Tôm hùm, vinh quang và cay đắng

Một hiện tượng chưa từng có đã xảy ra, tôm hùm rẻ xuất hiện ở vỉa hè, đường phố của TP.Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh Nam Trung Bộ, với giá chỉ trên 100.000 đồng/con.

be nuoi tom hum khanh hoa
Lồng bè nuôi tôm hùm Khánh Hòa thời vinh quang.

Tại sao loại đặc sản "quý tộc" này lại phải chịu số phận như vậy?. Người ta có thể đổ lỗi cho việc tôm bị dịch bệnh, bị thương lái Trung Quốc ép giá nhưng gốc rễ sâu xa của vấn đề vẫn là việc sản xuất theo phong trào dẫn đến "khủng hoảng thừa".

Ở vào thời kỳ huy hoàng nhất, giá tôm hùm thương phẩm lên đến 2,8 triệu đồng/kg, mức giá mà không phải ai cũng đủ "can đảm" để được một lần thưởng thức loài hải sản này. Tuy nhiên, mấy tháng gần đây, giá tôm hùm thương phẩm giảm liên tục, chỉ còn khoảng 800.000-1 triệu đồng/kg.

Người nuôi tôm hùm khắp dải đất Nam Trung Bộ, từ Phú Yên đến Bình Định, Khánh Hòa đều có chung tâm trạng buồn lo khi mà sự hoành hành của căn bệnh sữa trên tôm hùm đã khiến họ lao đao, giờ thêm việc giá giảm, nhu cầu của thị trường không lớn trong khi nguồn cung dồi dào càng khiến những nỗ lực cuối cùng bị trôi ra sông ra biển.

Tìm về những vùng nuôi tôm hùm trọng điểm của các tỉnh Nam Trung Bộ thời điểm này, không khó để nhận thấy nỗi buồn của nông dân đã dốc tất cả tài sản, vốn liếng để nuôi tôm hùm với hy vọng sẽ thắng lớn khi năm 2011, có những lúc giá lên cao ngất ngưởng.

Ông Nguyễn Văn Tâm ở xã Vạn Thạnh (Vạn Ninh - Khánh Hòa), nơi nuôi tôm hùm nhiều nhất cả nước, cho biết, gia đình đã đầu tư trên 700 triệu đồng để nuôi 2.000 con tôm hùm. Tôm mỗi ngày một lớn, chi phí thức ăn lên đến vài triệu đồng/ngày trong khi giá tôm chỉ 800.000 - 900.000 đồng/kg nhưng dù bị lỗ ông vẫn ngậm ngùi bán tháo vì không thể chịu được sức ép chi phí. Đã thế, thương lái còn lợi dụng việc thị trường tiêu thụ có vẻ "đóng băng" mà ra sức ép giá, thậm chí còn thu mua theo hình thức mua "xô", nghĩa là bất kể loại I hay II, III đều có chung một mức giá.

Khi giá tôm hùm bị đẩy xuống mức quá thấp, người ta chỉ biết đổ lỗi cho thương lái Trung Quốc "ép" giá và tỏ thái độ "đủng đỉnh ăn hàng". Khi rơi vào tình cảnh này, chính quyền các địa phương, ngành chức năng và người dân mới nhận ra, lâu nay, thị trường tiêu thụ chủ yếu của tôm hùm là xuất theo đường tiểu ngạch sang Trung Quốc.

Thương lái nước ngoài đã tạo nên "cơn sóng" khi liên tiếp nâng con tôm hùm chiếm lĩnh mốc giá mới và nay cũng chính họ làm cơn sóng này lắng xuống, chỉ có những người trót chơi với "sóng" phải chịu đắng cay.

Vẫn biết "chơi" với thương lái Trung Quốc không đơn giản vì nông dân Việt Nam đã phải chịu quá nhiều "quả đắng" khi chủ yếu phụ thuộc vào họ trong khâu tiêu thụ nhưng cũng phải nhìn nhận một thực tế là, chính bà con đã không đủ bản lĩnh để nhận ra những cái "bẫy" vô hình. Đơn cử như việc nuôi tôm hùm, sau thời điểm sốt giá năm 2010 - 2011, số lồng, bè nuôi ở các tỉnh Nam Trung Bộ tăng đột biến, vượt cả quy hoạch của các địa phương.

Theo thống kê, Khánh Hòa hiện có trên 20.000 lồng nuôi tôm hùm, trong đó riêng huyện Vạn Ninh là 9.000 lồng với 1.200 hộ nuôi. Trên thực tế, Vạn Ninh đã từng quy hoạch vùng nuôi từ năm 2006 nhưng dường như điều đó không có ý nghĩa với nông dân, vì bà con vẫn giữ thói quen nơi nào nuôi được mùa, kín gió thì kéo đến thả lồng. Vậy nên mới có tình trạng mật độ nuôi ở một số nơi cao gấp 2-4 lần so với quy định.

Theo khảo sát của Phòng NN&PTNT huyện Vạn Ninh, trong khi quy hoạch cho phép khoảng cách giữa cụm bè này với cụm bè kia phải đạt tối thiểu 100m thì bà con lại để chúng sát nhau. Tình trạng này cũng diễn ra tại thị xã Sông Cầu (Phú Yên) khi mật độ ngành chức năng quy định là 30-60 lồng/ha nhưng bà con đặt tới 75 lồng/ha. Đây là một trong những lý do dẫn đến dịch bệnh trên tôm ngày càng khó kiểm soát và nguồn cung tăng đáng kể trong khi thị trường không được mở rộng, thậm chí có phần thu hẹp.

Trong một hội nghị bàn cách cứu tôm hùm do Bộ NN&PTNT tổ chức tại Nha Trang (Khánh Hòa), bà Trịnh Thị Ái Liên, Phó chi cục trưởng Chi cục Thú y Phú Yên đã thừa nhận một thực tế, hầu hết vùng nuôi tôm trên địa bàn tỉnh này đều chưa có quy hoạch chi tiết, các vùng nuôi đều phát triển tự phát, dẫn đến mức khó kiểm soát.

Theo đại diện Hội Nghề cá tỉnh Khánh Hòa, cho đến nay vẫn chưa có một doanh nghiệp trong nước nào đứng ra thu mua, ký hợp đồng xuất khẩu chính ngạch cho con tôm hùm. Và khi chỉ phụ thuộc vào một thị trường, lại xuất theo đường tiểu ngạch (phần còn lại rất nhỏ đi vào các nhà hàng cao cấp) thì chỉ cần một động thái nhỏ của bạn hàng cũng khiến một loại đặc sản cao cấp như tôm hùm ngắc ngoải và tìm đường ra hè phố.

Đã có quá nhiều bài học về sự phát triển quá "nóng" theo phong trào nhưng nông dân dường như vẫn giẫm phải "gót chân A-sin". Chính vì vậy, để giúp bà con không liên tiếp "ôm quả đắng" trong quá trình sản xuất, thiết nghĩ, ngành chức năng, chính quyền các địa phương cần vào cuộc mạnh mẽ hơn trong việc quy hoạch và giám sát thực hiện quy hoạch, thậm chí cần có chế tài đủ mạnh cho việc phá vỡ quy hoạch nuôi, trồng của các vùng miền. Còn nếu cứ để tình trạng nông dân mạnh ai nấy làm như hiện nay thì những câu chuyện đau lòng của tôm, nhím, sắn, khoai lang, dừa,… sẽ còn tái diễn.

KTNT
Đăng ngày 31/08/2012
Khánh Nguyên
Nuôi trồng

Thuần hóa tôm giống trước khi thả

Thuần hóa tôm giống trước khi thả vào ao nuôi là một trong những bước quyết định sự thành bại của vụ nuôi. Quá trình này không chỉ giúp tôm thích nghi với môi trường mới mà còn tăng khả năng sinh trưởng và giảm tỷ lệ hao hụt trong giai đoạn đầu. Để đảm bảo thành công, người nuôi cần nắm rõ các bước và áp dụng phương pháp phù hợp.

tôm giống
• 10:10 24/12/2024

Xu hướng công nghệ trong nuôi trồng thủy sản năm 2025

Trước sức ép gia tăng nhu cầu thực phẩm toàn cầu, nuôi trồng thủy sản được kỳ vọng đáp ứng hơn 60% sản lượng thủy sản tiêu thụ vào năm 2030. Tuy nhiên, ngành này đang đối mặt với nhiều thách thức như dịch bệnh, sự suy thoái môi trường, và tác động từ biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh đó, việc ứng dụng công nghệ hiện đại đã trở thành yếu tố cốt lõi để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Nuôi trồng thủy sản
• 09:50 24/12/2024

Những câu hỏi thường gặp về bệnh EHP trên tôm

Bệnh vi bào tử trùng EHP là một trong những bệnh nguy hiểm đối với tôm nuôi, gây ra thiệt hại lớn cho ngành thủy sản. Bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tốc độ tăng trưởng của tôm mà còn gây khó khăn trong quản lý ao nuôi. Dưới đây là những câu hỏi thường gặp về bệnh EHP và các giải pháp hiệu quả mà người nuôi tôm cần biết.

Tôm thẻ chân trắng
• 10:03 23/12/2024

Mật độ thả giống tối ưu cho từng loại hình nuôi tôm

Mật độ thả giống đóng vai trò then chốt ảnh hưởng đến sức khỏe, tốc độ tăng trưởng, và năng suất thu hoạch. Việc lựa chọn mật độ phù hợp không chỉ dựa trên loại hình nuôi mà còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như điều kiện ao, kỹ thuật chăm sóc, và môi trường nước.

Ao nuôi tôm
• 09:51 23/12/2024

Sử dụng Thuốc mê Durelax Liquid cho cá tôm sao cho hiệu quả?

Với thành phần từ thảo dược tự nhiên, khả năng gây mê nhẹ thuốc mê Durelax Liquid chuyên dùng để vận chuyển, hỗ trợ trước sinh sản cho nhiều loài cá và dùng cho tôm để san ao, phân cỡ. Với sự phổ rộng như vậy, Durelax Liquid được sử dụng với liều như thế nào cho từng loài nhất định? Cùng Farmext eShop tìm hiểu ngay nhé.

Durelax Liquid
• 04:47 25/12/2024

Da cá hồi: Từ phế phẩm trở thành món ăn được ưa chuộng

Trong những năm gần đây, da cá hồi đã trở thành một nguyên liệu được ưa chuộng trong ẩm thực, không chỉ nhờ vào hương vị đặc biệt mà còn bởi những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Từ một phần thường bị bỏ đi trong chế biến cá, da cá hồi đã được khám phá và tận dụng một cách sáng tạo, biến thành món ăn hấp dẫn được nhiều người yêu thích.

Da cá hồi
• 04:47 25/12/2024

Một số loài cây trồng thủy sinh hot nhất năm

Thủy sinh là một phần không thể thiếu trong thế giới của những người yêu thích nghệ thuật trang trí hồ cá và không gian nước.

Cây thủy sinh
• 04:47 25/12/2024

Thuần hóa tôm giống trước khi thả

Thuần hóa tôm giống trước khi thả vào ao nuôi là một trong những bước quyết định sự thành bại của vụ nuôi. Quá trình này không chỉ giúp tôm thích nghi với môi trường mới mà còn tăng khả năng sinh trưởng và giảm tỷ lệ hao hụt trong giai đoạn đầu. Để đảm bảo thành công, người nuôi cần nắm rõ các bước và áp dụng phương pháp phù hợp.

tôm giống
• 04:47 25/12/2024

Xu hướng công nghệ trong nuôi trồng thủy sản năm 2025

Trước sức ép gia tăng nhu cầu thực phẩm toàn cầu, nuôi trồng thủy sản được kỳ vọng đáp ứng hơn 60% sản lượng thủy sản tiêu thụ vào năm 2030. Tuy nhiên, ngành này đang đối mặt với nhiều thách thức như dịch bệnh, sự suy thoái môi trường, và tác động từ biến đổi khí hậu. Trong bối cảnh đó, việc ứng dụng công nghệ hiện đại đã trở thành yếu tố cốt lõi để đảm bảo sự phát triển bền vững.

Nuôi trồng thủy sản
• 04:47 25/12/2024
Some text some message..