Sản phẩm thủy sản chưa tìm được đầu ra
Các sản phẩm thủy sản nuôi trên địa bàn tỉnh tiêu thụ chậm, đặc biệt là hàu, cá nuôi lồng bè và cá nước ngọt do ảnh hưởng của dịch COVID-19. Hiện nay, người nuôi thủy sản đang bị lỗ nặng do nguồn cung dồi dào nhưng đầu ra bị ùn ứ. Giá bán ra tại ao nuôi thấp hơn nhiều so với giá thành sản xuất nhưng vẫn không tìm được thương lái thu mua.
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, 8 tháng năm 2021, diện tích nuôi trồng thủy sản của tỉnh đạt 6.560 ha, sản lượng nuôi trồng đạt 12.838 tấn, đạt 62,7% kế hoạch năm.
Tổ trưởng Tổ nuôi cá nước ngọt tại Suối Rao- Ông Nguyễn Thanh Chức cho biết, gia đình ông đang nuôi các loại cá nước ngọt (cá trắm, chép, rô phi). So với trước kia mỗi vụ thu hoạch gia đình ông thu từ 15-17 tấn cá các loại và chỉ khoảng 1 tuần đến 10 ngày là tiêu thụ hết với giá ổn định. Nhưng đến nay, đã gần 1 tháng mà gia đình ông vẫn chưa tiêu thụ hết sản lượng cá đang đến kỳ thu hoạch. Trong khi đó, giá bán cũng đã xuống rất thấp, nếu như cùng kỳ năm ngoái sau khi trừ chi phí, gia đình ông thu lãi hơn 250-300 triệu đồng/vụ thì năm nay gia đình ông sẽ thua lỗ rất nhiều.
Hiện nay rất nhiều ao nuôi tại Tổ nuôi cá nước ngọt Suối Rao không bán được phải cho cá ăn cầm chừng hoặc phải “treo ao” do không còn vốn, không vận chuyển được con giống để về thả nuôi gối vụ nên nguy cơ đứt gãy sản xuất là rất cao. Tổ nuôi cá nước ngọt tại Suối Rao có 18 hộ nuôi, với 35ha nhưng, có đến 50% số hộ nuôi cá đang bị thua lỗ, 50% còn lại người nuôi chỉ hoà vốn chứ không ai có lãi trong các vụ nuôi từ đầu năm đến nay.
Giá thức ăn cho ngành thủy sản tăng cao
Với tình hình thức ăn chăn nuôi thủy sản tăng giá mạnh trong vài tháng gần đây. Hiện giá thức ăn cho chăn nuôi và thủy sản cao hơn khoảng 20-30% so với trung bình khiến giá thành và giá bán tăng theo khiến người chăn nuôi lao đao trong khi thị trường tiêu thụ gặp khó khăn, thậm chí đình trệ do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
Hiện giá thức ăn cho chăn nuôi và thủy sản cao hơn khoảng 20-30% so với trung bình.
Ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản cho biết, trong cơ cấu giá thành sản xuất thủy sản thì thức ăn chiếm khoảng 50-70%, trung bình là 60%. Do đó, khi giá cả biến động sẽ rất nhanh tác động đến thị trường, làm tăng chi phí sản xuất, tăng rủi ro cho lĩnh vực thủy sản đặc biệt là giảm sức cạnh tranh cho các sản phẩm thủy sản.
Khâu vận chuyển tiêu thụ rất khó
Một người nuôi cá lồng bè trên Sông Chà Và, xã Long Sơn, thành phố Vũng Tàu có 200 lồng nuôi, với các loại cá bớp, chim và cá cam; trong đó, cá bớp và cá chim đã đã nuôi được hơn 14 tháng đã quá kỳ xuất bán hơn 4 tháng nay; cá cam cũng đã nuôi được 10 tháng vừa đến kỳ xuất bán. Tuy nhiên, do khâu tiêu thụ khó khăn nên đến nay bè cá của gia đình anh còn tồn khoảng gần 40 tấn cá.
Nếu giao hàng tại thành phố Vũng Tàu thì người dân chỉ có thể vận chuyển xe hàng về tới thành phố nhưng lại không có điểm tập kết hàng; giao hàng (shipper) thì thu phí quá cao khiến người mua không muốn mua hàng. Với tình hình tiêu thụ cá như năm nay, cộng với giá cám tăng cao các hộ nuôi tại Vũng Tàu cầm chắc thua lỗ.
Trước tình hình sức tiêu thụ thủy sản nuôi rất chậm, nhiều bè nuôi hiện phải “treo” không có vốn, không đặt mua được nguồn giống thủy sản để thả nuôi lứa mới, ông Nguyễn Hữu Thi, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cho biết, mặc dù ngành nông nghiệp đã nỗ lực hỗ trợ bà con nông dân tiêu thụ sản phẩm nuôi trồng thủy sản, nhưng số lượng tồn vẫn khá nhiều, với hơn 150 tấn.
Nguyên nhân và giải pháp ứng phó
Sản phẩm thủy sản là sản phẩm tươi sống cần được bảo quản lạnh và giao nhanh cho khách hàng trong ngày mà tình hình dịch bệnh việc đi lại khó khăn, phân phối sản phẩm rải rác nhiều địa điểm tốn nhiều thời gian, điều kiện bảo quản không đảm bảo nên việc kết nối tiêu thụ sản phẩm thủy sản nuôi còn chậm. Nguyên nhân do kết nối tiêu thụ sản phẩm cho bà con nuôi trồng thủy sản còn gặp nhiều khó khăn.
Sở nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh đã kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo UBND các cấp phổ biến, chỉ đạo địa phương tuyên truyền đến người dân những sản phẩm nông thủy sản còn tồn đọng có nhu cầu cần hỗ trợ tiêu thụ. Từ đó, người dân đăng ký nhu cầu theo từng cụm và đặt đơn hàng với các hộ sản xuất nhằm giúp tiêu thụ nông thủy sản trực tiếp từ người sản xuất đến tay người tiêu dùng.
Việc thí điểm xây dựng các điểm bán hàng cố định hoặc lưu động tại các "vùng xanh" để cung cấp đầy đủ các mặt hàng nông thủy sản, đặc biệt là các sản phẩm còn tồn nhiều cần hỗ trợ tiêu thụ nên được thử nghiệm và phổ biến rộng rãi. Như vậy, người nuôi mới có thể lấy lại vốn đầu tư từ việc giải phóng được số hàng tồn và tại động lực cho người nuôi tái đầu tư sản xuất vụ mới.