Cá Dốc sông Mã giúp lão nông nghèo Thanh Hóa vươn lên khá giả

Hành trình đi bộ 5 km ra sông Mã để tìm giống cá quý

Hơn 30 năm trước, gia đình ông Khường sống trong cảnh nghèo túng, chỉ dựa vào mấy sào nương rẫy. Thấy quanh bản có con suối nước mát, ông thử đào ao thả cá trắm nhưng thu nhập không cải thiện. Cho đến một lần nghe các bậc cao niên nhắc đến cá Dốc – loài cá đặc sản có thịt thơm, ăn được cả vảy và có giá trị kinh tế cao – ông quyết định tìm bắt về nuôi thử.

Mỗi chuyến đi bộ 5 km ra sông Mã là một hành trình vất vả. Ông phải đi vào mùa cạn, lội xuống những hố nước nông để bắt cá. Lần đầu tiên, sau nhiều giờ bì bõm, ông mang về 30 con, nhưng chỉ còn 14 con sống sót. Từ số cá hiếm hoi ấy, ông kiên nhẫn mày mò, tự học cách ấp trứng, chăm cá bột bằng lòng đỏ trứng gà và cám gạo.

Lứa cá Dốc giống sắp được xuất bán tại ao nuôi nhà ông Khường (Ảnh: Thanh Tùng)

Từ ao nhỏ thành trang trại bạc tỷ

Những lứa cá đầu tiên sinh sản thành công mang lại số tiền đủ lớn để ông mở đường vào bản, đào thêm ao và mở rộng quy mô. Đến cuối những năm 2000, nguồn cá giống từ trang trại nhà ông đã mang về hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Chỉ trong vòng vài năm, thu nhập tăng vọt, có năm cán mốc 600 triệu đồng.

Hiện nay, ông Khường sở hữu 14 ao nuôi, gồm ao dành riêng cho đàn cá bố mẹ và ao cá giống, cá thịt. Bình quân mỗi năm, lợi nhuận từ cá Dốc dao động 400–800 triệu đồng. Từ thu nhập này, gia đình ông đã thoát nghèo, xây được nhà mới, mua ô tô và hỗ trợ các con khởi nghiệp.

Cá đặc sản giúp cả bản vươn lên

Cá Dốc là loài ưa nước sạch, có thể sinh sản quanh năm, mỗi con cái đẻ khoảng 8.000 cá con một lứa. Dù tốc độ lớn chậm, nhưng thịt chắc, thơm, da giòn, được thị trường ưa chuộng. Nhờ áp dụng chế độ nuôi phối hợp giữa cỏ, lá cây và bột dinh dưỡng, thời gian nuôi rút ngắn còn khoảng một năm là đạt trọng lượng 1 kg/con.

Đàn cá bố mẹ của ông Khường đến nay đã hơn 30 năm tuổi, vẫn sinh sản đều. Với lợi thế này, mỗi năm ông không chỉ bán cá thịt mà còn cung cấp hàng vạn con giống cho bà con trong và ngoài tỉnh. Nhiều hộ nghèo trong bản được ông cấp giống trước, thu hoạch mới hoàn vốn, thậm chí có hộ được ông hỗ trợ cả vốn đầu tư ao nuôi. Nhờ đó, cá Dốc đã trở thành sinh kế giúp nhiều gia đình vươn lên.

Ao nuôi cá bố mẹ tại trại cá của gia đình ông Khường (Ảnh: Thanh Tùng)

Câu lạc bộ nuôi cá Dốc của xã Trung Sơn hiện đã ra đời, với ông Hà Văn Khường giữ vai trò Trưởng câu lạc bộ. Không chỉ làm kinh tế giỏi, ông còn truyền lại kinh nghiệm, kỹ thuật cho các hộ khác, góp phần bảo tồn và nhân rộng loài cá đặc sản địa phương.

Từ một người nông dân chân chất, chỉ học hết lớp 3, ông Khường đã viết nên câu chuyện đổi đời nhờ kiên trì và sáng tạo. Từ ao cá nhỏ bên chân núi Pha Đanh, giờ đây cả một vùng quê đã tìm thấy hướng đi mới, bền vững hơn, dựa trên chính nguồn lợi đặc sản sông Mã.

Theo Thanh Tùng, Báo Dân Trí