Danh sách 12 nghề cá “không tương đương”
- Nghề cá mã 2932: Nghề đánh bắt cá mú bằng lưới rê, lưới kéo đáy.
- Nghề cá mã 2988: Nghề đánh bắt cua ghẹ và giáp xác khác bằng lưới rê, lưới kéo, lưới bẫy/trạm.
- Nghề cá mã 2990: Nghề đánh bắt mực nang, cá đáy, cá bơn, cá mú, cá đối, cá hồng, cá thờn bơn bằng lưới rê, câu vàng, lưới kéo.
- Nghề cá mã 2991: Nghề đánh bắt cá nục heo bằng lưới rê, câu vàng (nghề cá nổi).
- Nghề cá mã 2992: Nghề đánh bắt tôm hùm bằng lưới rê đáy.
- Nghề cá mã 2994: Nghề đánh bắt cá thu bằng lưới rê, lưới vây.
- Nghề cá mã 3051: Nghề đánh bắt cá thu bằng lưới rê, lưới vây.
- Nghề cá mã 3052: Nghề đánh bắt cá đối bằng lưới rê đáy.
- Nghề cá mã 3054: Nghề đánh bắt cá thu bằng lưới rê tầng giữa.
- Nghề cá mã 3057: Nghề đánh bắt cá nổi, cá ngừ bằng lưới rê.
- Nghề cá mã 13124: Nghề đánh bắt cá ngừ mắt to, ngừ vằn, ngừ vây vàng bằng lưới rê tầng giữa, lưới vây mặt nước.
- Nghề cá mã 13125: Nghề đánh bắt cá cờ, cá kiếm bằng lưới rê tầng giữa, câu tay.
Kiến nghị tháo gỡ khó khăn của VASEP
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, những lý do chính của “không tương đương” là sự hiện diện của các loài động vật có vú biển có nguy cơ tuyệt chủng (như cá heo,…) trong các ngư trường sử dụng ngư cụ có nguy cơ tác động cao, cùng với việc thiếu giám sát và báo cáo toàn diện về việc đánh bắt không chủ đích.
Việc xem xét của NOAA đã có công bố sơ bộ hồi đầu năm nay. Thời gian qua, Việt Nam nỗ lực bổ sung tài liệu, cập nhật các quy định, và vận động ngoại giao. Tuy nhiên, kết quả không như mong muốn, đang ảnh hưởng trực tiếp đến nhiều sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Mỹ như cá ngừ, cá kiếm, cá mú, cá thu, cá đối, ghẹ, mực, cá nục….
Ngày 10/9/2025, VASEP có công văn gửi Bộ NN&MT, Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính (tổ chức tư vấn của Thủ tướng Chính phủ), Cục Thuỷ sản và Kiểm ngư. Công văn cho biết, phán quyết của của NOAA có tác động trực tiếp là sụt giảm mạnh kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang Mỹ (cá ngừ riêng năm 2024 sang Mỹ đạt 387 triệu USD); Ảnh hưởng đến sinh kế hàng trăm nghìn ngư dân và công nhân chế biến. còn có tác động gián tiếp là giảm nguồn nguyên liệu hợp lệ (vì nhiều nước cung cấp cho Việt Nam như Indonesia, Philippines, Hàn Quốc, Đài Loan… cũng bị từ chối tương đương); Suy giảm uy tín và khả năng cạnh tranh của hải sản Việt Nam trên thị trường quốc tế; Tạo tâm lý bất ổn cho doanh nghiệp do quy định còn nhiều điểm chưa rõ ràng.
Công văn của VASEP cũng kiến nghị giải quyết một số vấn đề để hạn chế thiệt hại. Về ngắn hạn: Thuê tư vấn Mỹ (luật sư, cựu cán bộ NOAA) hỗ trợ kỹ thuật và vận động; làm việc với NOAA đề nghị cơ chế chuyển tiếp; hoàn thiện chính sách quản lý nghề cá, đặc biệt về giám sát và báo cáo đánh bắt ngẫu nhiên thú biển. Về dài hạn: Hợp tác quốc tế, tranh thủ hỗ trợ kỹ thuật từ Mỹ và các tổ chức quốc tế; Nâng cấp hệ thống quan trắc, thiết bị giảm thiểu đánh bắt ngẫu nhiên; Đào tạo, tuyên truyền cho ngư dân.
Danh sách 11 nghề cá “tương đương”
Được biết, lần này, NOAA xem xét 2.500 nghề cá của 135 nước, kết quả đã đánh giá nghề cá của 89 nước “tương đương” hoàn toàn, 34 nước chỉ “tương đương” một phần, 12 nước hoàn toàn “không tương đương”. Sản phẩm từ những nghề cá “tương đương” được xuất khẩu vào Mỹ, những nghề cá “không tương đương” bị cấm từ ngày 1/1/2026. Cho nên, 12 nước hoàn toàn “không tương đương” bị cấm hoàn toàn xuất khẩu vào Mỹ. Nhóm 34 nước được công nhận “tương đương” một phần có Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Indonesia.... Theo đó, hải sản Việt Nam khai thác từ 11 nghề cá “tương đương” vẫn tiếp tục vào Mỹ.
Nghề đánh bắt cá ngừ bằng câu tay, câu cần là “tương đương” và sản phẩm vẫn được vào Mỹ. Ảnh: memart.vn
Danh sách 11 nghề cá “tương đương” như sau:
- Nghề cá mã 2979: Nghề đánh bắt mực các loại bằng lưới rút/rơi, lưới kéo tầng đáy.
- Nghề cá mã 2984: Nghề đánh bắt cá cơm, cá trích/cá mòi bằng lưới vây.
- Nghề cá mã 2985: Nghề đánh bắt cá ngừ vây vàng, cá ngừ mắt to bằng câu tay, câu cần.
- Nghề cá mã 2986: Nghề đánh bắt bạch tuộc bằng bẫy bạch tuộc.
- Nghề cá mã 2987: Nghề đánh bắt cá cơm, cá trích/cá mòi bằng lưới vây.
- Nghề cá mã 2989: Nghề đánh bắt lươn biển bằng lưới kéo tầng đáy.
- Nghề cá mã 3053: Nghề đánh bắt cá ngừ vây vàng, ngừ mắt to, ngừ vằn, cá kiếm… bằng câu tay, câu cần, câu vàng.
- Nghề cá mã 3055: Nghề đánh bắt tôm biển bằng lưới kéo đáy.
- Nghề cá mã 3058: Nghề đánh bắt cá thu, cá ngừ bằng lưới vây.
- Nghề cá mã 3059: Nghề đánh bắt mực các loại bằng câu tay, lưới vây, lưới kéo.
- Nghề cá mã 3061: Nghề đánh bắt cá cam/cá hồng cam bằng lưới kéo tầng đáy…