Cá bị nổi đốm trắng li ti? Nhận diện và xử lý nhanh bệnh trùng quả dưa

Cá đột nhiên nổi các đốm trắng li ti như rắc muối và hay cọ mình vào vật thể? Đây là những dấu hiệu điển hình của bệnh trùng quả dưa, hay còn gọi là bệnh đốm trắng (Ich), một trong những bệnh ký sinh trùng phổ biến và có khả năng gây thiệt hại nặng nề nhất trong nuôi trồng thủy sản.

Cá bị trùng quả dưa
Cá bị trùng quả dưa. Ảnh: ST

Nhận diện kẻ thù: dấu hiệu không thể bỏ qua

Tác nhân gây bệnh là một loại ký sinh trùng đơn bào có tên khoa học là Ichthyophthirius multifiliis. Chúng có thể xâm nhập vào ao/bể nuôi qua các con đường chính như từ cá mới mang mầm bệnh, nguồn nước không được xử lý hoặc các dụng cụ dùng chung.

Dấu hiệu dễ nhận biết nhất là sự xuất hiện của các đốm trắng nhỏ li ti (kích thước khoảng 0.5-1mm) trên da, vây và mang cá. Các đốm này chính là các ký sinh trùng đã trưởng thành nằm dưới lớp biểu bì. Cá bị nhiễm bệnh thường có biểu hiện ngứa ngáy, khó chịu, hay cọ mình vào thành bể hoặc các vật thể trong ao. Khi bệnh trở nặng, cá sẽ lờ đờ, kém ăn, túm vây, và tập trung gần mặt nước hoặc nguồn sục khí. Da, vây, mang sẽ có màu nhợt nhạt, giảm khả năng bảo vệ và hô hấp.

Trùng quả dưa là loài ký sinh trùng nguyên sinh có hình dáng giống một quả dưa nhỏTrùng quả dưa là loài ký sinh trùng nguyên sinh có hình dáng giống một quả dưa nhỏ. Ảnh: ST

Phác đồ điều trị: 3 bước vàng để cứu cá

Khi phát hiện cá có dấu hiệu bệnh, cần hành động bình tĩnh và tuân thủ một quy trình xử lý khẩn cấp.

Bước 1: Cách ly và chuẩn bị môi trường

Nếu có thể, nên tách riêng những con cá bị bệnh nặng sang một bể điều trị riêng để dễ dàng theo dõi. Đối với toàn bộ ao/bể chính, cần tiến hành thay 30-50% lượng nước và hút sạch cặn bẩn ở đáy, nơi ký sinh trùng sinh sản.

Bước 2: Tăng nhiệt độ và sục khí

Từ từ nâng nhiệt độ nước lên mức 28-30°C. Việc này sẽ đẩy nhanh vòng đời của ký sinh trùng, buộc chúng phải nhanh chóng rời khỏi cá và chuyển sang giai đoạn bơi tự do, là giai đoạn chúng dễ bị tiêu diệt nhất. Đồng thời, phải tăng cường sục khí tối đa vì nước nóng giữ oxy kém hơn.

Bước 3: Sử dụng muối hoặc thuốc đặc trị

Giải pháp đơn giản và an toàn nhất là sử dụng muối hột với nồng độ từ 3-5 phần nghìn (3-5kg muối/1.000 lít nước). Nếu tình trạng nặng hơn, có thể sử dụng các loại thuốc đặc trị có chứa Formalin và Malachite Green theo liều lượng và thời gian khuyến cáo của nhà sản xuất. 

Phòng bệnh hơn chữa bệnh: xây dựng "hàng rào" bảo vệ

Phòng ngừa luôn là chiến lược hiệu quả và kinh tế nhất. Nguyên tắc vàng đầu tiên và quan trọng nhất là phải cách ly toàn bộ cá mới mua về trong một bể riêng ít nhất 2 tuần. Việc này giúp theo dõi và xử lý mầm bệnh (nếu có) trước khi chúng có cơ hội lây lan vào ao/bể chính.

Bên cạnh đó, việc duy trì một môi trường nước sạch, ổn định, tránh các biến động đột ngột về nhiệt độ và pH cũng là yếu tố then chốt. Nguồn nước cấp vào phải được xử lý cẩn thận, và các dụng cụ (vợt, ống hút...) nên được dùng riêng cho từng ao/bể hoặc phải được khử trùng kỹ lưỡng trước khi sử dụng.

Ao nuôi được vệ sinh cẩn thận sẽ hạn chế các mầm bệnh tấn côngAo nuôi được vệ sinh cẩn thận sẽ hạn chế các mầm bệnh tấn công. Ảnh: Tép Bạc

Chủ động quản lý: chìa khóa kiểm soát bệnh trùng quả dưa

Bệnh trùng quả dưa không còn là nỗi ám ảnh nếu người nuôi trang bị đủ kiến thức. Sự quan sát hàng ngày để phát hiện bệnh sớm, kết hợp với một quy trình điều trị đúng phương pháp và kỷ luật trong phòng ngừa, sẽ là nền tảng vững chắc nhất để bảo vệ đàn cá.

Những yếu tố này giúp người nuôi chuyển từ thế bị động ứng phó sang chủ động kiểm soát hoàn toàn tình hình. Đây chính là sự khác biệt cốt lõi, đảm bảo một vụ mùa không chỉ thành công về mặt năng suất mà còn bền vững về lâu dài.

Đăng ngày 13/08/2025
Yen @yen
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

Nuôi biển không kháng sinh: Cuộc "cách mạng" từ con giống để hướng tới thủy sản sạch

Trước áp lực về an toàn thực phẩm và các rào cản xuất khẩu, một cuộc "cách mạng" thầm lặng đang diễn ra trong ngành nuôi biển Việt Nam. Thay vì lạm dụng kháng sinh, các trang trại và doanh nghiệp đang tiên phong xây dựng mô hình nuôi "khép kín", kiểm soát chặt chẽ từ con giống để tạo ra sản phẩm thủy sản sạch, bền vững.

Nuôi biển
• 09:00 11/11/2025

Gia Lai: Cảnh báo nguy cơ tôm sốc môi trường khi thời tiết giao mùa

Thời điểm giao mùa đang gây nhiều tác động bất lợi đến hoạt động nuôi tôm nước lợ trên địa bàn tỉnh. Sự biến động thất thường của thời tiết, đặc biệt là chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm, không chỉ ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng mà còn làm suy giảm sức đề kháng của tôm, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch bệnh trên diện rộng.

Nhá tôm
• 09:22 07/11/2025

Trí tuệ nhân tạo: Đòn bẩy cách mạng hóa ngành nuôi trồng thủy sản

Ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang mở ra hướng đi mới cho ngành nuôi trồng thủy sản – một lĩnh vực vốn chịu nhiều tác động từ biến đổi khí hậu, dịch bệnh và chi phí sản xuất ngày càng gia tăng.

Ao nuôi
• 10:30 02/11/2025

Phát triển nuôi biển công nghiệp bền vững đảm bảo an ninh lương thực và bảo tồn đại dương

Ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu đang đối mặt với thách thức kép: đáp ứng nhu cầu hải sản ngày càng tăng trong khi giảm thiểu áp lực sinh thái lên các vùng ven bờ và nguồn lợi tự nhiên.

Nuôi biển
• 11:22 01/11/2025

Đột phá mới xử lý nấm và phân trắng trên tôm bằng công nghệ Nano

Trước những thách thức dai dẳng từ nấm đồng tiền, nấm thủy mi và các bệnh đường ruột như phân trắng, một giải pháp công nghệ mới đang thu hút sự chú ý của ngành tôm.

Lễ ra mắt
• 01:08 15/11/2025

Tư thế “hóa chuối” siêu đáng yêu của chú hải cẩu

Nếu một ngày bạn bắt gặp những chú hải cẩu nằm trên bãi cát với dáng vẻ cong cong như quả chuối – đầu và đuôi vểnh lên, bụng ưỡn ra – thì xin chúc mừng, bạn đang thấy hình ảnh của một chú hải cẩu đang ở trạng thái cực kỳ thư giãn!

Hải cẩu
• 01:08 15/11/2025

Xuất khẩu cá ngừ sang Israel “lao dốc” gần 50% vì chi phí logistics tăng cao

Chín tháng đầu năm 2025, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Israel chỉ đạt hơn 27 triệu USD, giảm gần 50% so với cùng kỳ năm trước. Biến động logistics, chi phí vận chuyển tăng và yêu cầu khắt khe về truy xuất nguồn gốc đang khiến doanh nghiệp Việt mất dần lợi thế cạnh tranh tại thị trường này.

Chế biến cá ngừ
• 01:08 15/11/2025

Xuất khẩu thủy sản đối mặt quý IV "ảm đạm" sau 9 tháng tăng trưởng ấn tượng

Dù ghi nhận kết quả tích cực với mức tăng trưởng 16% trong 9 tháng đầu năm, ngành thủy sản Việt Nam đang phải đối mặt với một quý cuối năm được dự báo là "ảm đạm". Tác động từ chính sách thuế mới của thị trường Mỹ đang buộc các doanh nghiệp phải tăng tốc chuyển hướng, tìm kiếm cơ hội ở các thị trường khác.

Chế biến tôm
• 01:08 15/11/2025

Việt Nam và Solomon mở ra giai đoạn hợp tác mới về thủy sản và phát triển bền vững

Việt Nam và Quần đảo Solomon đã thống nhất thúc đẩy hợp tác sâu rộng trong nhiều lĩnh vực then chốt như nông nghiệp bền vững, nghề cá và bảo vệ môi trường biển. Động thái này diễn ra ngay sau khi hai nước ký kết một khuôn khổ hợp tác song phương, mở ra một giai đoạn hợp tác toàn diện và thực chất hơn.

Ký kết
• 01:08 15/11/2025
Some text some message..