Đậm đà cá nhét nấu chua
Thuở nhỏ ở quê, mỗi khi mùa mưa bão tràn về, bọn trẻ chúng tôi háo hức lắm. Mùa này, trên những cánh đồng, lúa đã gặt, phơi khô, cho vào bao trữ đầy trên gác cao để tránh lụt. Khi những cơn mưa ầm ầm đổ xuống, nước tràn bờ ruộng, cũng là lúc loài cá vào mùa sinh sản, trong đó cá nhét không còn trốn sâu dưới bùn, mà cuộn lại, kết thành từng giề vài chục con, quấn quít nhau vào mùa sinh sản...
Cá nhét có nhiều tại các ao, hồ, kênh rạch miền Trung. Những ngày trời mưa lớn, mọi người thường mang lưới đi bắt. Cá nhét vào mùa thịt săn chắc, bụng ôm một bọc trứng vàng ươm. Thịt cá thơm, vị ngọt, có thể dễ dàng chế biến thành nhiều món ngon như kho tộ, chiên, nấu nước nhưn chan bún... Nhưng tôi ấn tượng nhất với món canh cá nhét nấu chuối hột với vài ba trái khế nơi quê nhà.
Cá nhét bắt về vẫn còn bơi lội trong thau nước. Ai kỹ tính thì nhốt vài ngày để cá sạch bụng. Còn muốn chế biến ngay thì chỉ có cách cho cá vào thau, bỏ vài nắm muối hột, hoặc cho cá vào tro bếp để trôi chất nhờn bám đầy thân cá. Tôi nhớ, với cá nhét nấu chua, mẹ tôi chọn những chú cá mập mạp cho vào một cái thau nhỏ, sau đó cẩn thận dùng lá tre vút sạch nhớt trên mình cá rồi rửa lại vài lần. Đem ướp muối, nước mắm, mì chính, sả băm, hành, nghệ khoảng hai mươi phút cho cá thấm gia vị. Chọn những trái chuối hột (chuối chát) tươi non, gọt bỏ vỏ xanh bên ngoài, cắt lát vừa ăn, rồi luộc chín để loại bỏ vị chát của chuối, đổ ra rổ, để sẵn. Phi thơm dầu phộng với hành băm rồi cho cá vào đảo đều. Tiếp tục cho chuối vào, thêm nước và nấu lửa riu riu. Một bí quyết khi nấu canh cá nhét là cho thêm một ít gừng già giã nhỏ vào nồi canh cho món canh thêm thơm ngon và dậy mùi. Khi chuối thấm vị ngọt của cá và gia vị, tỏa hương thơm quyến rũ là món canh đã hoàn thành. Lúc này cho thêm một ít tiêu bột và rau thơm, khế vào nồi canh rồi tắt bếp.
Canh cá nhét ăn nóng mới cảm nhận được hết sự thơm ngon. Vị béo, bùi, ngọt của cá quyện vào những lát chuối mềm mại. Những ngày mưa gió bão bùng, cả gia đình quây quần bên mâm cơm nóng với đĩa dưa cà và tô canh cá nhét nóng hổi thì thật không gì bằng.