Cách mạng hóa nuôi trồng thủy sản: Các dự án mới táo bạo ở Đông Nam Á

Đông Nam Á từ lâu đã là cái nôi của ngành nuôi trồng thủy sản, cung cấp lượng lớn thực phẩm cho cả khu vực và thế giới, đồng thời góp phần quan trọng vào nền kinh tế. Nhưng ngành này đang đối mặt với nhiều thách thức lớn như biến đổi khí hậu, dịch bệnh và áp lực về an ninh lương thực. Để giải quyết, một sáng kiến đột phá với khoản đầu tư 12 triệu bảng Anh từ UKRI đã ra đời, mở ra hướng đi mới cho nuôi trồng thủy sản bền vững.

Nuôi trồng thủy sản
Sáng kiến 12 triệu bảng từ UKRI đang mở ra tương lai bền vững cho ngành thủy sản Đông Nam Á

Tổng quan về sáng kiến đổi mới ngành thủy sản

Sáng kiến này được triển khai với nguồn vốn 12 triệu bảng Anh từ Quỹ Quan hệ Đối tác Khoa học Quốc tế của UKRI, hướng tới việc xây dựng một ngành nuôi trồng thủy sản bền vững hơn. Chương trình tập trung vào năm quốc gia Đông Nam Á: Việt Nam, Malaysia, Indonesia, Thái Lan và Philippines – những khu vực đóng vai trò then chốt trong sản xuất thủy sản toàn cầu.

Mục tiêu chính là nâng cao tính bền vững, tăng khả năng chống chịu trước các thách thức và cải thiện năng suất. Để làm được điều này, chương trình đã tạo nên sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà nghiên cứu Anh, chính phủ địa phương, tổ chức phi chính phủ và cộng đồng nông dân. Đây không chỉ là một dự án khoa học, mà còn là bước tiến để hỗ trợ đời sống người dân và bảo vệ môi trường.

Các dự án đột phá mở ra tương lai mới

AquaSoS – Công nghệ số hóa bảo vệ môi trường

Dẫn đầu bởi Đại học Stirling, dự án AquaSoS tập trung vào khu vực Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam. Dự án sử dụng công nghệ hiện đại như vệ tinh, cảm biến và phân tích dữ liệu để theo dõi chất lượng nước, khí hậu và nguy cơ dịch bệnh. Nhờ đó, bà con nông dân có thể nhận cảnh báo sớm và đưa ra biện pháp kịp thời.

Không chỉ dừng ở công nghệ, AquaSoS còn hỗ trợ mạng lưới phụ nữ nghiên cứu khoa học tại Đông Nam Á, giúp họ có cơ hội phát triển sự nghiệp và đóng góp nhiều hơn cho ngành. Với AquaSoS, việc cân bằng giữa sản xuất thủy sản và bảo vệ môi trường không còn là bài toán khó.

WAVES Consortium – Phát triển nuôi nhuyễn thể bền vững

Nuôi nhuyễn thể như nghêu, sò, hàu là nguồn thu nhập quan trọng ở Việt Nam, Malaysia và Indonesia. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu và dịch bệnh đang khiến ngành này chật vật. WAVES Consortium ra đời để giải quyết vấn đề đó, tập trung vào việc cải thiện chất lượng giống và xây dựng các công cụ dự đoán rủi ro.

Dự án hỗ trợ các trại giống cung cấp nguồn con giống khỏe mạnh, đồng thời giúp nông dân thích ứng với thời tiết khắc nghiệt. Kết quả là những bữa ăn giàu dinh dưỡng từ nhuyễn thể sẽ đến tay người tiêu dùng dễ dàng hơn, đồng thời mang lại sinh kế bền vững cho bà con.

GLOBALSEAWEED – Tăng sức mạnh cho ngành rong biển

Rong biển không chỉ là thực phẩm mà còn là nguyên liệu quý trong nhiều ngành công nghiệp. Nhưng ngành này đang đối mặt với nguy cơ dịch bệnh và môi trường suy thoái. Dự án GLOBALSEAWEED áp dụng phương pháp tiếp cận toàn diện, tăng khả năng chống chịu cho cây rong biển và xây dựng các biện pháp an toàn sinh học.

Hợp tác với nông dân, chính phủ và các tổ chức phi chính phủ, dự án còn khôi phục môi trường sống tự nhiên của rong biển. Điều này không chỉ giúp bà con có thêm thu nhập mà còn góp phần giảm nghèo và bảo vệ hệ sinh thái biển.

Công cụ chi phí thấp cho nông dân nuôi tôm

Bà con nuôi tôm nhỏ lẻ ở Việt Nam và Thái Lan thường gặp khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng nước và phát hiện bệnh sớm. Dự án này mang đến giải pháp thiết thực: những thiết bị giám sát giá rẻ, dễ sử dụng. Chỉ cần một vài thao tác đơn giản, nông dân có thể biết được tình trạng ao nuôi và xử lý ngay khi có vấn đề.

Hệ thống này giúp giảm thiểu thiệt hại do dịch bệnh, tăng hiệu quả sản xuất và đặc biệt phù hợp với các hộ gia đình có nguồn lực hạn chế. Đây là bước đi thiết thực để đưa công nghệ đến gần hơn với người dân.

Nuôi trồng thủy sảnDự án hỗ trợ các trại giống cung cấp nguồn con giống khỏe mạnh, đồng thời giúp nông dân thích ứng với thời tiết khắc nghiệt

Những tác động tích cực đến ngành thủy Đông Nam Á

Đảm bảo an ninh lương thực

Những dự án trên giúp tăng sản lượng thủy sản một cách bền vững, đáp ứng nhu cầu thực phẩm ngày càng lớn của khu vực. Tại Việt Nam, việc cải thiện nuôi tôm và nhuyễn thể sẽ đảm bảo nguồn cung ổn định cho cả thị trường trong nước và xuất khẩu.

Bảo vệ môi trường

Các công nghệ giám sát và phương pháp nuôi mới giúp giảm ô nhiễm nước, khôi phục hệ sinh thái ở những khu vực như Đồng bằng sông Cửu Long. Điều này không chỉ tốt cho môi trường mà còn tạo nền tảng cho sự phát triển lâu dài của ngành thủy sản.

Cải thiện sinh kế người dân

Từ nông dân nuôi tôm đến người trồng rong biển, các dự án mang lại cơ hội việc làm và tăng thu nhập, đặc biệt cho phụ nữ và các hộ nhỏ lẻ. Việc hỗ trợ bình đẳng giới cũng giúp nhiều chị em tự tin hơn trong công việc.

Ứng dụng công nghệ hiện đại

Công nghệ số hóa, cảm biến và dữ liệu lớn đang thay đổi cách bà con quản lý ao nuôi. Những giải pháp này không chỉ hiệu quả mà còn dễ tiếp cận, giúp nông dân làm chủ quy trình sản xuất mà không cần tốn quá nhiều chi phí.

Hành trình phía trước của ngành thủy sản

Sáng kiến của UKRI là một cột mốc quan trọng, mở ra con đường mới cho nuôi trồng thủy sản bền vững ở Đông Nam Á. Với sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà khoa học, chính phủ và người dân, ngành thủy sản không chỉ vượt qua thách thức mà còn tạo nên những giá trị lâu dài. Tại Việt Nam, bà con nông dân có thể học hỏi và áp dụng những công nghệ này để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn.

Hãy cùng theo dõi tepbac.com để cập nhật thêm những thông tin mới nhất về ngành thủy sản và cách chúng ta có thể chung tay vì một hệ thống nuôi trồng bền vững!

Đăng ngày 14/04/2025
Phan Tấn Đạt @phan-tan-dat
Khoa học

Ảnh hưởng của nhiệt độ lên tỉ lệ giới tính ấu trùng tôm sú

Ở tôm sú, con cái lớn nhanh và có kích thước lớn hơn con đực. Tác động của nhiệt độ có thể làm tăng đáng kể sự biểu hiện của các gen xác định giới tính, giúp cải thiện tỷ lệ giới tính như mong muốn trong đàn.

tôm sú
• 16:28 23/09/2021

Trung Quốc chuyển sang nuôi tôm sú vì giá cao

Người nuôi tôm ở Trung Quốc đang chuyển sang nuôi tôm sú nhiều hơn do giá tốt hơn, theo Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản lớn nhất của Trung Quốc.

tôm sú
• 18:44 17/08/2021

Nuôi tôm thâm canh bổ sung thức ăn tươi sống

Thử nghiệm nuôi tôm sú bằng tảo lục sợi (Chaetomorpha sp.) và ốc (Stenothyra sp.) cho thấy cải thiện tăng trưởng, nâng cao năng suất và tăng cường hấp thu, chuyển hóa thức ăn nhân tạo góp phần giảm chi phí sản xuất cho người nuôi.

ốc cho tôm ăn
• 17:12 28/07/2021

Hiệu quả từ nuôi tôm kết hợp thả cá rô phi xử lý nguồn nước

Hiện nay, nuôi tôm kết hợp cá rô phi xử lý nước ở ấp Vĩnh Điền (xã Long Điền Đông, huyện Đông Hải) được xem là mô hình cho hiệu quả kinh tế cao.

Cá rô phi
• 10:23 19/07/2021

Mô hình CTU-RAS quy mô nông hộ - Giải pháp cho ngành tôm

Nuôi siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng đã từng bước khẳng định vị thế trong ngành hàng tôm của Việt Nam, không ngừng gia tăng về diện tích nuôi và sản lượng nuôi.

Tôm
• 08:00 04/11/2025

Tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là Penaeus vannamei hay Litopenaeus vannamei?

Nhiều người không khỏi bối rối khi bắt gặp hai tên khoa học của tôm thẻ chân trắng là: Penaeus vannamei và Litopenaeus vannamei. Vậy, đâu mới là danh pháp chính xác theo hệ thống phân loại khoa học hiện đại, và tại sao sự nhầm lẫn này lại tồn tại?

tên khoa học của tôm thẻ chân trắng
• 15:21 17/07/2025

Vắc-xin uống từ vi tảo

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang chịu áp lực bởi các đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng, vắc-xin được xem là giải pháp hiệu quả để nâng cao miễn dịch và giảm sự phụ thuộc vào hóa chất. Một xu hướng nổi bật gần đây là ứng dụng vi tảo làm nền tảng sản xuất vắc-xin, mở ra triển vọng phát triển các loại vắc-xin uống bền vững, hiệu quả và ít tốn kém.

Vi tảo
• 10:50 13/06/2025

Nguyên liệu lên men: Một xu hướng mới trong dinh dưỡng thủy sản

Thức ăn thương mại đóng vai trò then chốt trong sản xuất nuôi trồng thủy sản, do chiếm từ 50% đến 70% tổng chi phí sản xuất.

Thức ăn tôm
• 10:50 03/06/2025

Xu hướng mukbang hải sản khổng lồ: Tò mò thị giác hay trào lưu gây lo ngại?

Trong vài năm gần đây, các video mukbang hải sản kích thước lớn xuất hiện dày đặc trên nền tảng mạng xã hội. Nội dung thường xoay quanh các mâm hải sản nhiều món, gồm bạch tuộc nguyên con, tôm hùm hoặc nghêu, sò với số lượng lớn.

Bạch tuộc
• 15:00 07/12/2025

Nhìn lại xuất khẩu thủy sản 10 tháng đạt 9,5 tỷ USD, tôm hùm và cá rô phi là điểm sáng

Dù đối mặt với nhiều biến động, đặc biệt là từ thị trường Mỹ, xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2025 vẫn ghi nhận kết quả tích cực, đạt hơn 9,5 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ. Trong bức tranh chung, tôm hùm, cá rô phi, chả cá và surimi nổi lên như những điểm sáng tăng trưởng ấn tượng.

Tôm sú
• 15:00 07/12/2025

Xu hướng từ rong sụn từng làm mưa làm bão tại thị trường Việt Nam

Rong sụn là thành phần chủ yếu cấu tạo nên Sea Moss Gel, sản phẩm được nhiều người tìm mua nhờ những lợi ích hỗ trợ sức khỏe mà nó mang lại.

Rong sụn
• 15:00 07/12/2025

Nếu cá mập ngừng bơi đồng nghĩa chúng sẽ không còn sống?

Cá mập, vị vua tối thượng của đại dương, biểu tượng của sức mạnh tuyệt đối và tốc độ. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài uy quyền ấy là một sự thật khắc nghiệt: Đối với nhiều loài, việc ngừng bơi đồng nghĩa với cái chết.

Cá mập
• 15:00 07/12/2025

Rùa biển trong sách đỏ sa vào lưới ngư dân Đà Nẵng

Một cá thể đồi mồi dứa nặng khoảng 17kg, thuộc loài nguy cấp trong Sách đỏ Việt Nam, vừa được một ngư dân tại Đà Nẵng tự nguyện bàn giao sau khi vô tình mắc vào lưới. Lực lượng chức năng sau đó đã phối hợp thả cá thể rùa biển này trở về môi trường tự nhiên an toàn.

Rùa biển
• 15:00 07/12/2025
Some text some message..