“Nhóm lại thì giàu, chia nhau thì khó”

Giá cá tra tại các tỉnh ĐBSCL trong những ngày qua đã tăng lên mức 28.000 đồng/kg. Với mức giá này, người nuôi lãi ít nhất 5.000 đồng/kg. Giá cao, lãi nhiều nhưng người nuôi lẫn doanh nghiệp chẳng ai mừng vì hết cá, giá mới tăng. Về phía doanh nghiệp, giá nguyên liệu tăng cao, họ rất khó bán hàng cho các đối tác nước ngoài. Câu chuyện con cá tra một lần nữa cho thấy, trong sản xuất hiện nay “nhóm lại thì giàu, chia nhau thì khó”

“Nhóm lại thì giàu, chia nhau thì khó”
Nuôi và chế biến cá tra xuất khẩu là ngành hàng mang nhiều lợi thế của ĐBSCL

Gia đình ông Trần Văn Cứng (xã Hòa Lạc, Phú Tân) là nông hộ chuyên sống với nghề nuôi cá tra xuất khẩu. Gia đình có 5 héc-ta ao, bình quân mỗi vụ nuôi cá, ông thu hoạch trên 1.500 tấn. 10 năm trước, để có đầu ra ổn định, ông tham gia Câu lạc bộ (CLB) 10.000 tấn của Công ty Cổ phần Nam Việt (Navico). Liên kết sản xuất được 5 năm, CLB này tan rã, ông trở thành hộ nuôi cá tự do.

Chính trong quá trình nuôi và phát triển tự do, hộ của ông cũng như bao nhiêu hộ nuôi cá khác trong tỉnh, gặp rất nhiều rủi ro (1 vụ nuôi lời, 4 vụ nuôi lỗ). Cung - cầu bị lệch pha khiến gia đình ông khánh kiệt. Nay, giá cá tra ở mức 28.000 đồng/kg, ngồi nhìn 5 héc-ta ao bỏ trống mà ông hối tiếc. “Cá tra tăng giá trong khi dân đã hết cá bán, nghĩa là hết cá, giá mới tăng. Cá tăng giá đột biến, điều này cho thấy cung - cầu của thị trường nguyên liệu xuất khẩu cá tra đang bị lệch pha.

Trước đây, khi tham gia vào CLB, chúng tôi nghe rất nhiều thông tin về thị trường xuất khẩu. Doanh nghiệp có thị trường thì mới tổ chức cho dân nuôi. Lúc đó, dân lo nuôi cá, doanh nghiệp lo đi tìm thị trường, vì vậy quá trình sản xuất rất khớp với nhau. Nay, làm ăn riêng lẻ, mạnh ai nấy làm nên rủi ro rất cao” - ông Cứng trần tình.

Xuất khẩu cá tra là thế mạnh của vùng ĐBSCL. Song, gần 10 năm qua, khi doanh nghiệp đầu tư mở rộng vùng nuôi, hạn chế liên kết với nông dân để có vùng nguyên liệu ổn định thì cả 2 phía đều gặp khó khăn chồng chất. Cụ thể, doanh nghiệp phải đầu tư vùng nuôi, mỗi héc-ta mặt nước lên đến 7 tỷ đồng, trong khi công tác quản lý vùng nuôi không bằng nông dân, hiệu quả sản xuất kém. Một yếu tố khác tác động không nhỏ đến quá trình phát triển là rủi ro về thị trường xuất khẩu. Chính động thái đánh thuế chống phá giá của thị trường Mỹ, cùng với các hàng rào phi thuế quan đã làm cho việc tiêu thụ cá tra ở thị trường nước ngoài gặp nhiều khó khăn. Thua lỗ liên tục, doanh nghiệp lẫn ngư dân đều đi chung một con đường là phá sản.

Để nghề nuôi và chế biến cá tra xuất khẩu mang tính ổn định và bền vững, nhiều chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp và nông dân cần đi vào con đường làm ăn hợp tác thông qua mô hình HTX kiểu mới. Ở đó, nông dân chuyên lo nuôi, doanh nghiệp chuyên tìm kiếm thị trường để xuất khẩu. Phân công lao động trong chuỗi giá trị ngành hàng sẽ hợp lý hơn, từ đó tạo ra chất lượng nguyên liệu cao, thị trường tiêu thụ tốt sẽ tránh được sự lệch pha. “Sự đổ vỡ của các CLB nuôi cá xuất khẩu ở chỗ, doanh nghiệp và nông dân ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm nhưng giá mua cá tra lại áp dụng phương thức mua theo giá thị trường, điều này khiến 2 bên rất khó gặp nhau. Khi giá cá ở mức cao, doanh nghiệp bắt cá trong vùng nuôi của mình để xuất khẩu.

Lúc giá cá xuống thấp, doanh nghiệp mua cá của nông dân. Nếu thực hiện được phương thức bao tiêu với giá cố định ngay từ đầu vụ như cách làm của Công ty Angimex Kitoku thì tôi nghĩ sự liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân rất bền vững” - ông Nguyễn Văn Nam (xã Đa Phước, An Phú), kiến nghị.

“Cần xem lại sự phân công lao động trong ngành cá tra hiện nay. Trước năm 2008, khi nông dân và doanh nghiệp hợp tác, cùng ngồi lại với nhau thông qua mô hình CLB 10.000 tấn, 20.000 tấn thì ngành cá phát triển rất tốt. Lúc đó, nông dân lo nuôi, doanh nghiệp lo tìm thị trường xuất khẩu. Sau năm 2008, khi mô hình CLB bị phá vỡ, sự chia rẽ giữa nông dân và doanh nghiệp đã làm cho ngành cá yếu đi và đến nay luôn trong tình trạng khó khăn. Điều này một lần nữa chứng minh rằng, đoàn kết thì sẽ giàu, chia rẽ thì gặp khó” - ông Đỗ Văn Nghiệp, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Công ty AFA, khẳng định.

Báo An Giang
Đăng ngày 21/04/2017
Bài, ảnh: MINH HIỂN
Kinh tế

TS Nguyễn Thanh Tùng làm Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II

Chiều 25/2, tại Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II, Thứ trưởng Phùng Tiến đã trao Quyết định điều động, bổ nhiệm TS Nguyễn Thanh Tùng giữ chức Viện trưởng Viện này.

Viện Nuôi trồng Thủy sản II
• 10:09 04/03/2022

6 năm “sóng gió” của cộng đồng thủy sản, chỉ vì một quy định

Mới đây, Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản (VASEP) đã có đơn thỉnh nguyện gửi Thủ tướng Chính phủ, cùng một số Bộ, ngành về kiến nghị việc sửa đổi quy định “kiểm dịch” đối với sản phẩm thuỷ sản dùng làm thực phẩm.

chế biến cá hồi
• 13:35 21/12/2021

Đề nghị đưa ngành chế biến thủy sản ra khỏi danh mục có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) vừa có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ TN&MT, góp ý và đề nghị sửa đổi một nội dung quan trọng trong Dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường 2021 đang được Bộ TN&MT hoàn tất.

chế biến cá tra
• 12:52 22/10/2021

Bắt 2 tàu cá vi phạm quy định vùng khai thác

2 tàu cá đang khai thác thủy sản trái quy định vùng khai thác đã bị lực lượng Đồn Biên phòng Cửa khẩu Cảng Cửa Lò - Bến Thủy phát hiện bắt giữ.

tàu cá vi phạm
• 15:10 21/10/2021

Xuất khẩu cá tra sang EU: Cẩn trọng nhưng kỳ vọng phục hồi trong nửa cuối năm 2025

Trong bối cảnh thị trường quốc tế có nhiều biến động, ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt là xuất khẩu cá tra, đang cho thấy những tín hiệu phục hồi tích cực tại thị trường châu Âu. Sau giai đoạn trầm lắng năm 2023 và đầu năm 2024, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã và đang nỗ lực đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng, nhằm thích ứng với các yêu cầu khắt khe từ Liên minh châu Âu (EU). Những nỗ lực này đang dần phát huy hiệu quả.

Cá tra
• 10:16 16/06/2025

Doanh nghiệp thủy sản bị ép giá: Người nuôi và người lao động chịu thiệt

Trong chuỗi cung ứng thủy sản, doanh nghiệp đóng vai trò cầu nối giữa người nuôi và thị trường. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp chế biến thủy sản Việt Nam đang đối mặt với sự chên ép giá từ các chuỗi bán lẻ lớn quốc tế. Và hậu quả không chỉ dừng lại ở mức doanh thu doanh nghiệp bị suy giảm, mà gánh nặng còn trực tiếp chuyển về người nuôi.

Tôm thẻ
• 10:18 13/06/2025

Cá ngừ Việt Nam tìm 'chìa khóa' vào thị trường 100 triệu dân Ai Cập

Trong bối cảnh các thị trường xuất khẩu truyền thống như Mỹ và EU gặp nhiều biến động, Ai Cập – quốc gia có nền kinh tế lớn thứ hai tại châu Phi – đang nổi lên như một điểm đến tiềm năng mới cho ngành thủy sản Việt Nam. Đặc biệt, cá ngừ đóng hộp – mặt hàng xuất khẩu chủ lực – đang được xem là “chìa khóa” để Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường gần 100 triệu dân này.

Cá ngừ
• 09:55 12/06/2025

Tăng trưởng ấn tượng: Ngành chả cá và surimi Việt Nam thu về hơn 100 triệu USD

Trong những năm gần đây, ngành chả cá và surimi (mứt cá – cá nghiền tăng cường mùi vị) của Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế mạnh trên thị trường quốc tế. Theo VASEP, từ năm 2021 đến nay, kim ngạch xuất khẩu surimi dao động trong khoảng 300 – 420 triệu USD mỗi năm, đóng góp khoảng 4–5% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của cả nước.

Surimi
• 09:44 10/06/2025

Nuôi cá lăng nha: Lối đi mới đầy triển vọng trong nuôi trồng thủy sản nước ngọt

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản đang có xu hướng chuyển dịch sang các loài cá đặc sản có giá trị kinh tế cao, thì cá lăng nha – một loài cá da trơn bản địa quý hiếm – đang nổi lên như một đối tượng tiềm năng mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Tại nhiều địa phương như An Giang, Hòa Bình, Sơn La, mô hình nuôi cá lăng nha thương phẩm đang chứng minh được tính khả thi cả về mặt kỹ thuật lẫn thị trường tiêu thụ, mở ra hướng phát triển mới cho người dân ven sông, vùng lòng hồ thủy điện và các trang trại nuôi cá nước ngọt chuyên canh.

Nuôi cá lăng nha
• 15:33 17/06/2025

Ngành cá tra Việt Nam: Mỏ vàng phụ phẩm chờ khai thác triệt để

Ngành công nghiệp cá tra Việt Nam, một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của Đồng bằng sông Cửu Long, không chỉ mang lại giá trị từ phi lê xuất khẩu mà còn ẩn chứa một "mỏ vàng" khổng lồ từ phụ phẩm. Việc tận dụng hiệu quả nguồn nguyên liệu này không chỉ giúp gia tăng giá trị cho con cá tra, giảm ô nhiễm môi trường mà còn mở ra một hướng đi bền vững, theo mô hình kinh tế tuần hoàn.

Cá tra
• 15:33 17/06/2025

Năm 2025 kinh tế biển chuyển mình vượt lên nguồn lợi suy giảm

Số liệu của Cục Thủy sản và Kiểm ngư, nguồn lợi thủy sản trong 15 năm qua đã giảm 22% và đang để lại nhiều khó khăn thách thức. Tuy nhiên, năm 2025, Bộ NN&MT xác định kinh tế biển sẽ chuyển mình để năm 2030 đóng góp 10% GDP cả nước.

Nuôi trồng thủy sản
• 15:33 17/06/2025

Kiên Giang nâng chỉ tiêu đạt trên 830.000 tấn thủy sản năm 2025

Tỉnh Kiên Giang đang đẩy mạnh nhiều giải pháp để hoàn thành mục tiêu sản lượng thủy sản 2025, ở mức 830.300 tấn, tăng 10.000 tấn so với con số dự kiến hồi đầu năm – bao gồm 420.000 tấn khai thác biển và 410.300 tấn nuôi trồng.

Nuôi trồng biển
• 15:33 17/06/2025

Xuất khẩu cá tra sang EU: Cẩn trọng nhưng kỳ vọng phục hồi trong nửa cuối năm 2025

Trong bối cảnh thị trường quốc tế có nhiều biến động, ngành thủy sản Việt Nam, đặc biệt là xuất khẩu cá tra, đang cho thấy những tín hiệu phục hồi tích cực tại thị trường châu Âu. Sau giai đoạn trầm lắng năm 2023 và đầu năm 2024, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã và đang nỗ lực đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lượng, nhằm thích ứng với các yêu cầu khắt khe từ Liên minh châu Âu (EU). Những nỗ lực này đang dần phát huy hiệu quả.

Cá tra
• 15:33 17/06/2025
Some text some message..