Bí quyết trở thành thợ săn mồi đỉnh cao của cá mập

Nếu biết tận dụng triệt để, một số loài còn trở thành những thợ săn mồi đáng gờm, điển hình như trường hợp của cá mập.

Hãy cùng tìm hiểu một số bí mật của cá mập giúp chúng trở thành những thợ săn mồi đỉnh cao của đại dương.

Trước đây, nhiều người tưởng rằng nhờ có ngoại hình to lớn, hàm răng sắc nhọn, tiếng gầm rú dữ tợn khiến cá mập trở thành “sát thủ đại dương”; tuy nhiên, chính hệ thống giác quan siêu nhạy bén mới chính là chìa khóa mở ra danh xưng ấy.

Thị giác

Ở cá mập nói chung, chúng có thị lực trong bóng tối tốt hơn 10 lần so với con người.

Cấu tạo mắt của cá mập cũng tương tự như của các loài động vật trên cạn, nhưng khác ở chỗ chúng có thêm lớp mô gọi là tapetum lucidum. Nhờ đó, cá mập có khả năng nhìn thấy ở dưới nước.

Ngoài ra, một số loài còn tiến hóa thêm một lớp màng bổ sung hay còn gọi là mí mắt thứ ba, giúp đôi mắt của chúng được bảo vệ trong khi bơi hoặc khi bị tấn công.

Đặc biệt, ở cá mập voi thì thị giác của chúng càng tốt hơn khi chúng có thể nhìn thấy rõ trong một môi trường thiếu sáng và cực kỳ nhạy cảm bởi ánh sáng màu xanh lam của đáy biển nhờ một loại protein có tên là rhodopsin bị đột biến có trong võng mạc.

Cá mập hổ là một trong những loài cá mập có khứu giác tốt nhất

Khứu giác

Cá mập là một trong những loài cá có khứu giác và khả năng đánh hơi vô cùng tuyệt vời. Bởi hệ thống mũi của cá mập được thiết kế chuyên biệt để phát hiện mùi hương trong nước.

Thông thường, cá mập dùng lỗ mũi để ngửi, chứ không phải để thở. Cụ thể, nước biển chảy qua lỗ mũi, mang mùi đến “hoa hồng khứu giác” - các nếp gấp da chứa tế bào cảm giác (lamellae) giúp nhận diện và gửi tín hiệu về não của cá mập. Tiếp đó, não giải mã thông tin và cho phép chúng tìm kiếm con mồi một cách nhanh chóng trong những vùng nước sâu tối tăm.

Ở một số loài cá mập còn có thể phát hiện một giọt máu trong một triệu giọt nước biển vì chúng được cho là sở hữu một lợi thế rất đặc biệt, đó là có thể phát hiện hướng xuất hiện của mùi. Về đặc điểm này, người ta cho rằng cá mập rất giống với động vật có vú.

Được biết, các loài cá mập lớn như cá mập trắng, cá mập hổ, cá mập xám,... là những cá thể có khứu giác phát triển mạnh mẽ nhất. Điều này giúp chúng phát hiện mùi ở khoảng cách xa hơn trong nước biển.

Thính giác và vị giác

Ở cá mập có một phần tai nhỏ ở trên đầu được ѕử dụng để nghe và phát hiện âm thanh của những con mồi. Nhờ đó, chúng có thể nghe thấу âm thanh của con mồi cách хa chúng ᴠài dặm hải lý.

Cá biệt ở một số loài cá mập còn có khả năng nếm và cảm nhận bằng một cặp râu ở đầu mõm để chúng phát hiện con mồi vùi dưới cát như cá mập y tá, cá mập wobbegong,...

Xúc giác (Cảm nhận rung động)

Nhờ đường bên, tức các tế bào cảm giác nằm dọc cơ thể và quanh đầu mà cá mập có thể phát hiện những chuyển động trong nước. 

Từ đó, chúng dễ dàng phát hiện âm thanh tần số thấp và định hướng hay theo dõi con mồi. Không chỉ thể, đặc điểm này còn giúp cá mập tránh được kha khá chướng ngại vật hoặc đối thủ săn mồi.

Trung bình, một con cá mập cảm nhận tần số từ 25-50 Hz.

Cá mập đầu búa có giác quan thứ sáu đỉnh nhất trong nhà cá mập

Giác quan thứ sáu (Khả năng cảm nhận xung điện)

Cá mập sở hữu những lỗ nhỏ li ti ở trên đầu và xung quanh miệng được gọi là tế bào cảm thụ điện Lorenzini. 

Những tế bào này cho phép chúng cảm nhận được trường điện từ của các sinh vật khác, giúp định vị con mồi ngay cả trong bóng tối hoặc khi con mồi ẩn mình dưới lớp cát.

Trong đó, cá mập búa là loài đứng đầu về khả năng cảm nhận xung điện vì chúng có tiết diện đầu lớn hơn cả.

Tóm lại, chính hệ thống giác quan đa dạng và mạnh mẽ của cá mập đã giúp chúng trở thành những kẻ săn mồi đáng gờm trong thế giới đại dương hàng triệu năm.