Phân biệt con so và con sam để tránh ngộ độc
Nhiều người thích ăn hải sản thường lầm tưởng chết người khi nhầm lẫn con so thành con sam. Bởi bản thân con so mang độc tố Tetrodotoxins, nếu ăn nhầm có thể dẫn đến ngộ độc gây chết người. Vậy, làm sao để nhận biết giữa 2 con vật này, hãy cùng tìm hiểu cách phân biệt con so và con sam trong bài viết này nhé!.
Hậu quả khi ăn nhầm con so
Chất độc Tetrodotoxin có trong so biển cực kỳ nguy hiểm,tập trung nhiều nhất ở buồng trứng của so biển, đặc biệt nguy hiểm vào mùa sinh sản. Tetrodotoxin tương tự như độc tố trong cá nóc, bạch tuộc vòng xanh và cóc, ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây liệt tứ chi, ứ đọng đờm nhớt, liệt cơ hô hấp dẫn đến thiếu oxy, sùi bọt mép và tử vong.
Tetrodotoxin tan trong nước, không bị phá hủy bởi nhiệt khi nấu chín, phơi khô hay sấy. Chất độc này hấp thu nhanh qua đường ruột, dạ dày chỉ trong 5 - 15 phút.
Vì vậy, khuyến cáo tốt nhất là không nên ăn so biển dù có người cho rằng có cách chế biến an toàn như cá nóc. Mức độ ngộ độc nặng hay nhẹ phụ thuộc vào lượng chất độc nạp vào cơ thể và cân nặng của người ăn.
Cách để phân biệt con so và con sam
Sam biển và so biển tuy có nhiều điểm tương đồng về ngoại hình và môi trường sống, nhưng lại khác biệt hoàn toàn về độ an toàn khi sử dụng. So biển chứa chất độc Tetrodotoxin nguy hiểm, có thể gây ngộ độc và tử vong nếu ăn nhầm. Do đó, việc phân biệt hai loại này là vô cùng quan trọng.
Dưới đây là một số cách để phân biệt con so và con sam:
Về kích thước:
- Sam biển: Thường to hơn so biển, con trưởng thành có thể dài đến 34cm và nặng 3.8kg.
- So biển: Nhỏ hơn sam biển, con trưởng thành thường dài 20 - 25cm và nặng dưới 1kg.
Về gai trên vỏ:
- Sam biển: Có nhiều gai nhọn trên vỏ, đặc biệt là ở phần mai.
- So biển: Ít gai hơn sam biển, gai thường mọc rải rác trên vỏ.
Về phần đuôi:
- Sam biển: Đuôi dẹt, có hình tam giác khi cắt ngang.
- So biển: Đuôi hình trụ, có tiết diện tròn hoặc bầu dục khi cắt ngang.
Về màu sắc:
- Sam biển: Có màu xanh nâu, phần bụng màu trắng.
- So biển: Có màu xanh đậm, gần như đen.
Ngoài ra, bạn có thể dựa vào một số đặc điểm khác để phân biệt:
Môi trường sống: Sam biển thường sống ở các dải cát có thủy triều cao, so biển thích sống ở các lạch nước ngọt.
Phần càng: Càng của sam biển to và khỏe hơn so biển.
Lưu ý:
Khi đi biển, cần cẩn thận, không nên bắt hoặc ăn so biển.
Nếu nghi ngờ ăn nhầm so biển, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
Biểu hiện khi bị ngộ độc do ăn nhầm con so
Biểu hiện ngộ độc thường xuất hiện sau 10 - 30 phút sau khi ăn con so. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, thời gian này có thể ngắn hơn hoặc dài hơn, tùy thuộc vào lượng so ăn vào và cơ địa của mỗi người.
- Các triệu chứng đối với hệ thần kinh bao gồm: Tê bì, tê rần môi, lưỡi, tay chân. Yếu cơ, khó cử động. Toàn thân mệt mỏi, chóng mặt, đầu óc choáng váng. Nhức đầu. Mất khả năng phối hợp động tác hoặc co giật.
- Hệ tiêu hóa: Biểu hiện buồn nôn và nôn rất nhiều, kèm theo đó là cảm giác đau bụng, tiêu chảy.
- Hệ hô hấp: Khó thở, thở hắt, người bệnh tím tái.
- Hệ tim mạch: Hạ huyết áp, nhịp tim chậm.
- Biểu hiện nặng: Nếu để tình trạng kéo dài hoặc ăn quá nhiều so, có thể dẫn đến suy hô hấp, ngừng tim. Trường hợp nặng, tử vong xảy ra trong vòng 2 - 6 giờ sau khi ăn.
Làm thế nào để phòng ngừa ngộ độc so biển
Cách tốt nhất để giúp chúng ta phòng ngừa ngộ độc so biển là:
Tuyệt đối không ăn so biển dưới bất kỳ hình thức nào. So biển chứa độc tố tetrodotoxin cực kỳ nguy hiểm, không thể phá hủy bằng nhiệt độ cao hay các phương pháp chế biến thông thường. Do vậy, dù nấu chín, phơi khô hay sấy, so biển vẫn có thể gây ngộ độc và tử vong.
Cần phân biệt rõ so biển và sam biển. So biển có kích thước nhỏ hơn sam biển, màu nâu sẫm, đuôi hình tam giác, không có gờ mặt lưng. Sam biển có kích thước lớn hơn, màu xanh xám, đuôi hình dẹt, có gờ mặt lưng.
Nâng cao nhận thức cộng đồng về nguy cơ ngộ độc so biển. Cần tuyên truyền, giáo dục cho người dân, đặc biệt là những người sống ven biển, về độc tính của so biển và cách phân biệt so biển với sam biển.
Cơ quan chức năng cần tăng cường phối hợp kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm. Cần loại bỏ so biển khỏi các khu chợ hải sản và xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm.
Cảnh giác với những loại hải sản mang trong mình lượng độc tố Tetrodotoxin như: Cá nóc, bạch tuộc vòng xanh, sa giông, sao biển, một số loài cua, một số loài ốc biển…
Khi mua hải sản, cần chọn mua ở những cơ sở uy tín, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
Khi chế biến hải sản, cần tuân thủ các quy tắc vệ sinh an toàn thực phẩm.
Nếu nghi ngờ ngộ độc so biển, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu kịp thời.
Hy vọng với cách phân biệt giữa con so và con sam mà Tép Bạc đã trình bày phía trên. Chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ ngộ độc so biển và bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.