Thông tin bất ngờ về cá Mặt trăng "khủng"

Tối 31/7/2013, tàu của ngư dân Trần Xuân Thành, trú xã Quỳnh Long (Quỳnh Lưu, Nghệ An) trong lúc đi đánh cá bằng lưới vây ở vịnh Bắc Bộ, cách bờ khoảng 140 hải lý, thì kéo được con cá to. Khi đưa lên tàu, họ phát hiện đó là cá mặt trăng dài gần 2 m, rộng tính cả hai vi là 2,3 m, cân được 400 kg. Đây được coi là con cá lớn nhất từ trước đến nay.

Trước đó ngày 24/4/2010 một ngư dân xã Quỳnh Lập (huyện Quỳnh Lưu) cũng đã đánh được con cá Mặt trăng nặng 30kg. Sau đó, anh Chiến cũng đã mua và tặng lại cho Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam.

Hồi tháng 4/2012, anh Hồ Văn Đoàn (huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) đã bắt được con cá Mặt trăng nặng 15kg, dài khoảng 50cm, mình dẹt, bản tròn, đuôi ngắn, không có vảy; mang, mắt, miệng đều rất nhỏ và hai vây ở phần lưng, bụng lại khá dài (khoảng 20cm).

Tháng 9/2012, trong quá trình đánh bắt hải sản ngoài khơi Vịnh Bắc Bộ, cách bờ hơn 100 hải lý, ngư dân ở thôn Minh Thành, xã Quỳnh Long, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An lại phát hiện một con cá khổng lồ, nặng khoảng trên 3 tạ, có hình thù đặc biệt. Cùng ngày, tàu cá của Ông Nguyễn Tiến Thành (trú tại thôn Phú Liên, xã Quỳnh Long, Quỳnh Lưu, Nghệ An) cũng đã bắt được một con cá Mặt trăng khác có kích thước bé hơn.

Một số thông tin về cá Mặt trăng trong sách đỏ Việt Nam

Sách đỏ Việt Nam, trang 322, ghi rõ: Cá Mặt trăng thuộc loại động vật rất quý hiếm. Nó có thân hình bầu dục tròn, rất dẹp hai bên. Miệng rất nhỏ. Vây lưng và vây hậu môn ngắn nhưng rất cao, gần như đối xứng nhau. Vây ngực nhỏ, hình tròn. Vây đuôi thấp nhưng dài, bao quanh cả phía sau thân, mép ngoài của vây chỉ hơi lượn sóng. Da thô, mỏng, không phủ vảy. Không có đường bên. Mặt và khe mang nhỏ.

Cá Mặt trăng phân bố ở các vùng biển nhiệt đới. Khi có thời tiết ấm áp chúng đến cả vùng ôn đới, phía Bắc và phía Nam xích đạo. Những ngày đẹp trời và ít sóng gió chúng thường nổi lên để hở một phần thân và vây lưng khỏi mặt nước để bắt động vật phù du. Khi có mưa to, gió lớn hoặc lúc đuổi mồi, chúng lật ngang thân trong nước dùng vây lưng và vây hậu môn bơi rất nhanh.

Cá Mặt trăng thuộc vào loại cá nổi đại dương, phân bố rộng. Trong vùng biển Việt Nam mới chỉ phát hiện một lần ở Vịnh Bắc bộ. Loài này có thân hình lớn nên có ý nghĩa kinh tế, dễ bị phát hiện và bị sắn bắt. Do hình dạng độc đáo và ít gặp nên cá Mặt trăng cũng là hiện vật qúy và hấp dẫn trong các bảo tàng động vật biển.

Cấm hoàn toàn việc khai thác cá Mặt trăng bằng mọi hình thức. Nếu bắt được cần thả ngay khi chúng còn sống.

Nhiều người cùng hợp sức mới có thể bê được con cá "khủng". Ảnh Dân trí

Theo Wikipedia thì cá mặt trăng có danh pháp khoa học là Mola mola (Linnaeus, 1758) (danh pháp cũ là Tetraodon mola) thuộc họ cá mặt trăng Molidae trong bộ cá nóc Tetraodontiformes.
Đây là loài cá biển cỡ lớn có màu sắc sặc sỡ và thân ngắn sống ngoài đại dương, thường lặn xuống dưới vùng nước sâu, nơi nhiệt độ rất thấp. Cá mặt trăng sống ở tầng mặt, tự sưởi não và mắt ấm hơn so với nhiệt độ nước biển nơi chúng sống. Loài họ hàng gần là cá mặt trăng miền Nam, Lampris immaculatus, phân bố ở các vùng biển Nam bán cầu và đạt đến kích thước 1 m.

Hình dáng cơ thể: Cá mặt trăng có thân hình bầu dục tròn, rất dẹp bên, chiều dài của thân có thể đạt tới 5,5m, nặng 1400 kg (Andriaxep,1954), tuy vậy trông xa thì thấy thân hình ngắn, trông gần giống với hình trái xoan hay hình tròn, nhìn từ xa trông giống cái đầu to.

Cấu trúc đặc biệt để thích nghi với môi trường: Do cá mặt trăng ở vùng nước sau nên nhiệt độ thấp ở đây có thể ảnh hưởng đến các chức năng thần kinh và thị giác của cá, vì vậy một số nhóm cá đã tiến hóa một cách độc lập với khả năng tự sưởi ấm mắt và não để hạn chế tác động kể trên, một số nghiên cứu chỉ ra rằng, các mô cơ nằm phía sau mắt cá mặt trăng thường có nhiệt độ cao hơn 2.1 độ C so với các mô cơ thông thường – nhưng một số trường hợp lên đến 6 độ C, điều đó cho thấy cá mặt trăng đã tiến hóa một số chức năng cho phép tạo ra nhiệt và ngăn nó thất thoát ra môi trường nước lạnh xung quanh. Chức năng đặc biệt này được các nhà khoa học gọi là “sưởi ấm hộp sọ” (cranial endothermy).

Phân bố: Loài này có phân bố rộng trên toàn thế giới, trong vùng nhiệt đới và các vùng biển ấm, nhưng cá mặt trăng phân bố chủ yếu ở các vùng biển nhiệt đới. Về mùa nóng có thể đến vùng ôn đới, thậm chí đến cả hàn đới, khi có thời tiết ấm áp chúng đến cả vùng ôn đới, phía bắc và phía Nam xích đạo.

Giá trị sử dụng: Cá mặt trăng thuộc vào loại cá nổi đại dương, phân bố rộng. Trong vùng biển Việt Nam mới chỉ phát hiện một lần ở Vịnh Bắc bộ. Ngư dân xã Quỳnh Lập, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An, có lần đã đánh bắt được một con cá có hình dáng lạ. Một số ý kiến khẳng định đó là cá mặt trăng, hiện con cá mặt trăng được đưa về Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam phục vụ cho công tác nghiên cứu. Mức đe dọa: Bậc R.

Nhà vô địch trong thế giới đại dương về thành tích... đẻ trứng

Cá mặt trăng xứng đáng là nhà vô địch trong thế giới đại dương về thành tích... đẻ trứng. Tuy thời gian mang thai chỉ kéo dài 3 tuần, nhưng cá mặt trời mái có thể đẻ mỗi lần đến 300.000.000 (ba trăm triệu trứng). Trứng cũng trôi lơ lửng theo các dòng hải lưu.

Hầu hết cuộc đời chúng sống cách xa đất liền. Cá mặt trăng khi còn nhỏ cũng bơi bình thường như những loại cá khác, mãi cho đến khi trưởng thành, chúng mới bắt đầu "lười biếng" - chỉ thích trôi nghiêng theo các dòng hải lưu. Những con nhỏ thì tụ họp lại thành đàn. Nhưng khi đã to lớn, chúng chỉ thích sống một mình, trôi phiêu du đi khắp các đại dương bao la.