Đồng bằng sông Cửu Long, tôm nuôi kiểu gì cũng chết, vì sao?

Hạn, mặn lịch sử vừa qua đã làm thiệt hại hàng loạt diện tích tôm nuôi ở ĐBSCL. Không chỉ tôm nuôi thâm canh, quảng canh, hay truyền thống, đều chết, ngay cả mô hình tôm – lúa được xem là bền vững, ít rủi ro, cũng chết.

cánh đồng nuôi tôm
Những đồng tôm đìu hiu, vắng bóng sau mùa hạn hán vừa qua

Không hiểu vì sao

Tôi ghé nhiều vùng chuyên canh tôm của các tỉnh ĐBSCL đều ghi nhận một thực trạng chung não nề, tôm chết hoặc thất thu. Những hộ dân chia sẻ với chúng tôi đều thừa nhận rằng, năm nay nuôi tôm rất khó khăn, nguồn thu của gia đình họ từ đầu năm đến nay không đáng kể, nhiều hộ trắng tay.

Đã thực hiện chuyển đổi từ trồng lúa sang nuôi tôm từ năm 2000 theo quy hoạch chung, ông Nguyễn Văn Nghiêm (ấp 18, xã Phong Thạnh A, TX.Giá Rai, Bạc Liêu), nói: Chưa năm nào tôi thấy khó nuôi như năm nay, vụ lúa năm rồi trồng chỉ để lấy rạ làm mồi cho tôm, nhưng nó cũng không chịu sống.

Từ đầu năm đến nay, trên diện tích đất 2 ha của gia đình, ông Nghiêm đã thả 3 đợt giống. Ông thả gối đầu vào khoảng tháng 2 (âm lịch), nhưng tôm rất chậm lớn, hao hụt dần đã đành, đến khi được khoảng 1,5 tháng tuổi đồng loạt phơi lên chết.

Dẫu biết nuôi nữa tôm có thể bị thiệt hại tiếp, nhưng cái tính cần cù, để đất trống khó chịu nên ông vẫn tiến hành xổ sạch nước, phơi đầm, cải tạo lại, thả đại vài ngàn con giống xuống. Nhưng những con giống đó vẫn “bặt vô âm tín”.

“Mình làm quen rồi ngồi không đâu chịu được, nhiều người nuôi tôm ở đây cũng vậy thôi. Gia đình chú từ đầu năm đến nay may mà còn kiếm được hơn 20 triệu, so với năm rồi chỉ bằng 30% thôi. Nhưng vẫn còn may mắn hơn so với nhiều người đã trắng tay”, ông Nghiêm rầu rĩ.

Đến huyện Thới Bình nơi có diện tích lúa - tôm lớn nhất tỉnh Cà Mau, đổ về vùng miệt thứ Kiên Giang, chúng tôi cảm nhận không khí những ngày này đã dịu mát hơn sau những cơn mưa đầu mùa. Ông Út Hà, ấp Đường Đào, xã Hồ Thị Kỷ (Cà Mau), thở dài nói: “Đang tưới phân gây màu nước, có mưa rồi thả nuôi thử xem sao, cứ như đợt rồi thì nông dân chết chắc”.

Hỏi ra mới biết, từ đầu năm đến nay trên diện tích hơn 3 ha đất lúa - tôm, gia đình chưa thu nổi 10 triệu đồng. Tính riêng 2 đợt thả giống với số lượng lớn, đã cuốn của gia đình số tiền nhiều hơn nguồn thu trên.

Thông thường, cứ vào khoảng cuối năm âm lịch, sau vụ lúa, bà con cải tạo vuông lấy nước mặn vào thả tôm sú, đây là vụ chính ăn chắc nhất trong năm. Khổ nỗi, năm nay vụ chính này cũng thất thu, những lần thả giống sau đó còn thê thảm hơn.

Tại trời?

Chúng tôi tiếp tục xuôi theo hướng đường về Kiên Giang, dọc hai bên đường vẫn còn đó những bãi bồn bồn, năn, cỏ khô cháy cặp kè bờ vuông sau một mùa khô khốc liệt. Vùng đất này vốn trù phú, nhưng nay sao hắt hiu khác thường.

Tiếp xúc với anh Nguyễn Văn Thanh (xã Tân Bằng, huyện Thới Bình, Cà Mau) khi anh đang thả lưới trong vuông, hoàn cảnh của anh cũng không khá hơn. Trong gần 1,5 ha vuông của gia đình, vụ lúa anh thu được vài bao lép không đủ ăn, vụ tôm thì như bao người khác, giống cứ thả, nhưng tôm chẳng thấy đâu.

“Thời gian vừa qua nắng hạn dữ quá, trong vuông bây giờ chỉ còn mớ cá rô phi thôi. Mưa mấy trận rồi mà độ mặn còn tới 37 phần ngàn, tôm tép nào sống được mà thu”, anh Thanh nói.


Cá rô phi chết cũng khó phân hủy trong môi trường nước mặn như ướp muối.

Tôi hỏi, vậy độ mặn lúc cao nhất bao nhiêu? Anh Thanh nói: “Không biết, cây đo có tới 40 phần ngàn thôi, đưa vô nó chạy lên tới nóc biết đường nào mà đo. Ước chừng chắc cỡ trên dưới 50 phần ngàn gì đó, cá rô phi còn không lớn nổi đây nè!”.

Ông Nguyễn Hoàng Lâm, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Thới Bình cho biết: Chúng tôi đang rà soát để báo cáo, tình hình chung là rất nghiêm trọng.

Toàn huyện có khoảng 47.000 ha đất nuôi tôm, chủ yếu là nuôi quảng canh, quảng canh cải tiến và lúa tôm. Gần như toàn bộ diện tích trên đều bị thiệt hại, đa số ở mức từ 30 – 70%. Trong đó, có 26.000 ha luân canh lúa – tôm nhiều năm trước thành công năm nay thiệt hại. Nguyên nhân của thiệt hại nặng nề trên được ông Lâm khẳng định do hạn hán kéo dài, mặn xâm nhập sâu dẫn đến nhiệt độ, độ mặn trong vuông tôm tăng quá cao.

Từ những thiệt hại nặng nề trên, tỉnh Cà Mau có diện tích nuôi trồng thủy sản lớn nhất cả nước đã phải công bố thiên tai trên thủy sản. Sở NN-PTNT Cà Mau đang thống kê, rà soát lại số liệu cụ thể để có những mức hỗ trợ phù hợp cho người dân.

Theo số liệu sơ bộ khi công bố thiên tai của tỉnh, diện tích thiệt hại khoảng 53.000 ha, hơn 17.000 ha thiệt hại trên 70%. Theo đánh giá của Sở NN-PTNT, diện tích thiệt hại có thể tăng thêm.

Tại Bạc Liêu, có hơn 124.000 ha đất làm các mô hình nuôi tôm. Theo thống kê của Chi cục Nuôi trồng Thủy sản Bạc Liêu, đến nay toàn tỉnh có gần 15.000 ha tôm nuôi bị thiệt hại. Trong đó, mức thiệt hại từ 30 – 70% chiếm gần 14.000 ha.

Ông Phạm Hoàng Giang, Chi cục trưởng Chi cục Nuôi trồng Thủy sản Bạc Liêu cho biết: Diện tích thiệt hại năm nay tăng khá mạnh so với gần 10.000 ha bị thiệt hại của cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân làm tôm thiệt hại được ông Giang khẳng định do nắng hạn, xâm nhập mặn.

“Chúng ta phải nhìn nhận thẳng thắn, không phải không có hạn thì tôm không thiệt hại. Nhưng nắng hạn gay gắt năm nay đã làm diện tích tôm nuôi thiệt hại nặng nề hơn”.

Cá chết trong vuông tôm không ươn Ông Mã Huy, PGĐ Trung tâm KN-KN Cà Mau nhận xét: Hạn mặn năm nay nhìn vào là thấy khủng khiếp. Tận mắt tôi chứng kiến con cá rô phi chết, nằm trong nước mặn nhưng không thể rữa được thịt, vì chúng chết trong môi trường gần như ướp muối, không ươn.

Nông Nghiệp Việt Nam, 06/06/2016
Đăng ngày 07/06/2016
Trần Hiếu
Nuôi trồng

Khắc phục bệnh ăn yếu và mềm vỏ ở tôm

Nuôi tôm siêu thâm canh, công nghệ cao, để tôm khoẻ mạnh, bà con cần quan tâm và chú trọng các yếu tố quan trọng.

Phòng ngừa bệnh ăn yếu và mềm vỏ ở tôm nuôi
• 10:45 05/07/2023

Chẩn đoán bệnh tôm thông qua máy học

Trí tuệ nhân tạo (artificial intelligence - AI), học máy (machine learning – ML) hay học sâu (deep learning - DL) là những thuật ngữ thường được sử dụng ngày nay.

Mô phỏng
• 10:20 03/07/2023

Giải pháp phòng ngừa EHP trong trại sản xuất tôm giống

EHP - bệnh vi bào từ trùng đang là mối quan tâm lớn đối với người nuôi tôm. EHP không gây chết cấp tính với tỉ lệ cao trong ao nuôi, tuy nhiên chúng ký sinh trong gan tụy tôm, sử dụng dinh dưỡng, năng lượng dự trữ trong gan tụy khiến tôm nuôi không đủ dinh dưỡng cho tăng trưởng và lột xác.

Elanco product
• 17:30 22/03/2023

"Điểm mặt" thủ phạm gây bệnh trên tôm

Nhóm sinh viên của, Trường Đại học Nha Trang vừa hoàn thành đề tài về gen độc và đánh giá tính kháng kháng sinh của vi khuẩn gây bệnh trên tôm nuôi tại Khánh Hòa. Qua đó, khuyến cáo việc sử dụng kháng sinh đối với nuôi tôm hiện nay.

Thí nghiệm
• 16:05 04/01/2023

Nguyên nhân nguồn nước bị đục trong nuôi tôm thẻ

Có nhiều nguyên nhân làm nguồn nước nuôi tôm bị đục được biết đến như sự xói mòn do dòng chảy gây ra từ bờ các dòng sông, suối, ao, hồ, dẫn vào khu nuôi.

Nước ao nuôi
• 11:55 01/12/2023

Nên làm hố xi phông bằng xi măng hay composite?

Xây dựng và thiết kế hố xi phông cho ao nuôi, đặc biệt là các ao nuôi tôm công nghệ cao đã dần trở thành vấn đề đáng quan tâm của bà con nuôi tôm.

Ao tôm
• 10:01 01/12/2023

Biện pháp nâng cao chất lượng tôm thẻ thương phẩm

Chất lượng tôm thẻ chân trắng thương phẩm, liên quan giá trị hàng hoá, khi xuất bán, bao gồm các yếu tố liên quan như vùng nuôi, môi trường nuôi, nguồn gốc con giống, quy trình, kỹ thuật nuôi áp dụng, tiêu chuẩn áp dụng, tác động hoạt động nuôi tôm đến môi trường xung quanh, dịch bệnh và các vấn đề liên quan.

Tôm thẻ thương phẩm
• 15:24 30/11/2023

Có nên trộn thức ăn tôm bằng máy?

Lĩnh vực chăn nuôi ngày càng phát triển với các sản phẩm đột phá hỗ trợ người nuôi dễ dàng hơn trong việc quản lý trang trại. Trong đó phải kể đến máy trộn thức ăn chăn nuôi – Một trong những công cụ giúp tiết kiệm chi phí cũng như thời gian canh tác một cách đáng kể nhất.

Trộn thức tôm
• 12:30 29/11/2023

Rùa tai đỏ được mệnh danh là “sát thủ thầm lặng”

Ít ai biết rằng, rùa tai đỏ - một vật nuôi làm cảnh trông bắt mắt như thế lại là mối đe dọa nghiêm trọng đến hệ sinh thái và thậm chí còn có tác động trực tiếp đến cân bằng sinh thái bản địa.

Rùa tai đỏ
• 10:06 05/12/2023

Tác dụng của các probiotic chức năng trong phòng trị bệnh đốm trắng

Vì tôm thiếu hệ thống miễn dịch đáp ứng nên loài này buộc phải dựa hoàn toàn vào hệ thống miễn dịch bẩm sinh để bảo vệ chúng, bao gồm phản ứng tế bào và thể dịch nhằm tích cực tìm kiếm và tiêu diệt bất kỳ chất lạ nào có thể đe dọa vật chủ.

Probiotic
• 10:06 05/12/2023

Những nơi ngắm san hô tuyệt đẹp ở Việt Nam

Với địa lợi là đường bờ biển dài 3260km, Việt Nam có được hệ sinh thái biển đa dạng, phong phú. Trong số đó, nước ta đặc biệt sở hữu những địa điểm ngắm nhìn san hô tuyệt vời hứa hẹn sẽ làm nao lòng du khách.

Những loài san hô tuyệt đẹp dưới đại dương
• 10:06 05/12/2023

Diệt khuẩn và kìm khuẩn trong ao nuôi tôm

Trong quá trình nuôi tôm, việc diệt khuẩn và kìm khuẩn đóng vai trò quan trọng trong công việc bảo vệ sức khỏe và phát triển tôm. Có rất nhiều phương pháp và sản phẩm được sử dụng để đảm bảo cho môi trường nuôi không thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn, từ đó giúp tăng cường năng lực nuôi tôm và đảm bảo chất lượng.

Diệt khuẩn
• 10:06 05/12/2023

Nuôi tôm mô hình "Siêu lợi nhuận - Siêu rủi ro"

Nuôi tôm là một ngành kinh tế quan trọng của Việt Nam, đóng góp đáng kể cho GDP và xuất khẩu của cả nước. Trong những năm gần đây, nuôi tôm siêu thâm canh được phát triển mạnh mẽ, mang lại lợi nhuận cao cho người nuôi. Tuy nhiên, mô hình này cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, khiến người nuôi phải đối mặt với nhiều thách thức.

Siêu lợi nhuận - Siêu rủi ro từ con tôm
• 10:06 05/12/2023