Con cá và lòng tin

Chuyện các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra “nhân dịp” hội chợ quốc tế thủy sản tổ chức trên sân nhà để cạnh tranh lẫn nhau trở thành câu chuyện buồn không có hồi kết. Hội chợ trở thành thương trường của chính các thành viên trong cộng đồng xuất khẩu cá tra, thay vì là nơi để gặp gỡ, đo đếm nhu cầu, thị hiếu của khách hàng, học hỏi những tiến bộ về sản xuất hay tiếp thị sản phẩm.

Trong quá khứ, có không ít cuộc hội họp bàn tròn đã được tổ chức để các doanh nghiệp nói tiếng nói đồng thuận. Giá thành sản xuất của doanh nghiệp này doanh nghiệp khác cũng biết, trong kho người này còn bao nhiêu tấn cá người kia cũng biết. Họ biết cả khách hàng của nhau. Hiểu nhau là thế, nhưng nói như một vị quan chức hiệp hội từng tham gia không ít cuộc họp như thế, là không ai chịu tin ai. Đồng thuận trên bàn họp, nhưng ra khỏi phòng họp các doanh nghiệp vẫn mạnh ai nấy bán, mạnh ai nấy chào giá.

Thiếu lòng tin, giữa các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra cũng không thể tồn tại tinh thần đoàn kết, tương trợ trên thương trường quốc tế. Sự hỗn loạn của giá cả thể hiện rõ điều này.

Một khách hàng người Mỹ, choáng váng sau khi tìm hiểu giá bán tại một số nhà xuất khẩu, đã tìm đến vị quan chức hiệp hội nói trên để hỏi vì sao lại có tình trạng như thế và nhờ ông chỉ giúp nhà xuất khẩu đáng tin cậy.

Không phải nhà nhập khẩu nào cũng muốn mua giá rẻ. Họ muốn nguồn cung cấp ổn định cả về giá cả và chất lượng, để hướng đến một sự hợp tác thương mại bền vững hơn.

Vậy mới có chuyện trước và trong hội chợ diễn ra hàng năm này, những người có tâm huyết với ngành, với con cá tra của vùng ĐBSCL phải nhóm họp, tìm hết giải pháp này đến phương cách nọ, từ mềm mỏng đến cứng rắn. Trong quá khứ, họ đã cân nhắc đến cả biện pháp giá sàn vốn vi phạm pháp luật về cạnh tranh của Việt Nam, cốt yếu để hạn chế tình trạng đua nhau… xuống đáy , vực dậy mặt bằng giá, nâng cao giá trị sản phẩm cá tra trên thị trường quốc tế, đích đến của hơn 90% sản lượng cá tra của Việt Nam. Nhưng bất chấp nhiều nỗ lực của những người có tâm huyết, tình hình vẫn không có những cải thiện như mong muốn.

Quy cho cùng đó cũng chỉ là những biện pháp tình thế, chừng nào lòng tin giữa những người trong cộng đồng xuất khẩu vẫn không tồn tại.