Theo thông tin từ VASEP, Luật Hiện đại hóa An toànThực phẩm (FSMA) của Mỹ được ban hành vào ngày 4/1/2011 với mục tiêu nhằm đảm bảo cung cấp thực phẩm an toàn cho người dân Mỹ bằng cách chuyển từ cơ chế phản ứng với rủi ro sang cơ chế giám sát các biện pháp phòng ngừa rủi ro do DN sản xuất buộc phải tự thiết lập, đồng thời yêu cầu các DN phải đăng ký cơ sở sản xuất và đăng ký người đại diện tại Mỹ của DN với Cục quản lý Thực phẩm Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA).
Theo Luật FSMA, các cơ sở sản xuất chế biến, đóng gói hoặc nơi lưu trữ thực phẩm bao gồm thức uống và thực phẩm chức năng phải làm thủ tục đăng ký với FDA để được FDA cấp mã số. Việc đăng ký này có thể làm trực tuyến và không tốn kém chi phí của doanh nghiệp. Các DN cứ 2 năm/lần vào năm chẵn (từ ngày 1/10 đến ngày 31/12 của năm đó) phải thực hiện gia hạn đăng ký và phải đồng ý để FDA đến thanh kiểm tra. Riêng với các cơ sở sản xuất nước ngoài còn phải chỉ định một đại diện tại Mỹ với FDA.
Người đại diện tại Mỹ có thể là một người, một công ty hoặc một cơ quan có trụ sở tại Mỹ đóng vai trò là người liên lạc tại chỗ, duy trì liên lạc thông suốt với FDA 24/24 giờ, đồng thời là người phải trả lời các câu hỏi của FDA liên quan đến cơ sở sản xuất hàng XK và mặt hàng XK trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu của FDA. Người đại diện tại Mỹ đồng thời là người sẽ thay mặt cho cơ sở sản xuất hàng XK chịu trách nhiệm thanh toán cho FDA toàn bộ các chi phí liên quan đến việc thanh tra các cơ sở sản xuất hàng XK do FDA thực hiện.
Luật FSMA cũng yêu cầu trường hợp DN không gia hạn sẽ dẫn đến kết quả là mã số do FDA cấp sẽ mất hiệu lực và hàng XK của DN đó không thể XK được vào thị trường Mỹ.
Thủy sản nhập khẩu chiếm một tỷ trọng lớn trong các thực phẩm tiêu thụ ở Mỹ, nên là một trong những thực phẩm bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi các quy định mới của FSMA.
Tuy nhiên, thực chất các yêu cầu DN phải chuyển từ cơ chế phản ứng sang cơ chế phòng ngừa của Luật FSMA chỉ là một phần của các yêu cầu trong hệ thống quản lý chất lượng theo HACCP (Hazard Analysis and Critical Control Points - Phân tích mối nguy và kiểm soát các điểm tới hạn), hệ thống mà các DN chế biến thủy sản Việt Nam đã áp dụng bắt buộc từ nhiều năm nay. Do đó, các DN Thủy sản của Việt Nam không gặp khó khăn trong việc đáp ứng yêu cầu này.
Đối với các yêu cầu về đăng ký cơ sở sản xuất và người đại diện tại Mỹ, những trường hợp DN bị mất mã số đăng ký của FDA đa phần là do DN XK Việt Nam không biết quy định mới này nên đã không gia hạn đăng ký định kỳ 2 năm/lần, hoặc không có đơn vị đại diện hoặc là bên thứ 3 được ủy quyền tại Mỹ, hoặc có nhưng đơn vị đại diện tại Mỹ không thể hàng ngày kiểm soát thông tin dẫn đến việc không trả lời FDA đúng hạn.
Với việc Mỹ là một trọng 3 thị trường xuất khẩu thủy sản chính của Việt Nam nhiều năm qua, các DN thủy sản của Việt Nam đều đã nắm rõ thủ tục đăng ký cơ sở sản xuất và cử đại diện tại Mỹ với FDA. Đa số các trường hợp DN bị mất mã số đăng ký của FDA đều là các DN ngoài ngành thủy sản.
Việc Luật FSMA đi vào hiệu lực trong thực tế không ảnh hưởng nhiều đến các DN thủy sản của Việt Nam do xuất khẩu thủy sản vào Mỹ từ rất lâu, đồng thời hệ thống quản lý chất lượng của các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam đã đi tiên phong trong việc áp dụng HACCP tại Việt Nam và đã được nhiều thị trường tiên tiến trên thế giới như EU, Hàn Quốc, Mỹ, Úc,… chấp nhận.
