Nhắc tới Hạ Long (Quảng Ninh), những thực khách ưa chuộng hải sản sẽ rất thích thú, bởi nơi đây có vô vàn món ngon nổi tiếng như sá sùng, tu hài, hàu nướng mỡ hành, cua, ghẹ tươi sống hay món sam. Bên cạnh đó, du khách nào khi tới đây cũng được ngư dân giới thiệu về đặc sản ruốc lỗ.
Ruốc lỗ thuộc họ bạch tuộc nhưng chỉ nhỏ bằng ngón chân cái. Chúng thường đào lỗ, sống quanh các bãi bùn. So với những nơi khác, nước biển Quảng Ninh không mặn bằng nên con ruốc ở đây cũng tươi và ngon hơn. Con ruốc lỗ nào có xúc tu đều, màu sẫm đậm, cử động linh hoạt và thân nhiều nhớt thì chắc chắn sẽ có hương vị ngon nhất.
Vào mỗi thời điểm, ruốc lỗ lại có những đặc trưng và hương vị riêng. Từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch, ruốc lỗ ở vào thời kỳ dễ bắt và có thịt ngon. Khi ruốc đẻ trứng, người dân thường gọi là ruốc cơm xôi, mang hương vị béo ngậy kỳ lạ. Đối với những người sành ăn, nhâm nhi ruốc cơm xôi cùng với ít rượu ngán thì quả thật không gì sánh bằng.
Để đánh bắt được ruốc chân dài phải dùng tới lồng bát quái hoặc đi soi trong lỗ, kĩ thuật đánh bắt cũng đòi hỏi cao hơn đối với các loại hải sản thông thường. Mỗi đêm "đi ngòi" (đánh bắt ruốc lỗ theo cách gọi của người địa phương), người dân phải mang thêm đèn, soi từng cái lỗ nhỏ. Hễ thấy bóng dáng “con mồi” là nhanh tay bắt lấy chúng.
Ruốc lỗ khá giống bạch tuộc con. (Ảnh: thegioiamthuc)
Từng con ruốc nhỏ xíu, đầu chỉ như quả ổi con nhưng chân dài tới 20cm nên còn được gọi là ruốc chân dài. Đây cũng là cách để phân biệt với loài ruốc chân ngắn sống trong nước biển. Ruốc chân dài dai giòn, thơm ngon hơn hẳn giống ruốc chân ngắn. Đã là người dân miền biển Quảng Ninh, không mấy người lại không biết cách chế biến ruốc sao cho thơm ngon, tròn vị nhất.
Từ những con ruốc tươi ngon, du khách có thể thưởng thức nhiều món khác nhau như ruốc luộc đậm vị, ruốc nướng thơm nức mũi hay món ruốc nấu canh ngọt lịm với nước dùng và các loại gia vị. Khi ăn canh, du khách nên cắt nhỏ con ruốc vào bát rồi thưởng thức sẽ cảm thấy vị ngon hơn. Những con ruốc còn nóng ấm hòa quyện với vị thanh mát, chua chua của nước dùng sẽ tạo ra hương vị khó cưỡng lại được.
Ruốc lỗ còn được chế biến với nhiều cách như nướng, nhúng giấm, xào cần tỏi, hấp gừng… Nhưng dù là bất cứ món gì, ruốc lỗ nơi đây vẫn mang hương vị giòn rất đặc trưng, không có chút vị tanh của biển.
Có rất nhiều món ăn được chế biến từ ruốc lỗ. (Ảnh: dulichhalong)
Món “truyền thống” hấp dẫn nhất có thể kể đến là ruốc lỗ luộc lá ổi. Tuy là món luộc nhưng cũng đòi hỏi những công đoạn chế biến khá cầu kỳ. Ngay từ bước lựa chọn nguyên liệu, người dân nơi đây đã phải chọn những con ruốc vẫn còn sống tươi nguyên, cho vào rổ xát muối, xóc qua xóc lại cho chất nhờn của ruốc được loại bỏ hoàn toàn. Công đoạn này cũng giúp cho thịt ruốc ngọt và giòn hơn.
Sau khi làm sạch, người ta đem ruốc luộc cùng với lá ổi, lá me chua và lá sả để làm tăng hương vị cho món ăn, đồng thời khử mùi tanh và làm cho thịt ruốc săn hơn. Khi chín, ruốc lỗ chuyển thành màu hồng, xúc tu cong lại như bông hoa. Thông thường, đầu bếp sẽ không luộc ruốc quá lâu để tránh làm da bị tuột, mất đi vị thơm ngon tự nhiên.
Ruốc lỗ luộc chín có màu ửng hồng đẹp mắt. (Ảnh: thegioiamthuc)
Món ruốc lỗ luộc ngon nhất khi được ăn với mắm tôm, pha một chút chanh đường và ớt. Bên cạnh đó, ăn kèm món ăn cùng khế chua sẽ đem lại vị chua chua ngọt ngọt hấp dẫn. Người ta cũng thường dùng bia khi thưởng thức món ăn này.