Mùa cá chốt
Nếu như đầu mùa lũ, người dân đầu nguồn mong chờ đặc sản trứ danh mùa nước nổi - cá linh - thì cuối mùa lũ là cá chốt. Mùa nào thức nấy, thời điểm này, hoạt động đánh bắt cá chốt ở đầu nguồn tỉnh Đồng Tháp diễn ra nhộn nhịp hơn, từ đặt dớn, giăng lưới đến dỡ chà. Có những mẻ trúng, ngư dân khai thác được hàng trăm ký cá chốt/ngày.
Đặc tính cá chốt xuất hiện nhiều ở những nơi có nhánh cây nhỏ như chà, ngã ba, ngã tư nước xoáy. Nên mùa này, dỡ chà được xem hình thức khai thác bội thu nhất của các ngư dân đầu nguồn. Bởi một đóng chà phải được đặt từ những tháng mùa nước nổi đến thời điểm này mới có thể thu hoạch, do vậy cá trú ngụ nhiều, nhất là cá chốt. Mỗi hộ gia đình chất vài đóng chà trên các nhánh sông, kênh, rạch, đến ngày dỡ chà thu được kha khá cá, thu nhập vài triệu đồng trong một lần dỡ chà.
Bên cạnh các hộ đánh bắt, đây cũng là mùa làm ăn của các tiểu thương chuyên thu mua cá chốt. Mỗi ngày, vợ chồng bà Lê Thị Hiền ở xã Thường Thới Hậu B, huyện Hồng Ngự xuôi theo các nhánh sông để gom cá với số lượng lớn bán cho các chủ bè nuôi cá hay chủ dựa làm khô, làm mắm trong tỉnh. Theo bà Hiền, năm nay, nước lũ về muộn và rút nhanh nên lượng cá chốt thu mua có phần sụt giảm hơn năm trước nhưng giá cả cũng tương đối ổn định từ 6.000 – 7.000 đồng/kg, giúp người đánh bắt có thu nhập khá.
Thời gian gần đây, cá chốt không chỉ được chế biến thành món mắm đặc sản trứ danh ở vùng Hồng Ngự, mà còn được các cơ sở làm khô cho ra những sản phẩm phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng. Cơ sở làm khô của chị Thiều Thị Hoa Phượng ở thị trấn Thường Thới Tiền, huyện Hồng Ngự mỗi ngày thu mua hàng trăm ký cá chốt các loại để chế biến. Với nhiều năm kinh nghiệm trong nghề cùng cách làm mới nên bên cạnh các sản phẩm khô cá lóc, cá trèn, khô cá chốt ở cơ sở của chị cũng được xuất bán ra thị trường các tỉnh, thành trong khu vực.
Theo kinh nghiệm đánh bắt của ngư dân vùng đầu nguồn, tháng 8, tháng 9 âm lịch là thời điểm cá chốt sinh sản nên đến tháng 10, nước lũ từ các cánh đồng đổ lại về sông cũng là lúc loài cá này xuất hiện nhiều. Do vậy với người dân nơi đây, dù đã cuối mùa nước nổi nhưng đây cũng được xem là mùa khai thác cá nhộn nhịp, giúp nhiều gia đình có thêm thu nhập khá.