Vì sao không nên cho tôm ăn khi trời mưa, giông bão?
Khi trời mưa hoặc giông bão, có rất nhiều yếu tố bất lợi ảnh hưởng đến môi trường ao nuôi cũng như hành vi ăn uống của tôm. Do đó, việc cho tôm ăn trong những điều kiện thời tiết này có thể gây ra nhiều rủi ro, không chỉ làm giảm hiệu quả sử dụng thức ăn mà còn có thể gây hại cho tôm
Thay đổi về chất lượng nước ao nuôi
Một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến tôm khi trời mưa là chất lượng nước ao nuôi. Khi trời mưa lớn, nước mưa mang theo các chất từ môi trường xung quanh như bụi, bùn đất, lá cây và các chất ô nhiễm từ không khí, làm thay đổi chất lượng nước. Đặc biệt, mưa có thể khiến độ pH trong nước giảm mạnh, do nước mưa thường có tính axit nhẹ. Thêm vào đó, mưa còn làm giảm độ mặn của nước ao, gây sốc cho tôm, đặc biệt là những loài tôm cần môi trường nước có độ mặn ổn định như tôm thẻ chân trắng.
Trong môi trường có độ pH và độ mặn thay đổi đột ngột, tôm dễ bị stress và không còn ăn uống bình thường. Nếu tiếp tục cho tôm ăn trong điều kiện này, khả năng tiêu hóa của tôm sẽ giảm, khiến thức ăn không được hấp thụ tốt và dễ dẫn đến lãng phí, gây ô nhiễm thêm cho ao nuôi.
Giảm khả năng tiêu hóa của tôm khi nhiệt độ nước hạ thấp
Mưa lớn thường đi kèm với sự giảm nhiệt độ của nước ao nuôi. Điều này đặc biệt đúng trong các trận giông bão, khi nhiệt độ có thể giảm đột ngột trong thời gian ngắn. Tôm là loài động vật biến nhiệt, nghĩa là nhiệt độ cơ thể của chúng thay đổi theo môi trường. Khi nước ao trở nên lạnh hơn, tôm sẽ trở nên kém hoạt động, dẫn đến việc giảm khả năng tiêu hóa thức ăn.
Nếu chúng ta tiếp tục cho tôm ăn trong điều kiện này, thức ăn sẽ không được tiêu hóa tốt và sẽ tích tụ trong dạ dày tôm. Điều này không chỉ làm giảm hiệu quả sử dụng thức ăn mà còn có thể dẫn đến các vấn đề tiêu hóa và bệnh lý cho tôm.
Ngoài ra, thức ăn dư thừa còn có nguy cơ rơi xuống đáy ao và phân hủy, góp phần gia tăng lượng khí độc như amoniac (NH3) và hydrogen sulfide (H2S) trong nước, gây nguy hại cho sức khỏe của tôm.
Khả năng gây ngạt và giảm oxy trong ao nuôi
Một trong những nguy cơ lớn nhất của việc cho tôm ăn trong điều kiện mưa và giông bão là sự giảm oxy trong nước. Khi trời mưa, đặc biệt là khi có giông bão, lượng oxy hòa tan trong nước thường giảm do sự giảm hoạt động của các hệ thống cung cấp oxy như quạt nước hoặc hệ thống sục khí. Thêm vào đó, nước mưa lạnh cũng làm cho các vi sinh vật có lợi hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến việc giảm quá trình chuyển hóa các chất hữu cơ trong nước, làm cho các chất cặn bã dễ tích tụ.
Khi tôm ăn trong điều kiện thiếu oxy, việc tiêu hóa thức ăn sẽ trở nên khó khăn và chậm hơn. Đặc biệt, nếu lượng thức ăn thừa không được tôm tiêu thụ hết, chúng sẽ chìm xuống đáy ao, phân hủy và tiếp tục làm giảm hàm lượng oxy hòa tan trong nước. Điều này có thể gây ra tình trạng ngạt cho tôm, khiến chúng dễ mắc các bệnh về hô hấp hoặc thậm chí tử vong.
Hành vi trốn tránh và mất khả năng ăn uống của tôm
Trong những cơn mưa lớn hay giông bão, tôm thường có xu hướng trốn xuống sâu dưới đáy ao hoặc di chuyển vào các khu vực ít tiếp xúc với bề mặt nước để tránh stress do thay đổi môi trường. Đây là hành vi tự nhiên của tôm nhằm bảo vệ bản thân trước sự biến đổi đột ngột của điều kiện môi trường. Khi tôm trốn tránh như vậy, chúng sẽ ít hoạt động và không có nhu cầu tìm kiếm thức ăn.
Việc cố gắng cho tôm ăn trong thời điểm này không chỉ gây lãng phí thức ăn mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh phát triển do thức ăn thừa không được tiêu thụ. Điều này có thể làm tăng nguy cơ bùng phát các dịch bệnh trong ao nuôi, làm giảm năng suất và chất lượng tôm.
Lãng phí thức ăn và tăng chi phí sản xuất
Một yếu tố kinh tế quan trọng cần lưu ý khi cho tôm ăn trong điều kiện thời tiết không thuận lợi là lãng phí thức ăn. Khi tôm không ăn hoặc ăn ít, thức ăn rơi xuống đáy ao và không được tiêu thụ. Việc này không chỉ lãng phí chi phí thức ăn mà còn làm tăng các chi phí khác liên quan đến việc quản lý chất lượng nước, vì thức ăn thừa sẽ gây ô nhiễm ao nuôi và yêu cầu các biện pháp xử lý nước tốn kém hơn.
Để tránh lãng phí này, người nuôi cần hiểu rõ thời điểm thích hợp để cho tôm ăn và theo dõi tình hình thời tiết. Nếu dự báo có mưa lớn hoặc giông bão, nên giảm hoặc tạm ngừng việc cho tôm ăn để tránh những hậu quả không mong muốn.
Biện pháp ứng phó khi trời mưa hoặc giông bão
Để bảo vệ sức khỏe đàn tôm trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, người nuôi cần thực hiện một số biện pháp cụ thể. Trước hết, việc theo dõi dự báo thời tiết là điều cần thiết để có kế hoạch ứng phó kịp thời. Khi nhận thấy có khả năng xảy ra mưa lớn hoặc giông bão, nên giảm lượng thức ăn cho tôm hoặc tạm ngưng cho ăn cho đến khi thời tiết ổn định trở lại.
Ngoài ra, cần tăng cường hệ thống quạt nước và sục khí để đảm bảo lượng oxy hòa tan trong nước được duy trì ở mức đủ cho tôm. Cần kiểm tra định kỳ chất lượng nước, bao gồm độ pH, độ mặn và hàm lượng oxy, để điều chỉnh các biện pháp nuôi phù hợp.