Cá Đuối nước ngọt có tên gọi khoa học là Freshwater stingray, phân bố ở lưu vực sông Amazon và những quần thể động - thực vật, hệ thống sông Amazon chứa đựng vô số các biến thể cá đuối trong lòng sông và các nhánh của nó từ Peru đến Colombia, Brazinl. Ở Việt Nam, dòng cá này còn có tên gọi khác là cá sam. Thuộc chi Potamotrygon, những thông về cá Đuối nước ngọt ngày nay còn rất ít. Được biết cá này có quan hệ họ hàng gần với cá đuối Thái Bình Dương.
Sự phân lập có lẽ đã xảy ra khi dãy núi Andes dựng lên khoảng 150 triệu năm trước, chặn đường thoát về hướng tây của con sông và buộc nó đổ về phía đông ra Đại Tây Dương, cách ly nhiều loại cá đuối trong hệ thống mới. Dòng cá này còn có tên gọi khác là cá đuối Stinggray được đặt tên dựa theo chiếc gai nhọn, răng cưa nằm ở phía đuôi, thường được bao bọc bởi một lớp da và đây cũng chính là vũ khí lợi hại phòng vệ hiệu quả được làm bằng protein tổng hợp và nọc của chúng cực độc sẽ được tiết ra khi lớp da bị rách.
Đa số các loại cá đuối nước ngọt dùng cho nuôi cá cảnh ngày nay đều họ Potamotrygonidae thời điểm mà rất nhiều nghiên cứu cho thấy sự khác biệt giữa chúng về màu sắc, kích thước và các hoa văn khác nhau. Có nhiều quan điểm nuôi cá đuối thường đen đủi, nhưng có người cho rằng nuôi cá đuối nhưng không hề đuối mà ngược lại còn mang đến sự may mắn cho gia chủ. Một phần là do giá cả không hề nhỏ nên loài cá này cũng trở thành báu vật trong giới cá cảnh. Dù thế nào thì sự thú vị của cá đuối nước ngọt và niềm yêu thích đối với những người đam mê cá cảnh là không thể phủ nhận.
Thức ăn của cá sam cảnh thường đó là trùn đen, trùn đất, các loại thịt của hầu, của trùng trục, các loại cá nhỏ tạp hay cá đông lạnh. Ảnh: hocamini.vn
Một trong những điều hấp dẫn khi nuôi cá đuối trong bể thủy sinh bởi hành vi và sự thông minh của chúng. Một con cá đuối khỏe mạnh có thể nhanh chóng học được cách nhận biết và lấy thức ăn từ tay chủ nhân. Khi nuôi loại cá này trông bể thủy sinh cần có kích thước lớn, tốt nhất là nên nuôi riêng hoặc nuôi chung với cá rồng với kích thước khá lớn, bởi nếu quá nhỏ sẽ vừa miệng cá đuối và điều tất nhiên là chúng sẽ ăn lẫn nhau.
Những nét hoạ tiết độc đáo trên mình cá sam chắc chắn sẽ làm bạn thích thú. Đây là một dòng cá có giá trị nên việc nuôi và chăm sóc cũng là một điều khá quan trọng. Nhiệt độ cho cá từ 26-33oC thích nghi tốt nhất ở 22-28oC, cá dễ bị bệnh ở nhiệt độ nhỏ hơn 25oC và lớn hơn 35oC. Nồng độ muối trong nước không được vượt quá 3%. Không sử dụng các loại thuốc, hóa chất chống chỉ định cho cá đuối nước ngọt.
Loài cá này cũng rất nhạy cảm với độ pH, quá cao hoặc quá thấp đều gây bệnh cho cá. Vì cá ăn rất nhiều nên lượng chất thải cũng rất lớn, do đó cần thay nước đều đặn để duy trì độ pH ổn định trong khoảng 6,5 - 7. Ngoài ra, cá đuối nước ngọt rất kỵ với clo trong nước máy, do đó cần có bể trữ nước để hạn chế thay nước máy trực tiếp vào bể cá. Cũng giống các loài cá khác, khi nuôi cá san cảnh cần thay nước, lau dọn thường xuyên và ít nhất 1/4 nước mỗi khi thay.
Cá sam trưởng thành sẽ có kích thước lớn nên cần nuôi trong một chiếc bể rộng là tốt nhất và chỉ nuôi từ 1-2 con để không gây hại đến nhiều cho các loài cá khác khi nuôi ghép. Thức ăn của cá sam cảnh thường đó là trùn đen, trùn đất, các loại thịt của hầu, của trùng trục, các loại cá nhỏ tạp hay cá đông lạnh. Ngoài ra cũng có thể cho ăn viên chìm được chế biến sẵn có ngoài thị trường khi ca đã thích nghi tốt. Nhưng vẫn cần chú ý vì đây là loài khá nhạy cảm với nước.
Loài cá này cũng rất nhạy cảm với độ pH, quá cao hoặc quá thấp đều gây bệnh cho cá. Ảnh: dichvubachkhoa.vn
Sam Black Diamond: Cá bột (1 - 2 tháng tuổi) có giá hơn 20 triệu đồng. Trên thân cá có nhiều đốm to và dày nổi lên trên nhiều đốm nhỏ.
Sam Galaxy: Cá bột cũng có giá xấp xỉ 20 triệu đồng. Màu sắc của cá là màu nhung đen điểm trên đó là những đốm sao trắng có kích thước tương đồng nhau.
Sam Motoro: Vẻ đẹp của loại cá này có phần không bằng những loại còn lại. Nhưng cá sẽ dễ nuôi, sinh sản tốt và giá thành xếp loại bình dân (khoảng 1-2 triệu đồng/con).
Như vậy, đây là một loài mà các nhà sành cá cảnh cần có trong bể cá nhà mình. Làm cho tôn nên vẽ đẹp trong phong thủy cũng như mang lại may mắn cho gia chủ. Nhất là thỏa đam mê với những loài cá thú vị độc lạ ở dòng sông amazon kì bí.