Cách tối ưu hóa chế độ dinh dưỡng cho tôm ở độ mặn thấp

Tôm thường gặp phải các vấn đề về dịch bệnh khi nuôi ở độ mặn cao do virus (đốm trắng, đầu vàng) và vi khuẩn (phát sáng, EMS). Vì vậy, xu hướng nuôi tôm có độ mặn thấp đang được phổ biến.

Cơ chế hấp thu khoáng của tôm
Cơ chế hấp thu khoáng của tôm.

Tuy nhiên, do nước có độ mặn thấp thường thiếu hụt các thành phần ion và khoáng chất nên việc có kiến thức để bổ sung các ion, vi khoáng là điều hết sức cần thiết để nuôi tôm trong vùng có độ mặn thấp đạt hiệu quả cao.

Khoáng chất có nhiều chức năng sinh lý và cần thiết trong việc duy trì áp suất thẩm thấu và điều chỉnh độ pH, hemolymph và nước tiểu. Chúng cũng là thành phần quan trọng của bộ xương ngoài, mô mềm, enzym, vitamin, hormone, sắc tố, cần thiết cho sự co cơ và truyền các xung thần kinh (Piedad-Pascual 1989).

Thành phần ion nói chung có tác động lớn hơn đến sức khỏe của tôm so với độ mặn (Davis et al. 2004). Trong khi Natri (Na) và Kali (K) quan trọng đối với chức năng điều hòa, Canxi (Ca) và Magiê (Mg) rất quan trọng đối với quá trình lột xác và hình thành vỏ mới (Samocha et al 2017).

Việc nuôi tôm thẻ chân trắng (Penaeus vannamei) trong độ mặn thấp ở các vùng nội ô đang đối mặt với nhiều thách thức. Vì thành phần ion của những nguồn nước này thường thiếu một số khoáng chất quan trọng, bao gồm Kali (K+) và Magiê (Mg2+). Nồng độ Mg:Ca cần được duy trì ở tỷ lệ 3:1 để tỷ lệ sống, tốc độ tăng trưởng và sản lượng tốt hơn (Aruna 2017).

Nói chung, mức độ khoáng chất trong nước ao có độ mặn thấp phải tương đương với mức độ và tỷ lệ ion có trong nước biển. Việc bổ sung các khoáng chất quan trọng có thể bị cạn dần do sự hấp thụ của đáy ao, sự rửa trôi, thoát nước của ao, hoặc bị pha loãng bởi lượng mưa lớn. Do đó, điều quan trọng là phải thường xuyên thực hiện phân tích hàm lượng ion trong nước trước khi cấp vào ao nuôi và trong suốt thời gian nuôi. Thành phần và tỷ lệ ion của nước nuôi có độ mặn thấp phải tương đương với nước biển để các chức năng sinh lý của họ tôm Penaid bình thường (Suguna 2020).

Thành phần ion như thế nào là tối ưu trong nuôi tôm?

Tỷ lệ ion của Natri trên Kali (Na:K) và Magiê trên Canxi (Mg:Ca) đóng một vai trò quan trọng trong các chức năng sinh lý (Suguna 2020). Các tỷ lệ ion này quan trọng hơn độ mặn tổng thể của nước. Tỷ lệ ion của các khoáng chất này không phù hợp có thể dẫn đến rối loạn thẩm thấu, có ảnh hưởng bất lợi đến sự tăng trưởng và tỷ lệ sống của tôm. Tỷ lệ Na:K và Mg:Ca tốt nhất nên tương ứng là 28:1 và 3,4:1 (tỷ lệ khối lượng được biểu thị bằng g/L hoặc mg/L). Tỷ lệ ion Ca:K, khoảng 1:1 trong nước biển, cũng nên được duy trì trong nước có độ mặn thấp (Suguna 2020). Tương tự, tỷ lệ Mg: Ca: K nên gần 3:1:1 (tỷ lệ khối lượng) và tỷ lệ Cl:Na:Mg gần với 14:8:1 (tỷ lệ khối lượng).

Khi các tỷ lệ ion này được duy trì, nước có độ mặn thấp sẽ thích hợp để nuôi tôm thẻ chân trắng, miễn là mức Canxi cao (> 30 mg/L) và độ kiềm trên 75 mg/L. Nước có độ mặn thấp có thể được bổ sung thêm Kali và Magiê để có thể nuôi tôm thẻ chân trắng trong vùng nội ô, theo Samocha et al. (2017).

Trong một nghiên cứu gần đây của Truong và cộng sự (2020), các khoáng chất vĩ mô và vi lượng quan trọng trong chế độ ăn của tôm sú chưa trưởng thành đã được xác định. Các nhà nghiên cứu đã chứng minh rằng việc đưa Canxi:Phốt pho theo tỷ lệ 1:1, Magiê, Bo, Mangan, Selen và Kẽm vào công thức chế độ ăn uống là rất quan trọng đối với sự tăng trưởng, hiệu quả chuyển hóa thức ăn, tăng sinh khối và sử dụng chất dinh dưỡng. Các yêu cầu và số lượng khoáng chất đối với họ tôm Penaeid do các nhà nghiên cứu khác báo cáo đã được Truong và cộng sự sử dụng trong thử nghiệm này. (2020)

thành phần ion
Thành phần ion của nước biển. Nguồn: akuaturk

Tỷ lệ các khoáng chất thiết yếu trong nước có độ mặn thấp là rất quan trọng, và có yêu cầu tối thiểu về nồng độ của một số hoặc tất cả các khoáng chất quan trọng. Theo Boyd (2002), tôm khó lột xác nếu tổng độ kiềm nhỏ hơn 50 mg/L (61 mg/L Bicarbonate).

Và Boyd (2002) đã công bố một bảng các yếu tố để tính nồng độ tối thiểu của các ion quan trọng bằng cách nhân hệ số của ion với độ mặn (ppt) của nước có độ mặn thấp để thu được nồng độ tối thiểu của các ion quan trọng.

nồng độ ion
Các hệ số để ước tính nồng độ các ion riêng lẻ có thể chấp nhận được đối với nuôi tôm nội ô ở vùng nước có độ mặn thấp. Ví dụ: nồng độ chấp nhận được của các ion đối với độ mặn 5 ppt được cung cấp (Boyd, 2002).

Theo các điểm đã nêu ở trên, người nuôi tôm - đặc biệt là những người dân nuôi tôm trong các hệ thống có độ mặn thấp - nên đảm bảo rằng việc chọn chế độ ăn phù hợp với điều kiện nước sử dụng trong mô hình nuôi. Điều này sẽ cải thiện sức khỏe, tốc độ tăng trưởng của tôm và tăng lợi nhuận của mô hình nuôi.

Nguồn: Dr Allan Heres (15 December 2021), How to optimise shrimp diets in low salinity aquaculture systems, viewed 24 Dec 2021 from:< https://thefishsite.com/articles/how-to-optimise-shrimp-diets-in-low-salinity-aquaculture-systems-phibro>

Đăng ngày 24/03/2022
Nhất Nam
Nuôi trồng

Tôm hùm: Sản lượng xuất khẩu tăng nhưng người nuôi vẫn thua lỗ

Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong tháng 1/2025 ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, với kim ngạch đạt trên 774 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, nhờ nhu cầu cao từ Trung Quốc, mặt hàng tôm hùm và cua có sự tăng trưởng mạnh mẽ, giúp tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trường này đạt mức cao. Tuy nhiên, nghịch lý đang diễn ra là dù sản lượng xuất khẩu tăng, người nuôi vẫn phải chịu cảnh thua lỗ. Vậy đâu là nguyên nhân?

Tôm hùm
• 10:11 06/03/2025

Xi phông đáy ao tôm: Nâng cao hiệu suất nuôi

Chất lượng nước là một trong những yếu tố then chốt quyết định thành công vụ nuôi, chất lượng nước tốt thì tôm nuôi mới phát triển tốt, ít bệnh và cho năng suất cao. Để duy trì nguồn nước tốt, việc xi phông đáy ao đã trở thành giải pháp phổ biến và hiệu quả, được nhiều bà con nông dân áp dụng, đặc biệt trong các mô hình nuôi tôm công nghệ cao.

Xi phông ao tôm
• 09:36 06/03/2025

Sản lượng tôm nước lợ ở các tỉnh tăng cao trong năm 2024

Năm 2024 ghi nhận sự tăng trưởng mạnh mẽ của ngành nuôi tôm nước lợ tại Việt Nam, đặc biệt là ở các tỉnh ven biển như Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng và Kiên Giang. Nhờ áp dụng các biện pháp khoa học - kỹ thuật tiên tiến cùng với điều kiện thời tiết thuận lợi, sản lượng tôm đã đạt mức cao kỷ lục, mang lại lợi nhuận lớn cho người nuôi.

Sản lượng tôm
• 10:04 05/03/2025

Tránh cho tôm ăn quá nhiều

Việc cho ăn là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến tốc độ tăng trưởng, sức khỏe và hiệu suất kinh tế của ao nuôi. Tuy nhiên, nếu cho tôm ăn quá nhiều mà không có sự kiểm soát hợp lý, người nuôi có thể đối mặt với nhiều rủi ro nghiêm trọng, từ lãng phí thức ăn đến ô nhiễm môi trường nước, làm giảm hiệu suất chăn nuôi.

Nhá tôm
• 09:51 05/03/2025

Cà Mau: Giữ vững vị thế dẫn đầu trong sản xuất và xuất khẩu tôm

Cà Mau, tỉnh cực Nam của Việt Nam, từ lâu đã nổi tiếng là "thủ phủ tôm" của cả nước. Với lợi thế về điều kiện tự nhiên thuận lợi, diện tích nuôi trồng rộng lớn và sự đầu tư mạnh mẽ vào khoa học - công nghệ, Cà Mau không chỉ duy trì mà còn củng cố vị thế dẫn đầu trong ngành sản xuất và xuất khẩu tôm.

Tôm thẻ
• 09:53 07/03/2025

Giới thiệu các loài cây thủy sinh phủ xanh hồ cá

Hồ cá không chỉ là một không gian giải trí và thư giãn mà còn là một hệ sinh thái thu nhỏ, nơi cây thủy sinh đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp oxy, lọc nước và tạo cảnh quan xanh mát. Việc lựa chọn cây thủy sinh phù hợp không chỉ giúp hồ cá trở nên sinh động hơn mà còn có tác động tích cực đến hệ sinh thái bên trong hồ. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về một số loài cây thủy sinh phổ biến giúp phủ xanh hồ cá, mang lại vẻ đẹp tự nhiên và cân bằng sinh thái.

Hồ cá thủy sinh
• 09:53 07/03/2025

Tôm hùm: Sản lượng xuất khẩu tăng nhưng người nuôi vẫn thua lỗ

Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong tháng 1/2025 ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, với kim ngạch đạt trên 774 triệu USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, nhờ nhu cầu cao từ Trung Quốc, mặt hàng tôm hùm và cua có sự tăng trưởng mạnh mẽ, giúp tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản sang thị trường này đạt mức cao. Tuy nhiên, nghịch lý đang diễn ra là dù sản lượng xuất khẩu tăng, người nuôi vẫn phải chịu cảnh thua lỗ. Vậy đâu là nguyên nhân?

Tôm hùm
• 09:53 07/03/2025

Cua Cà Mau: Đặc sản trứ danh và tiềm năng xuất khẩu

Cà Mau, vùng đất cực Nam của Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với ngành tôm xuất khẩu mà còn được biết đến với một đặc sản quý giá - cua biển.

Cua
• 09:53 07/03/2025

Bình Định: Sản lượng khai thác thủy sản tháng 2/2025 tăng 11,2% so với cùng kỳ

Trong tháng 2/2025, sản lượng thủy sản của tỉnh Bình Định đã ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể, góp phần vào sự phát triển mạnh mẽ của ngành thủy sản tại địa phương.

Ngư dân
• 09:53 07/03/2025
Some text some message..