Nghề nuôi tu hài tại huyện Vân Đồn đã bị xóa sổ gần như toàn bộ vụ nuôi 2012. Theo UBND huyện, ước tính thiệt hại do tu hài chết hàng loạt lên tới hàng trăm tỷ đồng.
Đến nay, UBND tỉnh Quảng Ninh đã có quyết định chính thức về việc áp dụng mức kinh phí hỗ trợ cụ thể cho người nuôi. Tuy nhiên, niềm vui chưa thực sự đến với người nuôi tu hài. Thay vào đó là nỗi băn khoăn, lo lắng. Nhiều bà con ngư dân đã không ngại ngần bày tỏ.
Ông Nguyễn Bá Th., người bị chết trắng 8.000 lồng tu hài cho biết: Để có được sự hỗ trợ của tỉnh, các hộ dân, doanh nghiệp nuôi tu hài phải xuất trình được hoá đơn, chứng từ theo đúng quy định của Bộ Tài chính thể hiện việc mua số tu hài đã chết ấy ở đâu, bao nhiêu. Ngoài ra phải có văn bản xác minh của cơ quan chức năng về số lượng cụ thể số con giống bị thiệt hại…
Đây là một yêu cầu gần như không thể đáp ứng. Bởi lẽ trên thực tế, các hộ mua con giống chủ yếu theo quy ước hoán đổi, đổi tu hài giống lấy tu hài thịt. Cũng có trường hợp người nuôi tìm mua con giống ở các địa phương khác nhưng chủ yếu bằng tiền mặt, mua bán trao tay chứ không có giấy tờ gì.
Trước quy định này, nhiều người dân đã đến các trại giống, đầu mối cung ứng giống để xin hóa đơn GTGT. Song, các cơ sở kinh doanh giống này nói thẳng họ làm gì có hóa đơn GTGT để truy cấp. Chỉ có thể viết bằng hóa đơn bán lẻ, giấy biên nhận viết tay. Dĩ nhiên là các loại giấy tờ như thế đều được cho là không đủ điều kiện nhận hỗ trợ.
Duy chỉ có một doanh nghiệp ngay trên địa bàn Vân Đồn là Công ty TNHH Đỗ Tờ có chuyên ngành cung ứng giống trong giấy phép kinh doanh. Tại đây, ngày nào cũng phải tiếp cả chục người đến để xin cấp hóa đơn trước kia đã mua giống. Đáng chú ý, trong số này có nhiều người không hề mua giống của công ty, hoặc mua ít nhưng đề nghị ghi khống số lượng lớn. Tất cả chỉ nhằm vào việc lấy được tiền hỗ trợ của tỉnh.
Phòng NN&PTNT huyện Vân Đồn cũng đứng ngồi không yên, thừa nhận với quy định về điều kiện được hỗ trợ nêu trên thì e rằng rất ít người dân thực sự bị thiệt hại, tán gia bại sản vì tu hài cũng chưa chắc đã nhận được tiền hỗ trợ. Song, quy định là quy định. Điều chỉ có thể chia sẻ với ngư dân thiệt hại lúc này mà cơ quan quản lý chức năng có thể làm được chỉ là làm văn bản kiến nghị lên UBND tỉnh, xin kéo dài thời hạn hỗ trợ đến hết quý I-2013.