Món “trứng cá muối Mexico” có nguy cơ thất truyền

Được mệnh danh là “món trứng cá muối (caviar) phiên bản Mexico” với hương vị đậm đà và tinh tế, món trứng của loài bọ nước có tên “ahuautle” từng là món ăn quan trọng của cư dân ở Thung lũng Mexico. Tuy nhiên, nhịp sống hiện đại đang đe dọa truyền thống ẩm thực đã tồn tại ít nhất từ thời đế chế Aztec này.

Trứng cá muối
Trứng cá muối phiên bản Mexico. Ảnh: coolwallpapers.me

Theo phóng viên TTXVN tại Mexico, thông thường trứng cá muối được làm từ cá tầm ở biển Caspi, nhưng món này của Mexico bắt nguồn từ một loài côn trùng thủy sinh thuộc họ Corixidae, còn được gọi là “bọ thợ thuyền” vì thân hình dài và dẹt, với 4 chân sau lớn hình mái chèo. Những cư dân Aztec (thế kỉ 14 đến thế kỷ 16) từng “cuồng” món này đến mức chọn là đặc sản dâng lên nhà vua và thánh thần, thậm chí lấy luôn tên làm vương hiệu cho hoàng đế thứ 6 ở kinh đô Tenochtitlán.

Quanh một hồ nước nông ở thị trấn Texcoco thuộc vùng ngoại ô thủ đô Mexico City vẫn còn một số ít nông dân nuôi cấy trứng của loài bọ này làm thức ăn, trong đó có ông Juan Hernández. Người nông dân 59 tuổi là 1 trong 6 người được ghi nhận là vẫn còn nuôi trồng ahuautle, ít nhất là ở khu vực miền Trung Mexico. Với phương châm giữ gìn truyền thống, ông Hernández cho biết nuôi trồng ahuautle là một công việc vất vả và bẩn thỉu mà ít ai dám làm.

Suốt mùa mưa kéo dài từ tháng 6 đến tháng 9, ông Hernández đội mũ, mặc áo dài tay, quần cộc và đi ủng cao su lội xuống Nabor Carrillo - một hồ nước nông nhân tạo được tạo ra ở vùng khô hạn của Texcoco - để thu gom những cành thông đã được chôn xuống đáy hồ từ một tuần trước và cho lên một chiếc bè tạm. Bọ nước thường bám vào cành cây và đẻ trứng ở đó. Dưới cái nắng gay gắt và tiếng của hàng trăm con chim di cư đến hồ Nabor Carrillo, người nông dân tập trung ở những vùng bờ hồ nhiều muỗi nhất, đó là mẹo vặt ông đã học được từ khi còn trẻ, tham gia cùng hơn 50 cư dân thị trấn nuôi cấy ahuautle.

Sau gần 2 giờ thu hoạch, ông Hernández đem những cành thông với hàng nghìn quả trứng côn trùng lên bờ hồ phơi khô. Quá trình này có thể mất vài giờ hoặc vài ngày tùy vào thời tiết. Sau đó người nông dân sẽ dùng tay vò cành thông để trứng rơi xuống một tấm vải, tiếp đó sàng trứng thật kỹ để làm sạch và cho vào túi đem bán.

Cá tầmTrứng cá muối được làm từ cá tầm ở biển Caspi. Ảnh: time.kz

Tuy nhiên, truyền thống này đang bị đe dọa mai một dần. Theo Tiến sĩ Jorge Ocampo, điều phối viên về lịch sử nông nghiệp của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế, Xã hội và Công nghệ, nguyên nhân chính là do hạn hán khiến hồ Texcoco, một hồ nước mặn, nông từng bao phủ hầu hết nửa phía Đông Mexico City khô cạn, cũng như hiện tượng di dân.

Sở hữu một nhà hàng ở thành phố Iztapalapa ở phía Đông thủ đô, ông Gustavo Guerrero cố gắng bảo tồn truyền thống ẩm thực của tổ tiên bằng cách sáng tạo món bánh rán tortita với trứng côn trùng trộn cùng trứng và vụn bánh mì, dùng với nước sốt màu xanh lá làm từ cà chua tomatillo, xương rồng và hoa bí. Ông chủ nhà hàng 61 tuổi cho biết món ăn này gợi nhớ tuổi thơ với hương vị được kế thừa từ nhiều thế hệ trong gia đình. Tuy nhiên, ông Guerrero thừa nhận món “trứng cá muối Mexico” có nguy cơ mai một vì thế hệ trẻ không biết nhiều về món ăn này và ngày càng ít người nuôi cấy côn trùng. Ahuautle cũng có nguy cơ trở thành món ăn đắt đỏ chỉ ít người tiếp cận được, vì giá 1 kg trứng hiện đã lên tới 50 USD.

Từ nhiều thế kỷ nay, côn trùng đã là một phần trong thực đơn của người Mexico. Theo ông Edday Farfán, nhà côn trùng học, giảng viên tại trường Đại học Tự trị Quốc gia (UNAM), Mexico đã ghi nhận hơn 430 loài côn trùng ăn được. Những cư dân cổ xưa ưa chuộng côn trùng vì đây là nguồn chất đạm dễ kiếm hơn so với các loài động vật có vú lớn. Ông Farfán nhận định, mặc dù được ghi lại trong lịch sử và sách dạy nấu ăn, nhưng không có gì đảm bảo món ahuautle sẽ tiếp tục tồn tại. Theo chuyên gia này, thức ăn từ côn trùng vẫn mang tiếng là món “nhà quê”, đôi khi là “món con nhà nghèo”, khiến người dân, đặc biệt là giới trẻ, không có hứng thú với các món ăn này.

Báo Ảnh Dân tộc và Miền núi
Đăng ngày 14/10/2022
Hồng Hạnh
Ẩm thực

Tép hòa vị Tết 2025: Giá trị văn hóa của nghề làm tôm khô

Tết đến, xuân về không chỉ mang theo sắc mai vàng rực rỡ mà còn mang đến không khí nhộn nhịp, tấp nập của những làng nghề truyền thống. Trong số đó, làng nghề làm tôm khô, một đặc sản nổi tiếng của các vùng ven biển Việt Nam lại càng thêm rộn ràng.

tôm khô
• 08:00 22/12/2024

Từ loài cá gây sợ hãi đến món ăn sánh ngang với tôm hùm

Trước đây, cá thầy tu là một trong những loài cá được cho là sở hữu ngoại hình lập dị nhất thế giới đại dương và thậm chí còn từng bị nước Pháp cấm săn bắt và buôn bán vì nó mang lại nỗi khiếp sợ cho khách hàng.

Món cá
• 10:39 28/11/2024

Cua Cà Mau: Đặc sản thiên nhiên vùng Đất Mũi

Cua Cà Mau nổi tiếng khắp nơi nhờ thịt chắc, ngọt và gạch béo bùi, là đặc sản trứ danh của vùng sông nước miền Tây. Được nuôi tự nhiên trong môi trường nước mặn và lợ, cua Cà Mau có sức sống dẻo dai, chất lượng vượt trội so với các vùng khác. Với giá trị dinh dưỡng cao và hương vị thơm ngon, cua Cà Mau luôn là lựa chọn yêu thích trong các bữa tiệc hải sản

Cà Mau
• 09:49 12/11/2024

Don Quảng Ngãi: Vị ngon khó quên của miền Trung

Don Quảng Ngãi là một món ăn độc đáo của xứ Quảng, nổi bật với vị ngọt thanh từ con don nhỏ bé sống ở các dòng sông. Với cách chế biến giản dị nhưng đậm đà, món ăn này không chỉ là đặc sản mà còn là niềm tự hào của người dân Quảng Ngãi.

Quảng Ngãi
• 09:00 30/10/2024

Vấn đề tồn tại lớn của EHP: Không có thuốc đặc trị, khó loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh

Trong những năm gần đây, ngành nuôi nuôi tôm đã chứng kiến sự gia tăng nghiêm trọng của các bệnh gây thiệt hại lớn, trong đó có bệnh do EHP. Hai vấn đề tồn tại lớn nhất của bệnh EHP là không có thuốc đặc trị và khó loại bỏ hoàn toàn mầm bệnh. Những thách thức này đang khiến ngành nuôi tôm gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát và phát triển bền vững.

Tôm
• 13:35 27/12/2024

Tép cảnh có thể nuôi chung với cá cảnh không? Những điều cần biết để tránh rủi ro

Tôm cảnh đang ngày càng trở thành lựa chọn yêu thích của những người đam mê thủy sinh nhờ vẻ đẹp sặc sỡ và khả năng làm sạch bể tự nhiên.

Tép cảnh
• 13:35 27/12/2024

Xác định khẩu phần ăn phù hợp theo giai đoạn phát triển của tôm

Tôm là loài động vật thủy sinh có nhu cầu dinh dưỡng thay đổi tùy theo từng giai đoạn phát triển. Để đạt được năng suất cao, người nuôi cần hiểu rõ và xác định khẩu phần ăn phù hợp với mỗi giai đoạn của tôm. Điều này không chỉ giúp tôm tăng trưởng tốt mà còn tối ưu hóa chi phí thức ăn, cải thiện tỷ lệ chuyển đổi thức ăn (FCR), và giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường ao nuôi.

Tôm thẻ
• 13:35 27/12/2024

Những quốc gia dẫn đầu trong xuất khẩu tôm sinh thái

Ngành thủy sản thế giới đã chứng kiến những chuyển biến đáng kể trong xu hướng nuôi trồng và xuất khẩu tôm. Trong số những quốc gia nổi bật, Ecuador và Ấn Độ đang vươn lên dẫn đầu thị trường tôm sinh thái nhờ vào những bước đi mang tính chiến lược và sự đổi mới trong công nghệ nuôi trồng.

Thu hoạch tôm
• 13:35 27/12/2024

Chuyên gia nói gì về triển vọng nuôi tôm bền vững?

Ngành nuôi tôm từ lâu đã trở thành trụ cột kinh tế của Việt Nam, đặc biệt tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), nơi chiếm tới 45% diện tích nuôi tôm của cả nước.

Ao tôm
• 13:35 27/12/2024
Some text some message..