Hiện nay, Việt Nam và Trung Quốc là 2 nguồn cung duy nhất xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ. Trong đó, tỷ trọng NK từ Việt Nam chiếm đến 90% tổng NK cá tra của Mỹ.
Đáng chú ý, nếu các năm trước, Trung Quốc chủ yếu chỉ XK sản phẩm cá tra, basa tươi, ướp lạnh (HS 030432) sang thị trường Mỹ nhưng năm 2017 nước này đã bắt đầu tăng sản lượng sản phẩm cá tra phile đông lạnh (HS 030462) sang thị trường Mỹ với tổng giá trị khoảng 37,2 triệu USD.
Giá NK cá tra, basa trung bình của Mỹ từ Trung Quốc rất cao, đạt 6,77 USD/kg trong khi giá NK từ Việt Nam chỉ khoảng 3,42 USD/kg.
Hiện nay, XK cá tra sang thị trường Mỹ vẫn tăng do giá nguyên liệu trong nước tăng từ 5.000 - 6.000 đồng/kg so với cùng kỳ năm trước. Do vậy, đây là một yếu tố khiến giá XK cá tra sang tất cả các thị trường, trong đó có thị trường Mỹ tăng. Tuy nhiên, rào cản thuế chống bán phá giá và chương trình thanh tra cá da trơn vẫn được cho là hai khó khăn chính khiến rất ít DN cá tra bám trụ lại được thị trường này.
Mới nhất, vào hồi tháng 3/2018, hai Thượng Nghị Sĩ Hoa Kỳ đã liên lạc với đại diện thương mại hàng đầu của Mỹ, yêu cầu ông hỗ trợ bãi bỏ chương trình thanh tra thủy sản trước đơn khiếu nại của Việt Nam tới Tổ chức Thương mại Thế giới.
Ông Sens John McCain (R-Arizona) và ông Jeanne Shaheen (D-New Hampshire) đã gửi một lá thư cho Robert Lighthizer ngày 19/3/2018 nói rằng Chương trình Giám sát cá da trơn của Bộ Nông nghiệp Mỹ đe doạ thương mại nông nghiệp với Việt Nam. Quốc gia Đông Nam Á xếp hạng là thị trường XK nông nghiệp lớn thứ 10 của Mỹ.
Cụ thể, McCain và Shaheen muốn Lighthizer hỗ trợ việc hủy bỏ chương trình trước giai đoạn tham vấn 60 ngày khi gia nhập WTO. Tháng trước, Việt Nam đã đệ trình một đơn khiếu nại chính thức với tổ chức thương mại quốc tế cho rằng chương trình thanh tra đưa ra một rào cản thương mại bất hợp pháp.
Dự báo, trong quý 2/2018, giá trị XK cá tra sang thị trường Mỹ tăng nhẹ so với cùng kỳ năm 2017 nhưng số lượng DN XK sang thị trường này vẫn ở mức khiêm tốn dưới 3 DN.