Nguy cơ ngoại lai

Có nguồn gốc từ Nam Mỹ, cá lau kính du nhập vào Việt Nam qua những người nuôi cá cảnh lồng kính. Tuy nhiên, một vài năm trở lại đây loài cá này xuất hiện và sinh sôi phát triển rất nhanh khắp kênh, rạch, ao hồ, ruộng lúa, đang là mối nguy hại cho nhiều nhà nông.

ca lau kinh
Cá lau kính cũng xuất hiện nhiều trên kênh rạch tại Vĩnh Long

Người dân ở huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu cho biết, thời gian gần đây họ phát hiện có rất nhiều cá lau kính xuất hiện bất thường ở dưới các tuyến kênh thủy lợi, ao hồ nuôi cá nước ngọt. Đáng lưu ý là kể từ lúc cá lau kiếng xuất hiện, cũng là lúc lượng cá đồng bản địa ở đây ngày càng giảm đi rõ rệt. Nhiều người dân vốn trước đây sinh sống bằng nghề chài lưới trên kênh thì nay cũng giải nghệ vì khi thả lưới chỉ mắc toàn cá lau kính, làm rách nát cả chài lưới.

Không những thế, người trồng lúa cũng hoang mang lo sợ, bởi một khi cá lau kính xâm nhập vào đồng ruộng thì chúng “tấn công” cây lúa mà khó có biện pháp phòng ngừa. Cá lau kính còn lấn át sự phát triển của các loài cá nước ngọt bản địa, nhất là các ao nuôi cá, gây ra thiệt hại kinh tế không nhỏ cho người dân.

Anh Mã Hoàng Vũ, ở ấp Béc Hen Lớn, xã Long Thạnh, huyện Vĩnh Lợi, cho biết, gần một năm trước, anh mua nhiều giống cá như cá phi, cá chép, cá tra về thả nuôi trong ao. Vài tháng sau khi thả nuôi, thấy cá phát triển tốt, rồi sau đó lại mất dần, đến khi thu hoạch thì toàn cá lau kính.

Theo anh Vũ, gia đình anh không ai thả cá lau kính xuống ao, trước khi thả cá nuôi anh đã cải tạo ao rất kỹ, phơi nắng ao thời gian dài nhưng không biết từ đâu mà cá lau kính sinh sôi nảy nở khủng khiếp rồi “làm chủ” cả ao cá rộng lớn.

Còn theo nhiều người dân trong khu vực, cá lau kính ăn hết rong tảo trong ao, lại sinh sản nhanh lấn át nên cá đồng bản địa không thể sống và phát triển được. Không chỉ phát hiện cá lau kính có trong ao cá nuôi mà ở dưới các tuyến kênh thủy lợi người dân cũng phát hiện thấy loài cá này.

Bạc Liêu có diện tích sản xuất lúa hơn 77.000 ha, là vùng nước ngọt ổn định, có vai trò quan trọng tạo ra nguồn lương thực phục vụ nội địa và xuất khẩu. Nếu như những năm qua, nông dân tỉnh này tốn nhiều công sức, tiền của phòng trừ ốc bươu vàng, rùa tai đỏ, thì nay họ lại đang đối mặt với cá lau kính. Đây là loài cá thể ngoại lai nguy hại, có khả năng tấn công gây hại mùa màng ngoài tầm kiểm soát. Vì vậy, việc chúng xâm nhập, lan trộng ra môi trường, đồng ruộng là vấn đề lo ngại.

Việc loài cá lau kính hầu như không có giá trị kinh tế, xuất hiện với mật độ ngày càng nhiều tại nhiều nơi, làm cho người dân hết sức lo lắng cho sự phát triển và tồn tại của các loài cá đồng bản địa.

Tuy nhiên, đến nay ngành chức năng vẫn chưa có kế hoạch khảo sát cụ thể, đánh giá mức độ gây hại, để có thể đưa ra khuyến cáo người dân ngăn chặn cá lau kính phát triển ra diện rộng. Nhiều người dân đã đưa ra nghi vấn rằng liệu cá lau kính có thể gây hại như loài rùa tai đỏ cũng có nguồn gốc từ Nam Mỹ hay không?

“Theo Trung tâm sinh vật ngoại lai, Đại học Stellenbosch của Nam Phi: Các loài ngoại lai có ảnh hưởng lớn trên toàn thế giới. Ước tính sinh vật ngoại lai gây thiệt hại 1.400 tỷ USD mỗi năm, tương đương 5% GDP toàn cầu.”

Viện trưởng Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, PGS. TS Lê Xuân Cảnh khẳng định: Hiện nay, sinh vật ngoại lai là một nhóm đối tượng trong Luật Đa dạng sinh học có hiệu lực từ năm 2009. Tuy nhiên, nhiều vấn đề cần nghị định hướng dẫn thi hành luật này vẫn chưa được ban hành. Cần phải xây dựng các thông tư, nghị định và sau này phải luật hóa để việc quản lý hữu hiệu hơn.

Bên cạnh đó, cần tăng cường sự phối hợp và thống nhất giữa cơ quan quản lý (Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT) và các cơ quan khoa học để xem xét quyết định xem mức độ ảnh hưởng, sự lợi hại các loài ngoại lai để đưa loài nào vào danh sách quản lý. Nếu không xin ý kiến của các nhà khoa học về các loài ngoại lai thì đó là một sơ suất. Và việc này đã từng xảy ra như trường hợp rùa tai đỏ, đến khi sự đã rồi mới hỏi nhà khoa học cách xử lý. Với những loài đang có nguy cơ thì phải theo dõi để tránh những hậu quả sau này.

Báo Thanh Tra
Đăng ngày 13/05/2013
Minh Sử
Sinh học

Tôm tít đầy "Tiềm năng" cho đối tượng nuôi mới

Đa dạng loài vật nuôi và nuôi biển là mục tiêu ngành nuôi trồng thủy sản hướng tới trong tương lai. Tôm sú, tôm thẻ chân trắng, tôm hùm,… đây là một số loài tôm biển được nuôi chính ở nước ta hiện nay, bên cạnh đó tôm tít là loài tôm rất có triển vọng nhưng vẫn chưa được biết đến nhiều.

Tôm tít
• 10:10 05/07/2023

Lịch sử nuôi trồng thủy sản

Cùng Tép Bạc tìm hiểu trong khoảng một thập kỷ qua, đã có những sự gia tăng và phát triển nào trong nuôi trồng thủy sản trên toàn cầu.

Nuôi tôm
• 16:51 04/07/2023

Loài tôm lạ tuy nhỏ bé nhưng tác động lớn tới khí hậu toàn cầu

Nam Cực là một trong những lục địa xa nhất nằm ở phía Nam của Trái đất. Và một trong những loài vật được tìm thấy ở Nam Cực đã thay đổi hoàn toàn sự hiểu biết của các nhà khoa học chính là tôm Krill. Vì sao họ lại nhận định như vậy?

Tôm Krill
• 11:05 23/11/2022

Google sử dụng AI theo dõi "sức khỏe" của các rạn san hô

Google đang sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để giúp các nhà khoa học sàng lọc các đoạn âm thanh ghi âm dưới đại dương trong một dự án nhằm theo dõi "sức khỏe" của các rạn san hô thông qua những âm thanh này.

San hô
• 11:20 14/11/2022

Thị trường đang phát triển thúc đẩy nhu cầu về ngành nuôi trồng rong biển

Theo báo cáo mới, mặc dù nhiều người vẫn không chắc chắn về khả năng và tính lâu dài của việc chiết xuất carbon từ rong biển, nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy carbon từ rong biển có tác động đến môi trường thấp hơn so với các sản phẩm truyền thống.

Rong biển
• 14:13 25/09/2023

Sự tương thích giữa chất xử lý nước và bộ lọc sinh học trong RAS

RAS (Recirculating Aquaculture System) là hệ thống nước tuần hoàn, là một mô hình tuy không mới nhưng lại được sử dụng rất phổ trong nuôi trồng thủy sản.

Hệ thống nuôi RAS
• 10:16 20/09/2023

Sông Mê Kông xuất hiện loài cá quý hiếm sau 40 năm biến mất

Một loài cá quý hiếm đặc hữu ở cao nguyên Tây Tạng (Trung Quốc) đã được phát hiện sau hơn 40 năm biến mất trong lưu vực sông Mê Kông.

Loài cá Pareuchiloglanis gracilicaudata
• 11:27 11/08/2023

Sứa mặt trăng chứa đựng nhiều tiềm năng cần được khám phá

Sứa mặt trăng được biết đến là loài sứa có khả năng tự chữa lành vết thương, mọc lại phần phụ bị đứt, tái sinh, đảo ngược quá trình lão hoá. Những năng lực kỳ lạ này trực tiếp giúp chúng sinh tồn hiệu quả, tuy nhiên những năng lực này vẫn chưa được khai thác và áp dụng chúng vào các nhu cầu của con người, đặt biệt là tiềm năng kiểm soát bệnh ung thư.

Sứa mặt trăng
• 10:02 07/07/2023

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 12:57 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 12:57 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 12:57 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 12:57 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 12:57 29/03/2024