Ông Trương Văn Cường, chủ tàu cá ở ấp Vĩnh Thành B, xã Vĩnh Hòa Hiệp, huyện Châu Thành (Kiên Giang) những ngày qua “ăn ngủ không yên” bởi 2 tàu cá hành nghề lưới kéo của gia đình khi đóng xong sẽ có nguy cơ nằm bờ, không được ra biển. Ông Cường cho biết, ông đầu tư hơn 10 tỷ đồng đóng mới một cặp tàu cá lưới kéo (cào đôi), dự kiến hoàn thành và hạ thủy vào đầu tháng 4-2016. Khi ông đến Chi cục Thủy sản tỉnh Kiên Giang nộp hồ sơ xin cấp phép hoạt động đánh bắt thủy sản, thì gặp trục trặc bởi Bộ NN-PTNT vừa ra văn bản tạm ngưng cấp phép đóng mới tàu lưới kéo từ ngày 16-11-2015.
Bà Đỗ Thị Tuyết Hà, chủ doanh nghiệp đóng mới tàu Hà Xuân, ở phường Rạch Sỏi, TP Rạch Giá, nói: “Doanh nghiệp đang đóng mới 4 chiếc tàu lưới kéo trị giá 28 tỷ đồng nhưng không xin được giấy phép. Vốn tự có của gia đình cùng tiền vay của ngân hàng đầu tư vào 2 con tàu mà không được ra khơi thì chẳng biết lấy tiền đâu trả nợ. Trở ngại này chưa biết phải tính sao, chúng tôi đang trông chờ Nhà nước tháo gỡ”. Doanh nghiệp Hoàng Minh, phường An Hòa, TP Rạch Giá cũng trong tình trạng “dở khóc, dở cười”. Ông Trần Hoàng Minh, chủ doanh nghiệp này cho hay: “Công ty tôi đầu tư 14 tỷ đồng, trong đó vay ngân hàng 50% để đóng mới cặp tàu cào đôi và sắp hoàn thành thì vướng văn bản không được cấp phép”.
Tại Kiên Giang còn nhiều chủ tàu đã “lỡ” đóng tàu cá nghề lưới kéo trong tình trạng tương tự. Các chủ tàu đề nghị UBND tỉnh Kiên Giang kiến nghị Bộ NN-PTNT tháo gỡ vướng mắc. Ông Nguyễn Văn Tâm, Chi cục phó Chi cục Thủy sản tỉnh Kiên Giang cho biết, sau khi Bộ NN-PTNT ban hành công văn tạm ngưng việc cấp phép hoạt động đóng mới đối với loại tàu lưới kéo kể từ ngày 16-11-2015 và thực tế triển khai thực hiện đã phát sinh những khó khăn. Hiện tại, nhiều ngư dân trong tỉnh đã làm tờ khai đóng mới tàu cá và đã được UBND các xã, phường xác nhận. Ngư dân liên hệ với cơ quan thiết kế hồ sơ và được Trung tâm Đăng kiểm tàu cá tại Hà Nội phê duyệt.
để tháo gỡ những khó khăn trên, UBND tỉnh Kiên Giang đã có công văn kiến nghị Bộ NN-PTNT thống nhất cho tỉnh giải quyết cho phép đóng mới đối với các chủ tàu có hồ sơ tờ khai đóng mới tàu cá lưới kéo, đã được Trung tâm Đăng kiểm tàu cá phê duyệt đến ngày 18-11-2015. Kiến nghị này nhằm tạo điều kiện cho ngư dân không phải thiệt hại về kinh tế do đã mua sắm vật tư và hợp đồng với cơ sở đóng tàu cá. “Đến nay, Chi cục Thủy sản tỉnh Kiên Giang đã tiếp nhận hồ sơ 82 tàu lưới kéo xin giải quyết theo kiến nghị của tỉnh”, ông Tâm nói.
Trước đó, Bộ NN-PTNT chỉ đạo các địa phương ven biển, kiểm soát chặt việc đóng mới tàu cá có công suất lớn hơn 90CV, phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển ngành thủy sản cả nước. Không cấp phép đóng mới đối với tàu cá làm nghề lưới kéo và không cấp phép đối với các tàu đang hoạt động nghề khác chuyển sang làm nghề lưới kéo. Mặt khác, thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển thủy sản đến năm 2020, tầm nhìn 2030; trong đó, định hướng phát triển số lượng tàu khai thác xa bờ đến năm 2020 khoảng 30.000 chiếc; khuyến khích nghề khai thác hải sản thân thiện với môi trường như: lưới vây, lưới rê, nghề câu, nghề chụp và dịch vụ hậu cần nghề cá; giảm các nghề khai thác xâm hại, ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản, trong đó có nghề lưới kéo.
Như vậy, việc tạm ngưng đóng mới tàu cá nghề lưới kéo là phù hợp với chủ trương của Chính phủ, nhằm phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản. Tuy nhiên, Bộ NN-PTNT cần xem xét kiến nghị của Kiên Giang, giải quyết hợp tình, hợp lý nguyện vọng chính đáng của những ngư dân đã “lỡ” đóng tàu lưới kéo…