Cá sặc rằn
Phân loại
Đặc điểm sinh học
Thân cá sặc rằn dẹt và kéo dài, với vây ngực dài. Gai vây lưng 7-8, tia vây lung 10-11, gai vây hậu môn 9-12, tia vây hậu môn 33-38. Vây lưng cá đực dài và nhọn còn vây lưng cá cái vây lưng tròn. Cá đực có màu sắc nổi bật hơn cá cái. Vây bụng như sợi chỉ và cực kỳ nhạy cảm. Gai vây lưng ngắn, tia vây lưng dài, đuôi hơi phân thùy.
Màu sắc cơ thể là màu ánh sang vàng nâu, có một dòng tôi chạy theo chiều ngang thân nhưng không liền nhau và nhiều sọc đen chéo từ mắt cho tới giữa gốc đuôi nhưng không phải lúc nào cũng rõ rệt. Cá chưa trưởng thành thì cơ thể rất nổi bật có các zigzag chạy từ mắt đến đuôi. Những điểm nổi bật này mất dần khi cá trưởng thành. Loài cá này có mê lộ giúp nó hấp thụ oxy trực tiếp vào máu.
Phân bố
Cá sặc rằn là loài cá nước ngọt phân bố rộng sống trong vùng nhiệt đới về phía đông, thái Lan, Campuchia, Malaysia, lưu vực song Mekong, Lào,Malakka, sông Chao Phraya. Còn ở nước ta sống ở miền nam tập trung chủ yếu tại Cà Mau và Kiên Giang. Thích hợp ở vùng nước chảy chậm có thảm thực vật dày. Hầu như cá sặc rằn được sử dụng làm thực phẩm và hiện nay đang dần được sử dụng làm cá cảnh.
Tập tính
Là loài ăn tạp và rất hiền dễ nuôi nên khi nuôi cá cảnh rất dễ nhưng do tập tính hiền lành nên dễ bị các loại cá nuôi chung tấn công. Khi nuôi chúng ta co thể cho ăn bất cứ loại thức ăn nào cũng được, còn trong tự nhiên chúng thường ăn lá cây và không bao giờ ăn cá con.
Có thể sống đơn lẻ hoặc nhóm. Kích thước tối đa là 20cm, trong tự niên 25 cm,trong điều kiện nuôi tốt 18-20cm.
Sinh sản
Trong tự nhiên chúng sẽ đẻ con trong ao, mương, kênh, rạch…mùa sinh sản từ tháng 4-10, cá trưởng thành khoảng 7 tháng tuổi. Cá đực có vây lưng dài và nhọn, thân hình thon, bụng nhỏ. Ngược lại con cái có có vây lưng tròn và ngắn, thường không vượt quá cuốn vây đuôi. Bụng cá lúc mang trứng căng tròn, nhìn thẳng vuông gốc với vị trí đầu, bụng cá có hình chữ U.
Trong tự nhiên cá đẻ trong ruộng lúa, ao nuôi nơi có nhiều cây cỏ thủy sinh.Cá cái đẻ từ 200-300 ngàn trứng chúng bắt cặp tìm nơi kín đáo làm tổ và đẻ trứng, tổ là những bong bóng bọt nước. Trứng của chúng cũng như cá con nhẹ hơn nước nên nổi trên mặt nước. Cá đực bảo vệ trứng chống lại những cá khác xâm nhập vào tổ, kể cả cá mái. Trứng thụ tinh và nở sau 24-26 giờ, cá bột sau khi nở sẽ sống bằng chất dinh dưỡng của noãn hoàng trong 2-3 ngày, lúc này cá nổi trên mặt nước. Sau đó cá di chuyển xuống dưới để tự kiếm mồi.
Cá đạt chiều dài chừng 2-3 cm sau một tháng. Cá thuộc loại chậm lớn, sau 2 năm cân nặng khoảng 150 gram. Sặc rằng ăn các thực vật thủy sinh, các chất hữu cơ lơ lửng trong nước, tảo phiêu sinh.
Hiện trạng
Quốc gia với sản lượng đánh bắt lớn nhất là Indonesia (21 320 t). Cá được bắt bằng lưới hoặc bẫy. Thịt có chất lượng tốt, có thể nướng hoặc sử dụng làm canh cá. Cá tự nhiên và nuôi trồng phục vụ cho cả thực phẩm và xuất khẩu như cá cảnh.
Tại Việt Nam hiện tại cá đang được phát triển nuôi ở một số vùng. Trong ẩm thực Việt Nam, cá sặc rằn thường được dùng làm khô và chả cá.