Nguyên nhân chính gây dị tật
Thiếu hụt dinh dưỡng
Đây là yếu tố hàng đầu dẫn đến bó chân, dính chân. Trong giai đoạn tăng trưởng nhanh, ếch cần được bổ sung đầy đủ protein, vitamin và khoáng chất. Nếu khẩu phần thiếu vitamin nhóm B (đặc biệt là B1, B6, B12), hệ thần kinh và cơ bắp của ếch sẽ phát triển không đồng đều, khiến việc vận động trở nên bất thường, dễ dẫn đến dị tật. Thiếu canxi và photpho khiến cấu trúc xương mềm yếu, xương chân dễ bị cong hoặc biến dạng khi cơ thể phát triển. Ngoài ra, việc cho ăn thức ăn kém chất lượng, bảo quản không đúng cách hoặc không phù hợp từng giai đoạn phát triển cũng góp phần làm tăng tỷ lệ dị tật.
Môi trường nước ô nhiễm
Nước trong ao/bể nuôi chứa nhiều khí độc như H₂S (hydro sulfide), NH₃ (amoniac) và hàm lượng chất thải cao sẽ gây hại trực tiếp đến hệ hô hấp và trao đổi chất của ếch. Những độc tố này làm tổn thương cơ quan nội tạng, giảm khả năng hấp thụ dưỡng chất từ thức ăn. Khi cơ thể thiếu dinh dưỡng cần thiết trong thời gian dài, ếch dễ phát triển không cân đối, xuất hiện tình trạng chân dính, co rút. Đặc biệt, môi trường bẩn cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm tấn công, khiến tình trạng dị tật trở nên nghiêm trọng hơn.
Mật độ nuôi quá dày
Nuôi ếch trong không gian chật hẹp khiến chúng thường xuyên chồng chéo, dẫm đạp lên nhau. Điều này không chỉ làm tổn thương cơ học ở chân mà còn khiến nhiều con bị đói do không cạnh tranh được thức ăn, dẫn đến thiếu dưỡng chất và phát triển bất thường. Căng thẳng do mật độ cao còn làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến ếch dễ mắc các bệnh thứ cấp, trong đó có dị tật xương và cơ. Nếu tình trạng này kéo dài, tỷ lệ dị tật trong đàn sẽ tăng mạnh, gây thiệt hại lớn cho người nuôi.
Ếch bị biến dạng chân dễ bị, ảnh hưởng đến khả năng sinh trưởng và hiệu quả kinh tế. Ảnh: Thuỷ sản Việt Nam
Các biện pháp phòng ngừa hiệu quả
Cải thiện môi trường sống
Người nuôi cần giữ ao hoặc bể nuôi sạch sẽ bằng cách thay nước định kỳ 3–5 ngày/lần, loại bỏ thức ăn dư thừa và chất thải. Kết hợp sử dụng men vi sinh để phân hủy chất hữu cơ, ổn định môi trường, kiểm soát pH ở mức 6.5–7.5 và hạn chế sự tích tụ khí độc. Đồng thời, cần bố trí mật độ hợp lý, khoảng 60–100 con/m² tùy giai đoạn phát triển, để ếch có không gian vận động.
Bổ sung dinh dưỡng hợp lý
Cung cấp thức ăn chất lượng cao, đảm bảo hàm lượng đạm phù hợp với từng lứa tuổi. Định kỳ bổ sung vitamin và khoáng chất vào khẩu phần, đặc biệt là vitamin C (giúp tăng sức đề kháng), vitamin B tổng hợp (hỗ trợ hệ thần kinh) cùng canxi và photpho (giúp xương chắc khỏe). Ngoài ra, việc trộn thêm men tiêu hóa vào thức ăn giúp tăng khả năng hấp thu dưỡng chất và phòng ngừa các bệnh về đường ruột.
Xử lý khi phát hiện dị tật
Nếu trong đàn đã xuất hiện ếch bị bó chân, dính chân, cần nhanh chóng tách riêng những cá thể dị tật để tránh ảnh hưởng đến những con khỏe mạnh. Đồng thời, người nuôi cần kiểm tra lại toàn bộ quy trình chăm sóc, đặc biệt là nguồn thức ăn và chất lượng nước, để có điều chỉnh kịp thời.
Sử dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả sẽ giúp ếch đạt được năng suất cao. Ảnh: Mochifoods
Phòng ngừa dị tật bó chân, dính chân hiệu quả đòi hỏi một chiến lược toàn diện, từ việc lựa chọn con giống chất lượng, đảm bảo môi trường nước sạch, xây dựng khẩu phần ăn giàu dinh dưỡng đến duy trì mật độ nuôi hợp lý.
Khi quy trình chăm sóc được thực hiện đúng kỹ thuật và kiểm soát tốt, đàn ếch sẽ phát triển cân đối, khỏe mạnh. Điều này không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn mang lại giá trị kinh tế bền vững cho người nuôi.