Cá tiến hóa siêu nhanh thành hai loài trong cùng hồ

Các nhà khoa học Thụy Sĩ phát hiện loài cá ba gai nhanh chóng tiến hóa thành hai loài riêng biệt khác nhau rõ rệt về di truyền dù sống cùng một khu vực trong 150 năm.

cá ba gai
Bên trái là cá ba gai sống ở hồ chính (con cái ở trên, con đực ở dưới). Bên phải là cá ba gai sống ở suối. Ảnh: New Scientist.

Theo New Scientist, loài cá ba gai được đưa đến hồ Constance ở Thụy Sĩ cách đây khoảng 150 năm. Kể từ đó, loài cá này nhanh chóng tiến hóa thành hai loại riêng biệt: một loại sống ở hồ chính và một loại sống trong các dòng suối chảy vào hồ.

Loại cá sống trong hồ chính lớn hơn, có gai dài và lớp vảy cứng hơn. Về lý thuyết, những khác biệt này có thể do lối sống chứ không phải tiến hóa. Cá hồ sống lâu hơn nên nhiều khả năng phát triển lớn hơn.

Tuy nhiên, các nhà khoa học tại Đại học Bern, Thụy Sĩ phát hiện ra có sự khác biệt rõ ràng về di truyền giữa hai loài. "Chúng tôi có thể xem xét thời kỳ khởi đầu của hai loài này", tiến sĩ David Marques tại Đại học Bern, cho biết.

Điều đặc biệt là cả hai loại cá sinh sản ở cùng dòng suối vào cùng thời điểm trong năm. Chúng được lai giống từ lâu, và vẫn tiếp tục lai giống, nhưng chia thành hai loài khác nhau về mặt di truyền và thể chất.

Theo tiến sĩ Chris Bird tại Đại học Texas, Mỹ, chuyên gia nghiên cứu sự phát triển của sinh vật theo phân tích gene, đây là sự hình thành loài cùng khu phân bố, từng được xem là rất khó xảy ra. Sự hình thành loài này hầu như luôn đòi hỏi các quần thể tách biệt về khu vực sinh sống để tránh giao phối lẫn nhau.

Khi động vật giao phối, quá trình tái tổ hợp pha trộn các biến thể gene diễn ra, gene của con mẹ và con bố được xáo trộn với nhau trong thế hệ tiếp theo. Chừng nào các cá thể trong các nhóm vẫn tiếp tục giao phối lẫn nhau, ít có khả năng hai nhóm có đặc điểm di truyền rõ rệt xuất hiện.

Nhóm của Marques nhận thấy những khác biệt về di truyền giữa hai loại cá tập trung vào các nhiễm sắc thể ít có khả năng tái tổ hợp. Kết quả là các bộ biến thể gene tạo nên đặc điểm riêng biệt của chúng ít có khả năng bị phân chia. Cá gai hồ Constance có thể sẽ tiếp tục phát triển cho đến khi trở thành hai loài không giao phối lẫn nhau.

Vnexpress, 05/03/2016
Đăng ngày 07/03/2016
Vân Du
Khoa học

Liên kết khép kín chuỗi rong biển

Sáng 25/10/2024, tại Hà Nội, diễn ra lễ ký liên kết khép kín chuỗi rong biển giá trị cao giữa doanh nghiệp thu mua chế biến và doanh nghiệp cung cấp giống với Trung tâm ICAFIS thuộc Hội Thủy sản Việt Nam (đang phối hợp thúc đẩy chương trình hỗ trợ người dân trồng 1.000 ha rong biển).

Rong biển
• 10:07 01/11/2024

Siêu thâm canh tôm thẻ chân trắng độ mặn thấp

Những năm gần đây, hoạt động nuôi tôm thẻ chân trắng trong các vùng địa lý có độ mặn thấp, nằm sâu trong đất liền đang phát triển nhanh do đặc điểm sinh học của tôm chống chịu thay đổi lớn về độ mặn và mật độ thả giống cao (Prangnell và cộng sự, 2019a).

Tôm thẻ chân trắng
• 10:45 28/10/2024

Điểm sáng từ cho lai cá mú trân châu và cá mú nghệ

Được biết cá mú lại hay còn gọi là cá mú trân châu, cá này là con lai giữa cá mú nghệ đực (Epinephelus lanceolatus) tên tiếng anh giant grouper là và cá mú cọp cái (Epinephelus fuscoguttatus) tên tiếng anh là tiger grouper.

Cá mú
• 10:54 16/10/2024

Biện pháp phòng vệ chống lại vi-rút đốm trắng: Bảo vệ qua trung gian RNAi ở tôm

Vi-rút gây hội chứng đốm trắng (WSSV) đe dọa đáng kể đến ngành nuôi tôm trên toàn thế giới.

Tôm bệnh đốm trắng
• 09:00 10/10/2024

Xu hướng tôm sinh thái: Tiềm năng mở rộng thị trường châu Âu và Mỹ

Trong bối cảnh người tiêu dùng tại Châu Âu và Mỹ ngày càng quan tâm đến sức khỏe và môi trường, tôm sinh thái nổi lên như một lựa chọn bền vững trong ngành thủy sản. Sản phẩm này không chỉ đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về môi trường, mà còn mang đến lợi ích rõ rệt cho sức khỏe.

Tôm sú
• 23:17 07/11/2024

Quy định truy xuất nguồn gốc từ Châu Âu: Cơ hội hay thách thức cho thủy sản Việt Nam?

Trong những năm gần đây, thị trường châu Âu (EU) ngày càng thắt chặt các quy định về an toàn thực phẩm, đặc biệt là đối với ngành thủy sản nhập khẩu. Đối với Việt Nam, một trong những quốc gia xuất khẩu thủy sản hàng đầu vào EU, việc tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định này là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo sự hiện diện bền vững trên thị trường khó tính này. Vậy các quy định truy xuất nguồn gốc từ châu Âu là cơ hội hay thách thức đối với thủy sản Việt Nam?

Hải sản
• 23:17 07/11/2024

Bạch tuộc Dumbo: Sinh vật dưới nước độc đáo bơi bằng tai

Bạch tuộc Dumbo – một cái tên đáng yêu, đầy gợi nhớ đến chú voi biết bay trong bộ phim hoạt hình nổi tiếng của Disney – là một trong những loài sinh vật độc đáo và quyến rũ nhất dưới đáy đại dương. Loài bạch tuộc này không chỉ nổi bật bởi ngoại hình dễ thương mà còn bởi cách di chuyển đặc biệt bằng "tai" của mình.

Bạch tuộc
• 23:17 07/11/2024

Cá mặt quỷ đỏ: Loài cá độc đáo của vùng biển nhiệt đới

Cá mặt quỷ đỏ (Scorpaena) là một trong những loài cá biển nhiệt đới độc đáo và nổi bật nhất với ngoại hình vừa ấn tượng vừa nguy hiểm. Được tìm thấy phổ biến ở các rạn san hô và khu vực biển nông của vùng biển nhiệt đới, loài cá này không chỉ gây ấn tượng bởi vẻ ngoài đáng sợ mà còn thu hút sự chú ý của nhiều nhà nghiên cứu cũng như người chơi cá cảnh đam mê tìm kiếm những loài cá lạ. Hãy cùng khám phá về cá mặt quỷ đỏ và lý do tại sao loài cá này lại đặc biệt đến vậy.

Cá mặt quỷ
• 23:17 07/11/2024

Lý do vì sao nên xét nghiệm EHP cho tôm giống?

Bệnh do vi bào tử trùng Enterocytozoon hepatopenaei (EHP) gây ra, khiến tôm chậm lớn và khó đạt kích thước tối ưu, ảnh hưởng lớn đến năng suất và chất lượng tôm.

Tôm giống
• 23:17 07/11/2024
Some text some message..