Hai trọng điểm xanh hóa ngành tôm

Mức tiêu thụ điện cao nhất thế giới

Tính toán của chuyên gia, mỗi tấn tôm nuôi nước lợ của Việt Nam đang tiêu tốn 9-12,5 MWh, gồm nuôi trồng 6-8 MWh và chế biến 3-4,5 MWh, cao nhất thế giới. Trong lúc ở Trung Quốc là 7-11,5 MWh, gồm nuôi trồng 5-8 MWh và chế biến 2-3,5 MWh. Ở Ấn Độ là 7-10 MWh, gồm nuôi trồng 5-7 MWh và chế biến 2-3 MWh. Thấp nhất là Ecuado với 6-9,5 MWh, gồm nuôi trồng 4-6,5 MWh và chế biến 2-3 MWh. 

Với các trang trại nhỏ, chi phí điện nuôi trồng càng cao mà ở Việt Nam trang trại nhỏ chiếm đa số. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu gây xâm nhập mặn và thời tiết khắc nghiệt đe dọa “vựa tôm” ĐBSCL ngày càng gay gắt, dịch bệnh diễn biến phức tạp thì mức tiêu thụ điện càng có xu hướng tăng, gây nhiều bất ổn.

Năm 2024, Việt Nam xuất khẩu tôm gần 4 tỷ USD, tăng 15% so với 2023. Mục tiêu năm 2025 xuất khẩu trên 4 tỷ USD, và muốn đạt được thì dự kiến phải tăng diện tích nuôi tăng khoảng 10%. Cũng có nghĩa, nhu cầu tiêu thụ điện càng tăng trong khi lưới điện vẫn tình trạng thiếu ổn định. 

Tất cả những vấn đề trên đang dẫn đến nguy cơ, nếu không có giải pháp hợp lý mà vẫn sản xuất theo kinh nghiệm cũ, nuôi tôm nước lợ dễ bị lỗ lớn. Một thách thức không hề nhỏ cho ngành tôm Việt Nam.

Giải pháp điện xanh 

Tiến sỹ Nguyễn Thị Ánh Phương, Tổng giám đốc Tona Syntegra Solar (liên doanh giữa Tona Corp và Syntegra Solar AG của Đức), giới thiệu giải pháp điện mặt trời kết hợp hệ thống pin lưu trữ giúp giảm chi phí đầu vào, nâng cao cạnh tranh cho ngành tôm. 

Đây là giải pháp điện xanh giúp ngành tôm tăng khả năng thích nghi, phục hồi và vượt qua thách thức của biến đổi khí hậu. Điện mặt trời kết hợp hệ thống pin lưu trữ đảm bảo nguồn điện ổn định cả lúc điện lưới bị mất hoặc bão lũ gây sự cố nghiêm trọng, vẫn bảo đảm sục khí và ngăn ngừa tổn thất tôm. Giải pháp năng lượng xanh này giúp thích nghi với các mối đe dọa khí hậu ở ĐBSCL, nơi cung cấp 60% sản lượng tôm của Việt Nam. 

Thực hiện năng lượng xanh, đảm bảo ổn định với điện năng lượng mặt trời, ngành tôm sẽ bền vững hơn. Tiến sỹ Nguyễn Thị Ánh Phương cho biết, vốn đầu tư được hoàn sau 4-5 năm, trong lúc sản xuất sẽ tiết kiệm trên 30% chi phí năng lượng, giúp giảm giá thành, giảm khí thải CO2, tăng lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm tôm. Việc chủ động nguồn điện còn tạo điều kiện thúc đẩy phát triển nuôi tôm công nghệ cao. Ngành tôm xanh hơn, bền vững hơn, phù hợp mục tiêu net-zero của Việt Nam vào năm 2050. 

 “Năng lượng xanh là lựa chọn tất yếu và hiệu quả để nâng cao năng lực cạnh tranh ngành tôm. Giải pháp điện năng lượng mặt trời kết hợp hệ thống pin lưu trữ đã sẵn sàng cho ngành tôm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất và nuôi trồng. Việc tiết kiệm chi phí và sử dụng năng lượng hiệu quả cần được tối ưu trên toàn chuỗi cung ứng của ngành tôm. Các lựa chọn tài chính cho năng lượng xanh sẽ thúc đẩy nuôi tôm và sản xuất bền vững tại Việt Nam”, Tiến sỹ Nguyễn Thị Ánh Phương kết luận.

Việc ứng dụng các biện pháp sinh học trong nuôi tôm đã góp phần bảo vệ môi trường

Xanh hóa khâu nuôi

Tiến sỹ Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thực phẩm Sao Ta (Fimex VN) cho rằng, năm 2024, sản lượng tôm Việt Nam đạt trên 1 triệu tấn, xuất khẩu gần 4 tỷ USD đến hầu hết các thị trường lớn nhưng “vẫn còn những tồn tại quá lớn xoay quanh giá thành cao”. Để tăng khả năng cạnh tranh trong bối cảnh hiện nay, ngành tôm phải xanh hóa, “trước tiên là xanh hóa từ từng mắt xích và khâu nuôi là đáng quan tâm nhất”.

Cùng quan điểm, Tổng Giám đốc Công ty CP BQ&Q Dương Thanh Triều cho rằng: “Xanh hóa vùng nuôi không chỉ là xu hướng mà còn là trách nhiệm của mỗi doanh nghiệp”. Chính lẽ đó, Công ty đã đầu tư nghiên cứu và phát triển sản phẩm, giải pháp tiên tiến, đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững của ngành tôm Việt Nam. Công ty đang hợp tác với nhiều đối tác có thương hiệu ở Mỹ, Hà Lan, Hàn Quốc, Mexico, Ấn Độ...cung cấp hàng trăm sản phẩm thân thiện với môi trường như Yucca, enzyme, vi sinh thảo dược gan, hỗn hợp vitamin khoáng chất…

Các sản phẩm enzyme thay thế các hóa chất đã hỗ trợ giải quyết tốt nhiều vấn đề. Bản thân enzyme được tạo ra bởi các sinh vật sống, động vật và thực vật bậc cao đến các dạng đơn bào, do đó không gây ô nhiễm môi trường. Việc ứng dụng các biện pháp sinh học trong nuôi tôm đã góp phần bảo vệ môi trường, giúp nâng cao năng suất, đồng thời bảo vệ khỏe người tiêu dùng. Đặc biệt như sản phẩm Ecupro (bổ sung thức ăn giúp giảm tác nhân gây TPD) và EHP Pro (làm giảm các tác nhân gây EHP) là sự kết hợp độc đáo giữa enzyme và vi sinh mang đến khả năng cải thiện vượt trội trong tiêu hóa thức ăn và hấp thu chất dinh dưỡng. Việc bổ sung men vi sinh vào thức ăn giúp tăng cường đáng kể số lượng vi khuẩn có lợi trong ruột, từ đó tối ưu hóa quá trình tiêu hóa ở tôm. 

Việc ứng dụng công nghệ cao, đưa ra nhiều giải pháp mới về vi sinh và dinh dưỡng, loại trừ hóa chất, bảo vệ môi trường, chính là quá trình xanh hóa khâu nuôi một cách căn bản và hiệu quả. Sản phẩm tôm nuôi từ đây đáp ứng yêu cầu xanh, được nhiều thị trường đón nhận với giá cả hợp lý.