TIN THỦY SẢN

Sử dụng đèn LED chuyên dụng trên tàu cá

Đèn LED chuyên dụng trên tàu cá. Ảnh: MES ltd NT

Hiện nay, việc sử dụng đèn LED trong khai thác thủy sản chưa phổ biến và còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình triển khai. Ngư dân vẫn dùng đèn huỳnh quang, bóng đèn led cao áp như một thói quen, do còn e ngại vào những thiết bị, giải pháp mới, chi phí đầu tư lớn,…

1. Nguyên lý hoạt động của đèn LED

Đấu nối với nguồn điện xoay chiều tử máy phát điện 220V trên tàu, mỗi đèn được nối với một công tắc của bộ điều khiển hệ thống để bật/tắt trong quá trình chong đèn tập trung cá và điều khiển đèn gom cá để đánh bắt.

2. Số lượng đèn LED lắp đặt trên tàu lưới vây

Đèn LED chuyên dụng được trang bị cho tàu lưới vây kết hợp ánh sáng đánh bắt hải sản xa bờ có công suất ≥ 90 CV, chiều dài ≥ 15 m, số lượng đèn LED như sau:

- Trang bị thay thế: Số lượng đèn LED chuyên dụng lắp đặt thay thế đèn cao áp (1000 W) theo tỷ lệ 1:1, có thể thay thế toàn bộ hoặc thay thế dần.

- Trang bị toàn bộ ban đầu: Đèn LED chuyên dụng lắp đặt cho tàu trang bị lần đầu với số lượng 30 – 50 cái/tàu.

3. Kỹ thuật sử dụng đèn LED chuyên dụng trên tàu lưới vây

Bước 1: Khởi động động cơ chạy máy phát điện, kết nối với Dynamo.

Bước 2: Điều chỉnh bướm ga để máy chạy ổn định, kiểm tra chỉ số hiệu điện thế đầu ra hiển thị trên đồng hồ đo ổn định ở 220V. 

Bước 3: Mở cầu dao tổng cung cấp điện cho bộ điều khiển hệ thống đèn LED.

Bước 4: Mở công tắc cung cấp điện cho hệ thống đèn LED.

Tiến hành mở từng công tắc ở bảng điều khiển, theo thứ tự đã được ký hiệu, cấp nguồn cho từng đèn LED. Trong quá trình mở công tắc thắp sáng đèn, cần theo dõi chỉ số điện áp ở đồng hồ đo trong khoảng dao động cho phép từ 170 – 220V. Nếu điện áp thay đổi lớn, điều chỉnh ga máy phát điện để ổn định điệp áp 220V.

Bước 5: Chong đèn thu hút cá

Sau khi hệ thống đèn LED được thắp sáng, hoạt động ổn định, bắt đầu thời gian chong đèn thu hút cá. Trong quá trình này thường xuyên theo dõi hoạt động của máy phát điện, điện áp tối ưu để cho hệ thống đèn LED hoạt động ổn định và an toàn dao động từ 170 – 220V (điều này phù hợp với ngưỡng điện áp an toàn của nhà sản xuất đưa ra từ 100 – 277V ở bảng 1)

Bước 6: Theo dõi sự tập trung của đàn cá

Quan sát trên màn hình máy dò cá (máy dò đứng hoặc máy dò ngang), xác định độ lớn đàn cá và ước tính sản lượng đàn cá tập trung, thuyền trưởng quyết định giảm đèn, gom cá, thả bè đèn xuống nước để thu hút cá từ tàu sang bè đèn. 

Nhìn chung, thời gian chong đèn thu hút cá phụ thuộc vào sản lượng ước tính của đàn cá tập trung xung quanh nguồn sáng để thuyền trưởng quyết định thả lưới. Thời gian chong đèn nhiều nhất kéo dài khoảng 8 – 10 giờ/mẻ, ít nhất kéo dài từ 2 – 4 giờ/mẻ.

Bước 7: Tắt giảm đèn, thu nhỏ vùng sáng gom cá

Trong quy trình đánh bắt của nghề lưới vây kết hợp ánh sáng, việc giảm nguồn sáng để gom đàn cá tập trung gần mặt nước và nằm trong vùng tác dụng của lưới vây khi đánh bắt phụ thuộc vào thời gian giảm đèn và chuyển từ đèn chiếu mạn sang đèn bè để giữ đàn cá là việc rất quan trọng và phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm của thuyền trưởng khi tổng hợp các yếu tố khác nhau (như dòng chảy, hướng gió, tốc độ gió, ước tính sản lượng cá tập trung qua máy dò cá, loài cá, mật độ tập trung,…).

Thời gian giảm toàn bộ đèn thắp sáng thường kéo dài trong vòng 15 - 30 phút, tuy nhiên, thời gian giảm giữa hai đèn phụ thuộc vào phản ứng của đàn cá mà thuyền trưởng ghi nhận qua máy dò cá. Quy ước số thứ tự bóng từ số 01 đến cuối cùng từ mạn phải qua mạn trái, cụ thể các phương án như sau: (Hình 6)

- Giảm đều từ mạn trái qua sau lái qua mạn phải với thời gian 1 – 3 phút/bóng. 

- Giảm lần lượt liên tục bên mạn phải và sau lái (từ bóng số 01 đến 18), giảm từ từ bên mạn trái với thời gian 1 – 3 phút/bóng.

Bước 8: Thả đèn bè giữ đàn cá

Đèn bè trong nghề lưới vây kết hợp ánh sáng có tác dụng giữ đàn cá tập trung quanh đèn sau khi gom lại, để tàu chính di chuyển ra khỏi vùng sáng tiến hành thả lưới vây đàn cá. Việc lựa chọn thời điểm mở đèn bè được thực hiện trong quá trình giảm đèn mạn để thu gom cá, tùy thuộc vào phản ứng của đàn cá mà lựa chọn thời điểm thả đèn bè cho phù hợp. Thời điểm thả đèn bè khi giảm hệ thống đèn LED chiếu mạn sau khi tắt giảm còn 3 – 5 bóng.

Bước 9: Thả lưới vây đàn cá, thu lưới, lấy cá

Thuyền trưởng tiến hành thả lưới vây đàn cá quanh bè đèn. Sau khi thả lưới xong, tiến hành thu lưới và cá, đem vào bảo quản và chuẩn bị cho mẽ lưới sau. Kết thúc một chu trình đánh bắt của một mẻ lưới.

NT