Kinh giới đất kích thích miễn dịch trên cá

Một nhóm các nhà nghiên cứu ở Mexico đã khám phá việc sử dụng cây thuốc Chenopodium ambrosioides L. trong thức ăn của cá hồng nuôi. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Aquaculture.

Chiết xuất thực vật trong nuôi trồng thủy sản

Có sự quan tâm ngày càng tăng trong việc sử dụng cây thuốc hoặc cây có tinh dầu thơm trong nuôi trồng thủy sản để kích thích hệ thống miễn dịch và giúp kiểm soát mầm bệnh. Cây có tinh dầu thơm có thể có khả năng kháng lại các bệnh do vi khuẩn gây ra. Thực vật có chứa các hợp chất như vitamin, flavonoid, carotenoids và phenolic… có liên quan đến khả năng chống oxy hóa và kháng khuẩn của thực vật.

Chenopodium ambrosioides L. có tên tiếng việt là Dầu giun, Cỏ hôi, Kinh giới đất, Rau muối dại. Cây dùng để chữa giun đũa, giun kim, giun móc.  Là một loại cây có tinh dầu thơm được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực dinh dưỡng và y tế.

Nghiên cứu trước đây cho thấy loại cây này có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch bao gồm sửa chữa mô mềm hoặc xương, cùng với các đặc tính chống khối u, giảm đau, chống ung thư và kháng khuẩn.

Phụ gia thực vật có thể tăng cường đáp ứng miễn dịch cá hồng nuôi. Ảnh: GettyImages/atese

Trong một báo cáo gần đây của Rios et al. (2017) trong một thử nghiệm nhiễm trùng huyết, đã đánh giá các chất chiết xuất từ C. ambrosioides để ức chế vi khuẩn, hoạt động thực bào và ngăn ngừa phản ứng viêm. Kết quả cho thấy C. ambrosioides ức chế sự phát triển của vi khuẩn và phục hồi tế bào viêm của bạch cầu trung tính và đại thực bào. Khi kiểm tra thành phần hóa học của cây, các tác giả cho biết họ đã tìm thấy các thành phần hóa học chính bao gồm carvacrol, vitamin E, sucrose, phytol và squalene. Dùng đường uống một số hợp chất đã chứng minh rằng chúng có tác dụng kích thích miễn dịch, cải thiện sức khỏe đường ruột và thúc đẩy sự phát triển của cá.

Tuy nhiên, khả năng kháng bệnh của cá khi bổ sung C. ambrosioides vẫn chưa được biết rõ.

Công dụng cây dầu giun trên cá

Theo dõi nghiên cứu về tiềm năng chống oxy hóa và tác dụng chống viêm của câu dầu giun, mục tiêu của nghiên cứu này là đánh giá tác dụng kích thích miễn dịch và khả năng kháng khuẩn trong máu và chất nhầy của cá hồng đỏ Thái Bình Dương (L. peru).

Chiết xuất từ lá cây dầu giun C. ambrosioides đã được kiểm tra về tổng hàm lượng phenolic (TPC), tổng hàm lượng flavonoid (TFC) và một thử nghiệm chống oxy hóa.

Trong nghiên cứu cho ăn, 72 con cá hồng đã nhận được một trong bốn chế độ ăn thử nghiệm trong thời gian bốn tuần, chế độ ăn bao gồm đối chứng (không bổ sung) và chế độ ăn với hàm lượng 0,5%; 1% hoặc 2% cây dầu giun.

Mẫu máu cũng như chất nhầy da được thu thập vào cuối tuần 2 và tuần 4 của thử nghiệm cho ăn. Các mẫu máu được phân tích về nồng độ huyết sắc tố, tổng số bạch cầu, trong khi chất nhầy da được kiểm tra sự hiện diện của các thông số miễn dịch. Chất nhầy da đã được thử nghiệm về hoạt tính diệt khuẩn đối với hai vi khuẩn gây bệnh cơ hội - Vibrio parahaemolyticus  và Aeromonas hydrophila.

Kết quả

Các nhà nghiên cứu tìm thấy cây dầu giun có hàm lượng polyphenol và khả năng chống oxy hóa cao. Cá được cho ăn chiết xuất thực vật này đã cho thấy hàm lượng huyết sắc tố, hoạt động hô hấp và số lượng bạch cầu tăng.

Cá nhận được chế độ ăn với 1% C. ambrosioides cho thấy tăng hoạt động kháng khuẩn trong chất nhầy và có khả năng chống lại mầm bệnh cơ hội. Trong khi cá bổ sung 1% hoặc 2% cây dầu giun trong chế độ ăn đã tăng hoạt tính enzyme superoxide effutase và catalase (đây là những enzyme chống oxy hóa quan trọng nhất của tế bào). Cá nhận được chất bổ sung cũng cho thấy mức độ ức chế protease, lysozyme và peroxidase cao hơn trong chất nhầy của da.

Một số thông số miễn dịch và chống oxy hóa của máu và da, cũng như hoạt tính diệt khuẩn đối với vi khuẩn gây bệnh là V. parahaemolyticus và A. hydrophila đã được tăng cường mạnh mẽ sau khi dùng chế độ ăn có chứa chiết xuất từ lá C. ambrosioides. Hoạt tính diệt khuẩn đối với A. hydrophila là cao nhất ở cá được nuôi với 1% C. ambrosioides L. so với các chế độ ăn thử nghiệm khác.

Từ nghiên cứu này cho thấy cây dầu giun rất có tiềm năng trong việc kích thích hệ thống miễn dịch và giúp kiểm soát mầm bệnh trong nuôi trồng thủy sản nói chung và trong nuôi cá nói riêng.

Theo M. Maldonado-Garcia, C. Angulo, J. Vazquez-Martinez, V. Sanchez, M. G. Lopez, M. Reyes-Becerril