Tầm quan trọng của việc phơi đầm ao tôm cá
Ở mỗi vụ nuôi, việc bắt đầu đó chính là cải tạo ao, đáy ao cho thật tốt. Phơi đáy đầm, ao tôm cá cũng chính là một phương pháp cải tạo hiệu quả, ít tốn kém chi phí cho người nuôi.
Phương pháp phơi đáy ao, đầm nuôi
Trong nuôi tôm hay cá, muốn nuôi tốt trước tiên phải nuôi nước, muốn nuôi nước tốt trước tiên phải nuôi đáy, mà nuôi đáy phải bắt đầu từ khi cải tạo ao. Cải tạo ao bao gồm phơi ao, ngâm ao, cày bừa, diệt, cấp nước, bổ sung dinh dưỡng.
Phơi đáy ao nuôi tôm cá là một công đoạn quan trọng trong quá trình quản lý ao nuôi. Quá trình này liên quan đến việc để ao cạn nước và để đáy ao khô hoàn toàn dưới tác động của ánh nắng mặt trời.
Phơi đáy ao là phương pháp cải tạo đáy ao tốt nhất mà lại không tốn kém, mà cũng là cách diệt khuẩn tốt nhất, tiết kiệm nhất. Mỗi năm sau khi thu hoạch xong nên kịp thời tháo nước để phơi đáy ao, để cho lớp bùn đen ở tầng đáy ao ôxy hóa chuyển thành màu trắng. Thời gian phơi ao không dưới một tháng.
Lợi ích của việc phơi đáy ao, đầm nuôi
Ánh nắng mặt trời giúp tiêu diệt các loại vi khuẩn, vi rút, và các loại vi sinh vật gây bệnh cho tôm cá. Quá trình phơi đáy giúp oxy hóa các chất hữu cơ lắng đọng ở đáy ao, giúp giảm bớt lượng bùn đáy và cải thiện chất lượng nền đáy ao.
Phơi đáy ao giúp giảm lượng khí độc như hydrogen sulfide (H2S), methane (CH4), và ammonia (NH3) tích tụ trong bùn đáy. Quá trình này giúp thúc đẩy các phản ứng hóa học tự nhiên, tăng cường hàm lượng dinh dưỡng có ích trong đất, từ đó tạo điều kiện tốt cho sự phát triển của tảo và các loại thức ăn tự nhiên cho tôm cá.
Quy trình cải tạo đáy ao nuôi bằng phương pháp phơi đáy
Đối với ao nuôi cũ (ao đất), sau khi thu tôm cần tháo dỡ dàn quạt hoặc hệ thống sục khí, rửa sạch các dụng cụ, phơi khô và cất vào kho. Tháo cạn, phơi khô đáy ao, dồn chất thải lại và chuyển ra ngoài ao. Đối với ao không thể tháo kiệt do nước ngấm qua bờ thì nên sên vét bùn đáy ao (lớp bùn đen) triệt để. Bùn đáy phải được bơm vào ao chứa bùn, không bơm bùn ra kênh rạch. Gia cố bờ ao, cống ao, hạn chế ao bị rò rỉ, phơi đáy ao nuôi thời gian tối thiểu 15 ngày. Giữ nước ao ở mức 40 - 70 cm, thả cá rô phi vào ao để cá ăn hết lượng mùn bã hữu cơ sót lại và các loài ký chủ trung gian gây bệnh.
Đối với ao trải bạt, sau khi thu hoạch cần dùng bơm xịt rửa sạch các loại bùn, rêu bẩn bám vào mặt bạt, đồng thời kiểm tra nền đất đáy phía dưới bạt trải; nếu thấy nhiều bùn đen, cần cuộn lại bạt, loại bỏ bùn, dùng cát đổ xuống đáy dày 20 cm trở lên, lèn chặt, phơi khô và trải bạt trở lại. Tính từ khi thu hoạch đến vụ nuôi tiếp theo, cần cho ao nghỉ (thời gian ngắt vụ) 1 tháng trở lên, sau đó mới cải tạo để nuôi vụ tiếp theo.
Đối với nuôi tôm thâm canh và bán thâm canh hiện nay, khi vấn đề ô nhiễm nguồn nước luôn thường trực ở mọi lúc mọi nơi thì việc sử dụng ao lắng để chứa nước sạch cho ao nuôi là cần thiết. Diện tích ao lắng thường chiếm khoảng 1/3 diện tích ao nuôi. Ao lắng thường đào sâu hơn ao nuôi 0,5 - 1 m, đáy ao được cày bừa kỹ, rải vôi để ổn định pH. Nên cải tạo và lấy nước cho ao lắng trước khi cải tạo ao nuôi 20 - 30 ngày.
Ngâm đáy: Sau khi phơi tiến hành ngâm đáy ao, rửa những chất có hại trong ao nuôi, lần ngâm đầu tiên không dưới một tuần.
Kiềm hóa - sau khi ngâm, phơi, tháo cạn nước rải vôi, cày bừa: Ao đáy cát sử dụng 52kg
CaO/1000m2. Ao đáy đất, cát sử dụng 112kg CaO/1000m2. Ao đáy đất sử dụng 150kg CaO/1000m2, sau đó cày bừa đáy ao.
Cày bừa trộn lẫn vôi với đất đáy ao, nâng cao độ thấm cho tầng đáy, nâng cao độ pH đất tầng đáy. Cày lật đất đáy khoảng 10 - 15cm để phơi, oxy hóa triệt để. Khoảng 10 ngày sau lại cho nước vào ngâm tiếp.
Nếu thời gian cho phép, tốt nhất nên ngâm rửa ao nhiều lần. Thông qua nhiều lần cày, phơi, ngâm sẽ loại bỏ được mùi hôi trong đáy ao, khôi phục được môi trường lành mạnh.
Chọn những ngày không mưa vào các ngày nước triều cường hàng tháng để lấy nước vào ao lắng, đảm bảo độ mặn 15 - 20 ‰. Để lắng 7 - 10 ngày trước khi cấp vào ao nuôi. Lắp đặt quạt khí hoặc sục khí trong ao nuôi, đây là khâu rất quan trọng liên quan đến tỷ lệ sống và năng suất tôm nuôi.
Nước cấp vào ao nuôi phải qua túi lọc, độ sâu 1,2 - 1,5 m, tiến hành chạy quạt khí, kích thích trứng các loài giáp xác nở và để lắng ít nhất 3 - 5 ngày mới xử lý. Nước ao thường chứa nhiều virus, vi khuẩn, nguyên sinh động vật gây bệnh nên trước khi thả giống cần khử trùng nguồn nước bằng Chlorine 10 ppm (10 kg/1.000 m3 nước), duy trì pH 7,5 - 8,0; độ kiềm lớn hơn 80 mg/l. Nước xử lý xong cần bật quạt nước cho Chlorine bay hơi. Bón phân gây màu, duy trì mật độ tảo trong ao, tạo nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm giống.
Phơi đáy ao nuôi tôm cá là một bước thiết yếu trong quy trình quản lý và tái tạo môi trường ao nuôi. Thực hiện đúng cách, phơi đáy ao không chỉ giúp loại bỏ các mầm bệnh và giảm lượng khí độc mà còn cải thiện chất lượng nền đáy và tăng cường dinh dưỡng cho ao nuôi. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho tôm cá phát triển khỏe mạnh, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm nuôi trồng. Vì vậy, việc phơi đáy ao cần được chú trọng và thực hiện định kỳ như một phần không thể thiếu trong công tác nuôi trồng thủy sản bền vững.