Tình trạng nhập lậu cá tầm Trung Quốc (TQ) khiến các doanh nghiệp nuôi cá nước lạnh Việt Nam khốn đốn. Giá cá tầm nhập lậu bán tại chợ chỉ 130.000 - 160.000 đồng, trong khi loại nuôi trong nước đến 200.000 - 250.000 đồng/kg. Ngoài ra, cá tầm TQ nhập lậu về được thả nuôi với cá trong nước, đến khi thu hoạch nghiễm nhiên gắn mác Việt Nam rồi bán với giá cao.
Doanh nghiệp kêu cứu
Ông Trần Yên - chủ một doanh nghiệp nuôi cá tầm tại xã Sơn Bình, huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu - xác nhận cuối tháng 5-2013 vừa qua, ông đã viết thư gửi Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, đề nghị làm rõ và có biện pháp mạnh xử lý hành vi vi phạm của Công ty CP Thủy điện Chu Va.
"Đầu tháng 5-2013, Công ty Chu Va mở một cơ sở nuôi cá ở xã Sơn Bình rồi nhập lậu giống cá tầm, cá tầm thương phẩm từ TQ về nuôi. Công ty này còn đưa cả người TQ sang nuôi cá" - ông Yên cho biết.
Ông Yên đã báo cáo vụ việc với các cơ quan chức năng địa phương và Bộ NN-PTNT. Sau đó, một đoàn công tác của Tổng cục Thủy sản đã đến huyện Tam Đường kiểm tra nhưng đến nay, ông Yên vẫn chưa nhận được thông báo gì về hướng xử lý. "Đây là hành vi làm ăn bất chính. Lãnh đạo Công ty Chu Va cũng đã thừa nhận việc nhập cá giống từ TQ về nuôi" - ông Yên bức xúc.
Trong thư gửi Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, ông Yên cho biết đến ngày 28-5, Công ty Chu Va đã tẩu tán số cá nhập lậu đi nơi khác. Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông nhận xét: "Đây là trạm trung chuyển để "rửa" cá nhập lậu TQ. Nó không chỉ gây nguy hại đến sức khỏe người tiêu dùng vì cá không rõ nguồn gốc, không được kiểm dịch mà còn có thể phá vỡ ngành nuôi cá nước lạnh của nước ta. Nếu bộ trưởng không trả lời và xử lý thỏa đáng, tôi sẽ viết tâm thư gửi đến Thủ tướng mong được giúp đỡ".
Trong khi đó, ông Trần Văn Hào, Chủ tịch Hiệp hội Nuôi cá nước lạnh Việt Nam, băn khoăn: "Ông Vũ Văn Cảnh, Giám đốc Công ty Chu Va, đã thừa nhận với tôi là có nhập cá tầm về nuôi, cũng như mời "chuyên gia" TQ sang để hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật. Chu Va đã sai rành rành. Chúng ta không cấm nhập khẩu cá tầm nhưng phải làm đúng quy định, còn nếu đã sai phạm thì phải bị xử lý".
Đề nghị ngành an ninh vào cuộc
Ông Đỗ Quang Tùng, Giám đốc Cơ quan Quản lý CITES (Công ước Buôn bán quốc tế các loại động vật, thực vật hoang dã nguy cấp) Việt Nam, khẳng định CITES Việt Nam chỉ mới cấp phép cho 1 doanh nghiệp nhập khẩu trứng và cá tầm giống. Với cá tầm thương phẩm, CITES Việt Nam chưa hề cấp giấy phép nhập khẩu nào. "Tất cả cá tầm thương phẩm nhập khẩu đang tiêu thụ tại Việt Nam đều là hàng lậu" - ông Tùng cho biết.
Tình trạng nhập lậu cá tầm Trung Quốc đã khiến những người nuôi cá nước lạnh của nước ta khốn đốn vì không cạnh tranh nổi. Trong ảnh: Thu hoạch cá tầm ở Lâm Đồng. Ảnh: NGUYỄN DŨNG.
Theo ông Trần Cao Mưu, Tổng Thư ký Hội Nghề cá Việt Nam, từ lâu, phía TQ đã lộ rõ ý đồ phá hoại ngành sản xuất nông nghiệp nước ta. Không chỉ cá tầm, việc thương lái TQ thu mua tất tần tật đủ thứ, từ móng trâu, đỉa đến rễ sim... đã chứng minh điều đó.
Riêng nuôi cá tầm là một nghề mới phát triển ở Việt Nam. Ông Mưu cho rằng khi chúng ta bắt đầu chứng tỏ có thể làm được gì đó thì họ cũng lên kế hoạch triệt tiêu. "Đã đến lúc các cơ quan chức năng phải nhìn thẳng vào sự thật để có thể đề ra hẳn một chiến lược ứng phó với ý đồ xấu của phía họ" - ông Mưu nói.
Mới đây, Hội Nghề cá Việt Nam đã có công văn gửi Cục An ninh Nông nghiệp - Nông thôn thuộc Tổng cục An ninh Nội địa - Bộ Công an, đề nghị kiểm tra cá tầm nhập về Việt Nam. Công văn nêu rõ: Hiện nay, các trại cá tầm đóng vai trò làm trạm trung chuyển để "rửa" cá nhập lậu. Các trại cá này có cả "kỹ sư" người TQ không rõ là hợp pháp hay không.
Theo Hội Nghề cá Việt Nam, hoạt động này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất cá nước lạnh của ta, làm lẫn lộn cá nuôi từ các trang trại trong nước với cá TQ, làm giảm uy tín chất lượng cá nuôi của Việt Nam. "Hội đề nghị Bộ Công an và các cơ quan chức năng khẩn trương điều tra, xử lý những trường hợp phi pháp, tránh tẩu tán hiện vật nhằm bảo vệ ngành sản xuất cá nước lạnh trong nước" - công văn nhấn mạnh.