Bước tiến mới cho ngành nuôi trồng thủy sản

Mới đây một nhóm nghiên cứu của Đại học Auburn đã trở thành những người đầu tiên lập bản đồ hệ gen chất lượng cao về loài cá da trơn xanh - một trong những loài đóng vai trò then chốt của ngành nuôi trồng thủy sản Hoa Kỳ.

Cá da trơn
Cá da trơn là một trong các loài cá da trơn lớn nhất Bắc Mỹ. Ảnh: wallpapercave.com

Đặc điểm và tập tính 

Cá da trơn xanh có tên khoa học là Ictalurus furcatus (tên trong tiếng Anh là Blue catfish) là một trong các loài cá da trơn lớn nhất Bắc Mỹ, thuộc họ Ictaluridae (cá da trơn). Có quan hệ gần và vẻ ngoài giống với loài cá nheo Mỹ có tên khoa học là Ictalurus punctatus (tên tiếng Anh là Channel catfish) nhưng nhỏ hơn, trên thân thiếu đốm và có vây đuôi với chẽ đuôi nông hơn. Loài cá da trơn xanh được tìm thấy ở Mexico và Hoa Kỳ. 

Với chiều dài cơ thể khoảng 165 mét và nặng đến 68 kg, loài cá này phân bố chủ yếu trong hệ thống thoát nước ở các sông Mississippi, Missouri, Ohio, Tennessee và sông Arkansas. Chúng cũng đã được du nhập đến một số hồ chứa và sông, đặc biệt là các hồ Santee Cooper và hồ Marion và hồ Moultrie ở Nam Carolina, sông James ở Virginia. 

Cá da trơn xanhNgoại hình khổng lồ của cá da trơn xanh lớn nhất Bắc Mỹ. Ảnh: midwestoutdoors.com 

Loài cá này có tập tính là động vật ăn thịt và sẽ nuốt chửng bất kỳ loài cá nào mà chúng có thể săn bắt được như tôm càng, trai nước ngọt, ếch và các nguồn thực phẩm thủy sinh khác có sẵn trong môi trường sống của chúng. Cũng có trường hợp một số con từng tấn công các thợ lặn. 

Quá trình nghiên cứu 

Bộ gen là yếu tố cần thiết để cải thiện di truyền bằng cách sử dụng các công nghệ, kỹ thuật chỉnh sửa gen hoặc chọn lọc hỗ trợ bộ gen, sẽ giúp ích cho việc nâng cao sự di truyền của các giống cá da trơn được tốt hơn, qua đó góp phần hỗ trợ cho các dự án trong ngành nuôi cá da trơn có thể đạt đến trị giá hàng triệu đô la. 

Loại hình nuôi cá da trơn hiện đang là ngành nuôi trồng thủy sản lớn nhất ở Mỹ, chiếm khoảng 70% tổng sản lượng nuôi trồng thủy sản của quốc gia. Dòng cá chính được sử dụng cho mục đích nuôi trồng là cá được lai tạo bằng cách lai giữa cá da trơn đực với cá da trơn cái. Người đứng đầu của dự án thông tin rằng cá da trơn được lai tạo có khả năng tăng trưởng nhanh và hệ thống kháng bệnh vượt trội hơn, tốc độ tăng trưởng được gia tăng đồng nghĩa với lợi nhuận thu được sẽ nhiều hơn. Ban đầu, cá nuôi chủ yếu là cá da trơn nhưng lại xuất hiện đến ba mầm bệnh vi khuẩn chính đã dẫn đến khoảng 40% sản lượng nuôi trồng bị thiệt hại và làm kinh tế hàng năm của riêng ngành công nghiệp Hoa Kỳ bị thất thoát hơn 100 triệu đô la.  

Hồ cáNuôi cá da trơn đang rất phát triển ở Mỹ. Ảnh: freefromharm.org

Nhà khoa học cho biết thêm bộ gen chất lượng cao về cá da trơn xanh do họ nghiên cứu giúp giải quyết các nhu cầu cấp thiết để đạt được mục tiêu dài hạn là cải thiện tốc độ tăng trưởng, quy trình sử dụng thức ăn, chống stress cho vật nuôi, cải thiện các bệnh tật và hoạt động sinh sản. Bộ gen của loài nheo Mỹ được lập bản đồ gen vào năm 2016, nhưng bộ gen của cá da trơn xanh không hề có sẵn cho đến khi thí nghiệm của họ được tiến hành. 

Công trình nghiên cứu của các chuyên gia là một bước tiến tuyệt vời cho ngành nuôi trồng thủy sản. Đã có nhiều dự án được lập ra để nâng cao chất lượng gen liên quan đến việc chuyển gen và chỉnh sửa gen đã không thể thực hiện được nếu thiếu sự xuất hiện của cá da trơn xanh, bên cạnh đó cũng sẽ có những hạn chế trong vấn đề nghiên cứu gen trên loài này để cải thiện con lai. Trong lợi thế khi đã có sẵn bộ gen về cá da trơn sẽ mở ra một kho tàng khổng lồ mà chúng ta có thể sử dụng để hỗ trợ cho các phương pháp nghiên cứu khác, chẳng hạn như phương pháp chọn lọc dựa trên chỉ thị phân tử (là một quy trình sử dụng chỉ thị phân tử để chọn lọc gián tiếp một hoặc nhiều yếu tố quyết định di truyền) và cũng cung cấp cho chúng ta nhiều công cụ khác để phân biệt và theo dõi các loại di truyền khác nhau của cá da trơn. Nhờ nghiên cứu này, những hạn chế của họ trong việc nghiên cứu được giảm nhiều so với trước đây. Việc tạo ra con lai giữa loài cá nheo Mỹ và cá da trơn xanh có thể là loại di truyền tốt nhất cho ngành công nghiệp về cá da trơn, khẳng định sẽ tạo ra một bước ngoặt có lợi cho ngành nuôi trồng thủy sản Hoa Kỳ nói riêng và cho cả thế giới nói chung.

Đăng ngày 14/09/2022
Nhất Linh @nhat-linh
Thế giới

Yucca - Thảo dược từ thiên nhiên cho nuôi trồng thủy sản bền vững

Nuôi trồng thủy sản đã và đang là giải pháp tất yếu để cung cấp thực phẩm cho con người. Với các mô hình nuôi hiện đại, người nuôi có khuynh hướng tăng mật độ để nâng cao năng suất, cũng như tối ưu nguồn nước. Điều này làm gia tăng áp lực lên môi trường nước ao nuôi, vượt quá sức tải tự nhiên của nguồn nước.

yucca
• 10:42 03/03/2022

Gan thận mủ - Kẻ địch mạnh nhất của cá tra

Gan thận mủ là một căn bệnh nguy hiểm, lây lan nhanh trên cá tra. Vào những tháng mưa cuối năm chính là thời gian cao điểm để vi khuẩn gây bệnh phát triển. Bài viết này sẽ chia sẻ một số thông tin cần thiết để bà con hiểu và có cách phòng trị bệnh kịp thời.

bệnh gan thận mủ
• 11:05 13/12/2021

Cá tra Banladesh vẫn vướng chuẩn ASC, tại sao?

Người nuôi cá tra Bangladesh vẫn không thể đáp ứng yêu cầu về chứng nhận trong nuôi trồng thủy sản, điều gì đã dẫn đến thách thức này?

nuôi cá tra ở Bangladesh
• 11:53 21/10/2021

Vĩnh Long: Sản lượng nuôi trồng và khai thác thủy sản giảm trên 15%

Toàn tỉnh Vĩnh Long hiện có gần 2.100ha đang nuôi thả thủy sản, giảm 4,1% so với cùng kỳ. Trong đó, diện tích đang thả nuôi cá tra thâm canh giảm 5,7%. Do ảnh hưởng của dịch COVID-19, xuất khẩu cá tra gặp khó, giá bán cá ở mức khá thấp, khiến cho diện tích nuôi trồng thủy sản giảm

nuôi cá điêu hồng
• 10:49 13/10/2021

Xu hướng tiêu thủy sản Gen Z và ảnh hưởng mạng xã hội 2025

Thế hệ Z (Gen Z), năng lượng lao động và tiêu dùng chủ chốt của tương lai, đang tạo ra một cuộc cách mạng thầm lặng nhưng mạnh mẽ trên thị trường tiêu dùng toàn cầu. Với sự gắn kết bẩm sinh với công nghệ và mạng xã hội, họ không chỉ thay đổi cách chúng ta giao tiếp mà còn định hình lại thói quen ăn uống, đặc biệt là với các sản phẩm thủy sản.

Gen Z và hải sản
• 15:53 10/06/2025

Vương quốc Anh đầu tư 3,5 triệu bảng hỗ trợ phát triển thủy sản bền vững tại Việt Nam

Trong nỗ lực thúc đẩy phát triển thủy sản bền vững, Vương quốc Anh vừa công bố gói đầu tư trị giá 3,5 triệu bảng Anh nhằm hỗ trợ Việt Nam cải thiện ngành thủy sản, tăng cường quản lý tài nguyên biển và phát triển chuỗi giá trị hải sản theo hướng bền vững.

Ao tôm
• 09:42 28/03/2025

Tiêu chuẩn ASC và BAP: Điều kiện và lợi ích khi tham gia

Ngành thủy sản Việt Nam đang vươn mình ra thế giới, và hai chứng nhận ASC cùng BAP chính là “tấm vé vàng” giúp nâng cao chất lượng, uy tín cho tôm, cá Việt trên thị trường quốc tế.

Tiêu chuẩn ASC và BAP
• 09:57 14/03/2025

Cá tra Việt Nam liệu có đáng bị xem là thực phẩm “kém chất lượng” ở châu Âu?

Cá tra từ lâu đã là “ngôi sao sáng” trong ngành thủy sản Việt Nam, góp phần đưa tên tuổi nước ta vươn xa trên bản đồ xuất khẩu thế giới.

Cá tra
• 10:05 10/03/2025

Nghêu Việt Nam: Tăng trưởng liên tục

Ngành xuất khẩu nghêu của Việt Nam đang thực sự gây ấn tượng mạnh mẽ trên bản đồ thương mại thủy sản quốc tế. Với những con số tăng trưởng đầy lạc quan trong nửa đầu năm 2025, nghêu không chỉ khẳng định vị thế của mình mà còn mở ra một chương mới đầy triển vọng cho kinh tế biển Việt Nam. Đây không chỉ là câu chuyện về kim ngạch, mà còn là hành trình vươn lên của một ngành hàng tiềm năng, từ những bãi bồi ven biển đến bàn ăn của người tiêu dùng toàn cầu.

Nghêu
• 01:32 23/06/2025

Tôm lột xác sai chu kỳ do có mưa lớn kéo dài

Mưa lớn kéo dài luôn là một trong những nỗi lo hàng đầu của người nuôi tôm, không chỉ vì nguy cơ xói mòn bờ ao, mà còn vì những tác động tiêu cực đến môi trường nước và sức khỏe tôm nuôi. Trong đó, hiện tượng tôm lột xác sai chu kỳ do ảnh hưởng của mưa là một vấn đề nghiêm trọng, gây thiệt hại không nhỏ đến năng suất và lợi nhuận.

Vỏ tôm lột
• 01:32 23/06/2025

Mùa khai thác rong mơ ở Quảng Ngãi: Lộc vàng từ biển cả

Mỗi năm, khi nắng bắt đầu gắt và biển lặng hơn vào đầu mùa hè, người dân ven biển Quảng Ngãi lại tất bật bước vào mùa khai thác rong mơ – một loài rong biển quý, có giá trị cao về mặt kinh tế và sinh thái. Không chỉ mang lại nguồn thu đáng kể cho ngư dân, rong mơ còn được xem là biểu tượng của sinh kế bền vững gắn với vùng ven biển miền Trung.

Khai thác rong mơ
• 01:32 23/06/2025

Tôm bơi lờ đờ và kéo đàn: Dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm trong ao nuôi

Một trong những hiện tượng khiến người nuôi tôm lo lắng và cần đặc biệt chú ý chính là tôm bơi lờ đờ và kéo đàn. Đây không chỉ là biểu hiện của sự suy yếu mà còn có thể là lời cảnh báo về những vấn đề nghiêm trọng đang xảy ra trong ao, từ môi trường xuống cấp đến sự bùng phát của dịch bệnh.

Tôm bơi lờ đờ
• 01:32 23/06/2025

Loại cá mờm cơm: Từ món ăn bình dân đến đặc sản xuất khẩu

Tại những làng chài ven biển Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ, cá mờm cơm từ lâu đã là món ăn dân dã, gắn bó với đời sống ngư dân. Ít ai ngờ rằng, loài cá nhỏ bé này đang từng bước trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị, được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á và châu Âu. Hành trình từ bữa cơm gia đình đến bàn tiệc quốc tế của cá mờm cơm là một câu chuyện đầy thú vị về tiềm năng biển cả Việt Nam.

Cá mờm cơm
• 01:32 23/06/2025
Some text some message..