Sáng nay (13/7), Văn phòng Chính phủ tổ chức hội nghị trực tuyến Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU). Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành chủ trì hội nghị.
Ngày 23/10/2017, EC cảnh báo “thẻ vàng” đối với hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định và đưa ra 9 khuyến nghị yêu cầu Việt Nam cần phải thực hiện để chống khai thác IUU, gỡ “thẻ vàng”.
Sau 2 đợt kiểm tra thực tế tại Việt Nam vào tháng 5/2018 và tháng 11/2019, phía EC tiếp tục đưa ra 4 nhóm khuyến nghị yêu cầu Việt Nam cần thực hiện, đó là: khung pháp lý; theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá, quản lý đội tàu; chứng nhận sản lượng và truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác; thực thi pháp luật.
Từ năm 2020 đến nay, do dịch Covid-19, phía EC không thể sang Việt Nam kiểm tra thực tế nhưng Bộ NN&PTNT thường xuyên báo cáo kết quả thực hiện 4 nhóm khuyến nghị.
Theo đó, về khung pháp lý: hệ thống pháp luật về thủy sản đã được hoàn thiện và cơ bản đáp ứng được yêu cầu hội nhập quốc tế, đảm bảo quản lý, phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm.
Về theo dõi, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá, quản lý đội tàu: đến nay, số lượng tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) có tín hiệu trên Hệ thống giám sát hành trình tàu cá là 26.915/30.778 tàu cá (đạt 87,45%). Hệ thống giám sát tàu cá, cơ sở dữ liệu giám sát tàu cá đã được kết nối, chia sẻ, được triển khai đồng bộ từ Trung ương đến địa phương. Số lượng tàu cá đã thực hiện đánh dấu theo quy định tại Thông tư 23/2018/TT-BNNPTNT của Bộ NN&PTNT là 85.620/94.572 tàu (đạt 90,53%).
Đại biểu tại điểm cầu Hà Tĩnh theo dõi hội nghị.
Về chứng nhận sản lượng và truy xuất nguồn gốc thuỷ sản: cơ bản kiểm soát được hoạt động nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất, tạm xuất, tái nhập, chuyển khẩu, quá cảnh qua lãnh thổ Việt Nam; thực hiện việc chứng nhận, xác nhận nguồn gốc thủy sản từ khai thác hải sản đảm bảo thống nhất với hồ sơ kiểm soát tàu ra vào cảng, công tác xác nhận tại cảng cá, chứng nhận tại Chi cục Thủy sản…
Về thực thi pháp luật: đã ngăn chặn, chấm dứt được tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở các nước, quốc đảo Thái Bình Dương. Xử phạt các hành vi khai thác IUU đã có kết quả bước đầu, cụ thể: năm 2020, các địa phương xử phạt 2.468 vụ với tổng số tiền xử phạt là gần 62 tỷ đồng. Từ đầu năm 2021 đến nay, xử phạt 1.527 vụ, tổng số tiền xử phạt gần 13,68 tỷ đồng.
Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, phân tích rõ những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị các giải pháp kiểm soát tàu cá như: đầu tư trang thiết bị, nâng cao chất lượng nguồn lực; đề xuất cơ chế hỗ trợ ngư dân lắp đặt, duy trì hoạt động thiết bị VMS; tăng cường giáo dục ý thức pháp luật đối với cộng đồng ngư dân...
Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đánh giá cao các bộ, ngành, địa phương trong việc triển khai nhiều giải pháp để chống khai thác cá trái phép, không báo cáo, không theo quy định.
Phó Thủ tướng Chính phủ đề nghị các ban, ngành, địa phương thực hiện các biện pháp mạnh, đồng bộ, quyết liệt, nỗ lực giảm dần và tiến tới chấm dứt tình trạng vi phạm hoạt động tàu cá.
Kiểm tra, rà soát, hoàn thành việc lắp đặt thiết bị VMS trên tàu cá, bảo đảm kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng; giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng; tập trung đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng tại các cảng cá, phục vụ cho công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản, chống khai thác IUU.
Để giám sát hoạt động tàu cá, Hà Tĩnh sẽ quyết liệt triển khai nhiều nội dung.
Các cơ quan, địa phương tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan về chống khai thác IUU, đảm bảo người dân cập nhật, tiếp cận đầy đủ, kịp thời văn bản, thông tin về các quy định chống khai thác IUU. Thực hiện hiệu quả Luật Thủy sản, các văn bản hướng dẫn thi hành luật, quy định về chống khai thác IUU; các bộ, ban, ngành rà soát các vấn đề liên quan đến chính sách để tháo gỡ.
Để giám sát hoạt động tàu cá, Hà Tĩnh đã triển khai các nội dung như: nâng cấp hoàn chỉnh trạm bờ, đảm bảo kết nối đồng bộ với trạm bờ trung tâm và quản lý đội tàu khai thác hoạt động trên các vùng biển xa thông qua báo cáo vị trí bằng tin nhắn; triển khai lắp đặt thiết bị VMS. Đến ngày 12/7/2021, toàn tỉnh đã có 94/136 tàu cá lắp thiết bị VMS (đạt 69,11%).
Trong 6 tháng đầu năm 2021, Hà Tĩnh đã thực hiện kiểm soát 2.847 tấn hải sản lên cảng. Lực lượng chức năng và địa phương các cấp đã kiểm tra trên 400 lượt tàu cá; phát hiện và xử lý 40 trường hợp vi phạm với tổng số tiền trên 550 triệu đồng, tịch thu các ngư cụ và tang vật vi phạm.
Tiếp thu ý kiến Phó Thủ tướng Chính phủ tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Ngọc Sơn cho rằng các sở, ngành cần nhận thức rõ tầm quan trọng về vấn đề khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định với những hệ lụy rất lớn.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan làm rõ những việc phải khắc phục để hoàn thành triệt để các yêu cầu của EU; đặc biệt là việc gắn thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá và truy xuất nguồn gốc thủy, hải sản nhập về, quản lý tàu ra vào cảng. Báo cáo cần xác định rõ nội dung phải khắc phục, nêu rõ từng địa chỉ, điều kiện và thời gian thực hiện để đạt kết quả cao nhất khi thực hiện các giải pháp.
Các sở, ngành, địa phương tiếp tục huy động lực lượng, gắn trách nhiệm cụ thể và giải quyết triệt để tình trạng vi phạm tàu cá.