Tôm "trông vào"... điện

Chi phí điện hiện đang chiếm tới 11 đến 14% giá thành tôm (khoảng 8 đến 10 nghìn đồng/kg). Nếu không có điện mà dùng máy nổ để phát điện thì chi phí này có thể tăng lên gấp hai lần. Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), lưới điện miền bắc, miền trung đều là lưới ba pha bốn dây nên việc cung cấp điện cho nuôi tôm khá thuận lợi; riêng lưới điện của miền nam nhiều khu vực lưới điện 1 pha cấp điện phục vụ ánh sáng sinh hoạt, nhưng các hộ dân nuôi tôm tự phát nên khó khăn hơn trong việc cung cấp điện cho khách hàng, dẫn đến tình trạng lưới điện bị quá tải, chất lượng điện áp không bảo đảm.

Để tháo gỡ vấn đề này, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC) đã sử dụng nguồn vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB), vốn của Tổng công ty, vốn ứng trước của các địa phương gần 900 tỷ đồng để đầu tư các công trình lưới điện trung, hạ áp cho các vùng nuôi tôm phát triển nóng, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng kịp thời hộ nuôi nhỏ lẻ, không tập trung, phát triển tự phát theo thị trường.

Tính đến hết 31-12-2016, EVN cung cấp điện trực tiếp cho 48.315 khách hàng nuôi tôm với sản lượng điện là hơn 953 triệu kW giờ, chiếm 46% điện thương phẩm nông lâm thủy sản. Qua khảo sát sơ bộ, nhu cầu đầu tư cải tạo và phát triển lưới điện trung, hạ thế phục vụ nuôi trồng thủy sản tại sáu tỉnh đồng bằng sông Cửu Long (Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bến Tre và Tiền Giang) đến năm 2020 là khoảng hơn 5.000 tỷ đồng. Đây là một lượng tiền lớn trong khi nguồn vốn của EVN rất khó khăn.

Vì thế, EVN đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn báo cáo Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có cơ chế ưu đãi huy động sử dụng vốn riêng cho phát triển ngành tôm, bao gồm cả đầu tư kết cấu hạ tầng lưới điện ba pha cung cấp cho phát triển ngành tôm đồng bộ với các vùng nuôi trồng, chế biến theo quy hoạch được Chính phủ phê duyệt. Trong khi đó, Tổng cục Thủy sản kiến nghị EVN phối hợp cùng Tổng cục, các địa phương rà soát, bổ sung nguồn điện cho các vùng nuôi tôm trọng điểm ngay trong năm 2017 và trong thời gian tới; ngành điện triển khai chương trình giảm tổn thất điện để giảm chi phí cho người nuôi; chẳng hạn như ở Sóc Trăng, có mô hình giảm tổn thất điện tới 23%; hay mô hình nuôi cá chẽm cũng tiết kiệm được 18 triệu đồng.

Để phục vụ chiến lược phát triển ngành tôm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo Tổng cục Thủy sản sớm hoàn thiện thiết kế hạ tầng cho ngành nuôi tôm, trong đó có giải pháp về hạ tầng điện; phối hợp với EVN và các địa phương nuôi tôm trọng điểm thống nhất quy hoạch tập trung; quy hoạch vùng thửa nuôi tôm quy mô công nghiệp. Các đơn vị liên quan nghiên cứu triển khai mô hình xã hội hóa đầu tư hạ tầng cung cấp nguồn điện; triển khai chùm đề tài khoa học về tiết giảm điện năng cho nuôi trồng thủy sản…