Mỹ có còn là thị trường xuất khẩu thủy sản hàng đầu Việt Nam?
Ngành thủy sản Việt Nam từ lâu đã khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế, đóng góp to lớn vào nền kinh tế đất nước. Trong số các thị trường xuất khẩu, Mỹ luôn được xem là điểm đến tiềm năng và mang lại lợi nhuận cao cho các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Hiện nay, thị trường xuất khẩu thủy sản sang Mỹ đang tăng trở lại, riêng quý I/2024 xuất khẩu nhóm hàng này sang Mỹ đạt gần 324 triệu USD, tăng 14,3% so với cùng kỳ. Con số này cho thấy, Mỹ vẫn tiếp tục giữ vị trí là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam.
Xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Mỹ tăng trở lại trong năm 2024
Năm 2023, Mỹ khẳng định vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu đạt 97 tỷ USD, đóng góp 27% vào tổng kim ngạch xuất khẩu toàn quốc. Trong lĩnh vực thủy sản, Mỹ tiếp tục giữ vai trò quan trọng, là điểm đến tiêu thụ hàng đầu cho hai mặt hàng chủ lực của ngành - tôm và cá ngừ.
Nhìn lại một thập kỷ qua, thị trường Mỹ luôn là điểm sáng trong bức tranh xuất khẩu thủy sản Việt Nam. Giai đoạn 2013 - 2022, kim ngạch xuất khẩu tôm sang thị trường này dao động từ 638 triệu USD đến 1 tỷ USD mỗi năm.
Bước sang năm 2024, tín hiệu tích cực tiếp tục được ghi nhận. Quý đầu năm chứng kiến xuất khẩu nhóm hàng thủy sản đạt gần 1,95 tỷ USD, tăng 6,4% so với cùng kỳ 2023. Riêng tháng 3, kim ngạch xuất khẩu đạt 357,7 triệu USD, tăng 61,5% so với tháng 2 nhưng giảm 3,2% so với tháng 3/2023.
Dấu hiệu phục hồi rõ rệt tại các thị trường lớn nhập khẩu thủy sản Việt Nam, bao gồm Mỹ và Trung Quốc. Hai thị trường này chiếm hơn 30% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản toàn ngành. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ đạt gần 324 triệu USD trong tháng 3/2024, tương đương 16,6% tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan cho thấy, tháng 4/2024, xuất khẩu Việt Nam sang Mỹ đạt 8,98 tỷ USD, nâng tổng kim ngạch 4 tháng đầu năm lên 34,73 tỷ USD. Nhờ vậy, Mỹ tiếp tục giữ vững vị trí thị trường xuất khẩu hàng hóa lớn nhất của Việt Nam.
Xuất khẩu sang Mỹ được thúc đẩy trở lại bởi một số yếu tố
Hiệp định Thương mại Việt Nam - Mỹ (EVFTA)
EVFTA mang đến lợi ích to lớn cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Mỹ thông qua việc giảm thuế suất đáng kể như:
Thuế suất ưu đãi: Nhờ EVFTA, nhiều mặt hàng thủy sản Việt Nam được hưởng thuế 0% ngay lập tức hoặc theo lộ trình giảm thuế về 0% trong vòng 5 - 10 năm. Điều này giúp nâng cao tính cạnh tranh của thủy sản Việt Nam trên thị trường Mỹ.
Thủ tục đơn giản hóa: Doanh nghiệp Việt Nam không cần trải qua quá nhiều thủ tục rườm rà khi xuất khẩu thủy sản sang Mỹ, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng kinh doanh.
Rào cản kỹ thuật giảm thiểu: EVFTA cũng giúp giảm thiểu các rào cản kỹ thuật cho thủy sản Việt Nam khi xuất khẩu sang Mỹ. Các tiêu chuẩn kỹ thuật đã được hài hòa hóa, giúp các doanh nghiệp dễ dàng đáp ứng yêu cầu của thị trường Mỹ một cách hiệu quả.
Giá cả cạnh tranh - Lợi thế so sánh cho doanh nghiệp Việt Nam
Chi phí sản xuất thấp: Việt Nam có chi phí sản xuất thủy sản tương đối thấp so với các nước xuất khẩu khác. Điều này giúp sản phẩm thủy sản từ Việt Nam có giá thành cạnh tranh trên thị trường Mỹ, thu hút sự quan tâm của các nhà nhập khẩu và người tiêu dùng.
Nguồn nguyên liệu dồi dào: Việt Nam có đường bờ biển dài và nguồn nguyên liệu thủy sản phong phú, đa dạng. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất và xuất khẩu thủy sản từ Việt Nam sang Mỹ.
Năng lực sản xuất ngày càng được nâng cao: Ngành thủy sản Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ, năng lực sản xuất và chế biến ngày càng được nâng cao, đáp ứng nhu cầu của thị trường quốc tế.
Cơ hội bứt phá cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam tại thị trường Mỹ
Cánh cửa thị trường Mỹ đang rộng mở hơn bao giờ hết cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam với thông tin Mỹ xem xét công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường. Đây là một bước tiến quan trọng, hứa hẹn mang lại nhiều lợi ích và mở ra tiềm năng bứt phá cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang thị trường này.
Điều này đã được thể hiện qua nỗ lực của Việt Nam trong việc đáp ứng 6 tiêu chí để được công nhận quy chế kinh tế thị trường, đặc biệt sau khi Quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện giữa Việt Nam và Mỹ được nâng cấp vào năm 2023.
Theo đánh giá của SSI Research, việc được công nhận quy chế kinh tế thị trường sẽ mang lại nhiều lợi ích to lớn cho Việt Nam, bao gồm:
Giảm thuế chống bán phá giá (AD) và chống trợ cấp (CVD): Doanh nghiệp Việt Nam sử dụng giá sản xuất thực tế thay vì giá từ nước thứ ba khi tính toán biên độ phá giá, giảm gánh nặng thuế.
Hưởng lợi từ thuế nhập khẩu ưu đãi: Việt Nam có thể được hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi từ Mỹ trong một số trường hợp.
Nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế: Việc được công nhận là minh chứng cho nền kinh tế năng động, cởi mở và minh bạch của Việt Nam.
Hiện tại, Vào ngày 8/5/2024, Bộ Thương mại Mỹ đã tổ chức phiên điều trần giữa đại diện Chính phủ Việt Nam và các bên liên quan để xem xét hồ sơ công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam. Dự kiến, quyết định chính thức sẽ được công bố vào ngày 26/7/2024. Việc Việt Nam được công nhận là một bước tiến quan trọng, mở ra cánh cửa rộng mở cho xuất khẩu hàng hóa Việt Nam sang thị trường Mỹ.