Sự suy giảm nhu cầu tại Trung Quốc ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu tôm Ecuador
Nhu cầu tiêu thụ tôm của Trung Quốc – một trong những thị trường lớn nhất thế giới – đã chứng kiến sự suy giảm rõ rệt trong thời gian gần đây, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà xuất khẩu thủy sản, đặc biệt là Ecuador.
Với vai trò là một trong những quốc gia dẫn đầu về sản lượng tôm thẻ chân trắng, Ecuador phụ thuộc rất nhiều vào thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, sự chậm lại của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới này đã làm giảm đáng kể lượng tiêu thụ tôm nhập khẩu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu vào những nguyên nhân gây ra sự sụt giảm nhu cầu tại Trung Quốc, những tác động mà Ecuador phải đối mặt, và các chiến lược nhằm khắc phục tình hình.
Tình hình ngành tôm Ecuador và mối quan hệ với Trung Quốc
Tổng quan ngành tôm Ecuador
Ecuador là một trong những quốc gia hàng đầu thế giới trong việc sản xuất và xuất khẩu tôm thẻ chân trắng. Năm 2022, sản lượng xuất khẩu tôm của Ecuador đã vượt qua mốc 1 triệu tấn, chiếm hơn 20% tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của quốc gia này. Các thị trường chính của Ecuador bao gồm Trung Quốc, Mỹ, và châu Âu, với Trung Quốc chiếm khoảng 60% tổng xuất khẩu tôm.
Tôm thẻ chân trắng là một trong những sản phẩm chủ lực của Ecuador, không chỉ có giá trị cao về mặt kinh tế mà còn đem lại lợi nhuận lớn nhờ nhu cầu tiêu thụ mạnh từ thị trường quốc tế. Tuy nhiên, khi nền kinh tế toàn cầu gặp khó khăn, đặc biệt là Trung Quốc, sự phụ thuộc quá mức vào thị trường này đã trở thành rào cản cho sự phát triển bền vững của ngành tôm Ecuador.
Sự suy giảm nhu cầu tôm tại Trung Quốc
Sự suy giảm nhu cầu tôm tại Trung Quốc không chỉ đến từ một yếu tố đơn lẻ, mà là kết quả của nhiều yếu tố kinh tế, xã hội và chính trị phức tạp.
Tác động của kinh tế chậm lại: Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc dự kiến chỉ đạt khoảng 5% trong năm 2023, giảm so với mức trung bình 6,5% trong các năm trước. Nền kinh tế chậm lại dẫn đến sự suy giảm tiêu thụ các mặt hàng xa xỉ và nhập khẩu, trong đó có tôm – một loại thực phẩm phổ biến trong các dịp lễ hội và tiệc tùng tại Trung Quốc.
Sự suy yếu của đồng nhân dân tệ: Vào tháng 6 năm 2023, đồng nhân dân tệ đã mất giá khoảng 7% so với đô la Mỹ. Điều này khiến giá hàng hóa nhập khẩu trở nên đắt đỏ hơn đối với người tiêu dùng Trung Quốc. Mức tiêu thụ tôm nhập khẩu từ Ecuador cũng bị ảnh hưởng do sự sụt giảm sức mua.
Thay đổi trong thói quen tiêu dùng: Sau đại dịch COVID-19, người tiêu dùng Trung Quốc trở nên thận trọng hơn trong việc chi tiêu. Các mặt hàng thực phẩm cao cấp như tôm không còn được tiêu thụ với tốc độ tăng trưởng như trước. Theo các cuộc khảo sát, người tiêu dùng Trung Quốc hiện có xu hướng lựa chọn các loại thực phẩm nội địa với giá rẻ hơn và chất lượng tương đối ổn định.
Tác động trực tiếp đến xuất khẩu tôm Ecuador
Khối lượng xuất khẩu giảm và giá bán sụt giảm
Khi nhu cầu tại Trung Quốc giảm sút, khối lượng xuất khẩu tôm của Ecuador đã giảm mạnh. Theo báo cáo từ Hiệp hội Các nhà sản xuất và xuất khẩu tôm Ecuador (CNA), xuất khẩu tôm sang Trung Quốc trong 6 tháng đầu năm 2023 đã giảm gần 15% so với cùng kỳ năm trước. Điều này dẫn đến sự tồn kho tôm lớn ở các cơ sở sản xuất tại Ecuador, gây áp lực lớn về tài chính và chi phí lưu trữ.
Giá bán tôm cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng, giảm từ 5.80 USD/kg vào đầu năm 2023 xuống còn 4.40 USD/kg vào tháng 7 cùng năm. Sự giảm giá này không chỉ làm giảm lợi nhuận của các nhà xuất khẩu Ecuador mà còn khiến họ khó cạnh tranh hơn với các đối thủ lớn khác như Ấn Độ và Việt Nam, những nước có chi phí sản xuất thấp hơn.
Sự phụ thuộc vào Trung Quốc và tác động đa chiều
Với khoảng 60% sản lượng xuất khẩu tôm của Ecuador được tiêu thụ tại Trung Quốc, việc thị trường này suy giảm đã tạo ra nhiều khó khăn cho ngành công nghiệp tôm Ecuador. Sự phụ thuộc quá lớn vào một thị trường đã trở thành gánh nặng, đặc biệt trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng tự cung cấp các sản phẩm thủy sản thông qua việc phát triển ngành nuôi trồng trong nước.
Ngoài ra, nhu cầu giảm cũng khiến nhiều doanh nghiệp Ecuador đối mặt với vấn đề thặng dư sản phẩm, dẫn đến tình trạng cạnh tranh giá bán không lành mạnh trong nội địa. Điều này gây ra sự bất ổn trong toàn bộ chuỗi cung ứng, từ nhà sản xuất đến nhà phân phối và các doanh nghiệp xuất khẩu.
Chiến lược ứng phó của Ecuador trước sự suy giảm nhu cầu
Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu
Để giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc, các doanh nghiệp tôm Ecuador đã bắt đầu tìm kiếm các thị trường mới như Mỹ, châu Âu và Hàn Quốc. Mặc dù các thị trường này không tiêu thụ với khối lượng lớn như Trung Quốc, nhưng họ có tiềm năng tăng trưởng và ổn định hơn trong dài hạn.
Các doanh nghiệp Ecuador cũng đã tham gia vào các hội chợ quốc tế về thủy sản, tìm kiếm cơ hội ký kết hợp đồng với các đối tác mới, đồng thời đầu tư vào các hoạt động tiếp thị để quảng bá sản phẩm tại các thị trường tiềm năng.
Cải thiện quy trình sản xuất và chất lượng sản phẩm
Để tăng cường khả năng cạnh tranh, ngành tôm Ecuador đang đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất và nuôi trồng. Các quy trình sản xuất hiện nay đang được tối ưu hóa để giảm chi phí và tăng năng suất, đồng thời đảm bảo tính bền vững trong môi trường nuôi tôm.
Chất lượng tôm xuất khẩu cũng đang được cải thiện, với việc đầu tư vào các công nghệ bảo quản và chế biến hiện đại hơn nhằm kéo dài thời gian bảo quản, giúp sản phẩm giữ được độ tươi ngon khi xuất khẩu sang các thị trường xa như châu Âu và Mỹ.
Tương lai của ngành tôm Ecuador: Dự đoán và triển vọng
Dù đang gặp phải nhiều khó khăn, nhưng ngành tôm Ecuador vẫn có triển vọng phục hồi trong thời gian tới. Một số chuyên gia dự đoán rằng nhu cầu tôm của Trung Quốc sẽ tăng trở lại khi nền kinh tế của nước này dần ổn định, đặc biệt trong các dịp lễ hội lớn như Tết Nguyên Đán và các sự kiện thể thao quốc tế.
Tuy nhiên, để đảm bảo sự phát triển bền vững, Ecuador không thể chỉ dựa vào thị trường Trung Quốc mà cần mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Việc đầu tư vào công nghệ sản xuất, bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng sản phẩm sẽ là yếu tố then chốt giúp Ecuador giữ vững vị trí của mình trên bản đồ thủy sản thế giới.