Theo khuyến cáo của cơ quan chuyên môn, muốn giảm nguy cơ cá chết hàng loạt vào mùa cận tết như đã từng xảy ra vào những năm trước ngư dân phải thực hiện giãn bè, giảm mật độ cá nuôi.
* Mong vụ cá suôn sẻ
Thời gian qua, nhiều hộ nuôi cá bè ở các phường: Hiệp Hòa, Tân Mai, Thống Nhất, Long Bình Tân (TP.Biên Hòa) vẫn tăng bè, tăng sản lượng nên rất có thể phải “đánh cuợc” với mùa cá tết.
Nhận định về vấn đề nuôi cá bè trên sông Cái, bà Nguyễn Thị Duyên, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Kinh tế TP.Biên Hòa cho biết việc sắp xếp lại làng bè theo hướng mỗi hộ chỉ được nuôi 1 bè (kèm 1 lồng xổng) nhằm tạo cảnh quan cho môi trường sinh thái ven sông, nhất là dự án đường ven sông Cái đang được triển khai. Tuy nhiên, thời gian qua nhiều hộ không chấp hành mà còn tự ý tăng số bè, lồng xổng dẫn đến nguy cơ thiếu an toàn. Trong những ngày tới, phòng sẽ tổ chức tổ công tác vận động bà con thực hiện ngay việc giãn bè nhằm đảm bảo an toàn cho vụ cá sắp đến kỳ thu hoạch. Sang năm 2019, cơ quan chức năng sẽ kiến nghị UBND TP.Biên Hòa xem xét, giải quyết số bè, lồng xổng vượt quá quy hoạch.
Ông Trần Đức Cần (ngụ phường Tân Mai) có hơn 20 năm nuôi cá bè trên sông Cái cho biết, hiện tại giá cá diêu hồng, cá chép xuống thấp. “Xuất bè ở thời điểm này cá chép chỉ có giá từ 35-45 ngàn đồng/kg, còn cá diêu hồng thấp hơn gần 10 ngàn đồng mỗi ký, trong khi chi phí đầu vào cũng chừng ấy khiến người nuôi cá đang rất lo lắng. Chúng tôi hy vọng vụ nuôi lần này suôn sẻ, chờ đến cận tết giá cá nhích lên thì mới có lãi” - ông Cần nói.
Cho đến nay, ông Nguyễn Văn Dương (xã Hiệp Hòa) vẫn còn nợ hơn 500 triệu đồng sau vụ cá chết 2 năm trước, nhưng năm nay gia đình ông vẫn nuôi tăng sản lượng lên khoảng 2 tấn.
Theo ông Dương, vụ cá chết cận tết năm 2016 lúc đó hộ ông có khoảng 10 tấn cá chép, diêu hồng, trắm... chuẩn bị xuất bè với giá tương đối cao. Vậy mà chỉ qua một ngày đêm, hàng ngàn con cá chết phơi trắng bụng.
“Vụ đó gia đình tôi thiệt hại gần 1 tỷ đồng. Mùa cá tết năm rồi may mắn trúng khá nên tôi mới có tiền trả được nửa số nợ. Năm nay chỉ mong cá được giá và phát triển tốt cho tới ngày xuất bè thì ngư dân mới nhẹ nhõm, vui vẻ đón tết” - ông Dương cho biết.
Phường Tân Mai là địa phương có nhiều hộ nuôi cá bè lâu năm. Mặc dù những bè cá của các hộ dân trong phường đã đưa vào khu quy hoạch tập trung phía bên kia sông Cái thuộc xã Hiệp Hòa, tuy nhiên theo Phó chủ tịch UBND phường Tân Mai Vũ Ngọc Duy, chính quyền địa phương thường xuyên sang kiểm tra, giám sát việc phát triển bè cũng như nhắc nhở người dân tuân thủ quy định trong việc giãn bè nhằm tránh nguy cơ cá chết.
* Bấp bênh mùa cá tết
TP.Biên Hòa hiện có 278 hộ nuôi cá bè trên sông Cái. Trước đây hoạt động của làng bè kéo dài trên nhiều đoạn sông này, nhưng từ năm 2013 thành phố quy hoạch vùng khoanh nuôi cho hoạt động làng bè tại 2 khu vực: làng bè Hiệp Hòa dành cho các hộ nuôi cá thuộc các phường, xã: Thống Nhất, Tân Mai và Hiệp Hòa cùng những hộ nuôi không cố định từ miền Tây lên, từ miền Bắc vào; làng bè Long Bình Tân bố trí các ngư dân thuộc địa phương này.
Căn cứ vào các chỉ số nguồn nước an toàn đối với hoạt động khoanh nuôi cá bè trên sông Cái, khi quy hoạch 2 làng bè này UBND TP.Biên Hòa ấn định số lượng khoảng 320 bè. Trong đó, làng bè Hiệp Hòa khoảng 260 bè và làng bè Long Bình Tân 60 bè. Thế nhưng, theo thống kê mới nhất của Phòng Kinh tế TP.Biên Hòa, tổng số bè nuôi thực tế hiện đã lên đến 485 bè với sản lượng khoảng 3.630 tấn cá, dôi dư đến 165 bè, tương đương sản lượng tăng vượt quy hoạch là 1.200 tấn. Riêng ở khu vực làng bè Hiệp Hòa có tình trạng bùng phát quá nhanh số lồng xổng (loại bè nuôi kèm quanh bè chính), số lồng dôi dư hiện đã lên đến 874 lồng.
Giải thích việc ngư dân tăng bè, tăng lồng xổng, ông Trần Văn Võ (phường Thống Nhất) cho biết nếu không tăng thêm thì lượng cá không đủ đáp ứng thị trường mùa tết. Bởi theo quy định, mỗi bè với diện tích 32m2 mặt nước, 64 m3 nước trong lồng chỉ có thể nuôi tối đa 4 tấn cá nên không có lãi, còn nuôi nhiều hơn thì cá dễ ngộp và chết. Chính vì vậy, ngư dân mới làm thêm bè và lồng xổng để giãn đàn.
Chủ tịch UBND xã Hiệp Hòa Triệu Trung Tính cho biết thời gian qua xã chỉ đạo Hội Nông dân thường xuyên đi giám sát và kiểm tra quy hoạch ở khu vực làng bè Hiệp Hòa, đồng thời đề nghị bà con thực hiện đúng khuyến cáo của Chi cục Thủy sản. Thế nhưng nhiều hộ dân vẫn mạo hiểm tăng sản lượng cho vụ tết sắp tới cũng với cách nuôi cơ bản dựa theo kinh nghiệm. Việc nuôi cá vượt quá quy định lồng, bè chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến nhiều mùa cá trước đây ngư dân bị thiệt hại do cá chết hàng loạt.
Theo Chi cục Thủy sản Đồng Nai (Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn) vào mùa nắng hàm lượng oxy hòa tan trong nước giảm mạnh. Sự thay đổi đột ngột của thời tiết gây ảnh hưởng đến môi trường, dòng chảy. Nhất là vào thời điểm cận tết, sông Đồng Nai thường tiếp nhận nhiều nguồn nước ô nhiễm từ hoạt động tẩy rửa, gây ảnh hưởng đến độ sạch của nước. Để ngăn ngừa tình trạng cá chết hàng loạt, người dân không nên tăng sản lượng, không tập trung lượng lớn bè nuôi, lồng xổng tại một chỗ mà nên giãn khoảng cách giữa các bè, mật độ cá chừng 50-70 con/m3 để có đủ lượng oxy cho cá. Ngoài ra, chỉ nên cho cá một lượng thức ăn vừa phải, tránh thức ăn tự chế và gắn thêm các thiết bị sục oxy cho bè, lồng.
