Bắc Hà nằm ở độ cao trung bình trên 1.000 m so với mực nước biển, có khí hậu ôn hòa, địa hình nhiều núi đá vôi và các dòng suối có lưu lượng chảy lớn, nước sạch, nhiệt độ trung bình khá thấp (khoảng 18°C - 20°C). Đây là điều kiện thuận lợi cho việc nuôi các giống cá nước lạnh như cá tầm, cá hồi. Nhằm phát huy lợi thế và tiềm năng sẵn có, tháng 9/2016, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện phối hợp với Hợp tác xã Nông nghiệp Lùng Cải nuôi thử nghiệm lứa đầu với 6.000 con cá hồi vân, 1.500 con cá tầm tại 2 thôn Sín Chải và Lùng Chín, xã Lùng Cải.
Để việc nuôi cá không bị gián đoạn, tháng 1/2017, Hợp tác xã Nông nghiệp Lùng Cải tiếp tục thả 12.000 con cá giống. Với thể tích 500 m3 nước, 21 bể nuôi được bố trí theo kiểu phân cấp từ trên cao xuống, thông qua đập nước và hệ thống ống dẫn để nguồn nước có thể lưu thông liên tục, đảm bảo cung cấp lượng ô xy cần thiết cho cá. Trên mỗi bể có bạt che phủ 2/3 diện tích bể để tạo bóng râm, có hệ thống lọc rác thải và hệ thống xả nước.
Sau hơn 1 năm nuôi, cả 2 giống cá tầm và cá hồi đều tăng trưởng và phát triển tốt, hiện trọng lượng cá tầm đạt từ 2,2 - 2,4 kg/con, cá hồi đạt 1,2 - 1,5 kg/con, tỷ lệ sống đạt trên 70%. Anh Thào Seo Phòng, cán bộ quản lý trang trại nuôi cá của Hợp tác xã Nông nghiệp Lùng Cải cho biết: Nuôi cá tầm và cá hồi vân đòi hỏi khắt khe về kỹ thuật chăm sóc, thức ăn và nguồn nước, phương pháp nuôi cũng không giống với các loại cá nước ngọt thông thường khác.
Thời gian đầu, việc nuôi cá gặp nhiều khó khăn do cá giống phải nhập từ nơi khác về, người dân chưa có kinh nghiệm trong việc vận chuyển cá giống; cá giống chưa quen với điều kiện thời tiết của địa phương; người nuôi và chăm sóc cá chưa được tập huấn kỹ thuật nên một số cá giống bị chết. Tuy nhiên, sau một thời gian nắm được kỹ thuật chăm sóc, cá hồi, cá tầm đã sinh trưởng tốt, số bể và lượng cá nuôi tăng lên. Hiện, Hợp tác xã Nông nghiệp Lùng Cải đã xuất bán được trên 1 tấn cá, với giá bán từ 200.000 - 300.000 đồng/kg cá tầm và từ 180.000 - 220.000 đồng/kg cá hồi vân.
Thấy được hiệu quả kinh tế mà nghề nuôi cá nước lạnh mang lại, nhiều gia đình ở Lùng Cải và một số xã lân cận cũng ấp ủ ý tưởng làm mô hình này. Anh Giàng Seo Tráng, thôn Sảng Lùng Chín, xã Lùng Cải cho biết: Qua tham quan mô hình nuôi cá của Hợp tác xã Nông nghiệp Lùng Cải, tôi thấy rất hứng thú với loài cá này. Hiện, tôi đang tiến hành khảo sát một số điểm để xây dựng ao nuôi cá hồi và cá tầm.
Theo kết quả và khảo sát thực tế, việc nuôi cá tầm, cá hồi trên địa bàn huyện Bắc Hà có thể được quy hoạch tại các xã Lùng Cải, Tả Củ Tỷ, Bản Già và Bản Liền. Để nhân rộng mô hình, trong thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục ưu tiên lồng ghép các nguồn vốn để hỗ trợ, khuyến khích các hộ có nhu cầu và năng lực tham gia; hỗ trợ con giống, thức ăn, hướng dẫn kỹ thuật cho các hộ nuôi lần đầu. Đồng thời, khảo nghiệm các loại thức ăn đảm bảo chất lượng và mang lại hiệu quả cao cho người nuôi. Tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu đầu tư với quy mô lớn, đầu tư nuôi cá công nghệ cao, gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm, đảm bảo thị trường ổn định.
Bà Nguyễn Thị Huê, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Bắc Hà cho biết: Thời gian tới, Bắc Hà sẽ chú trọng xây dựng quảng bá sản phẩm cá tầm, cá hồi để thu hút khách du lịch. Cùng với đó, xây dựng kế hoạch lồng ghép với các chương trình, dự án khác trên địa bàn để thực hiện hỗ trợ phát triển thủy sản nước lạnh. Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động khuyến ngư, chuyển giao công nghệ, giúp các cá nhân, tổ chức nắm đầy đủ về quy trình, kỹ thuật nuôi các giống cá nước lạnh...
Mô hình nuôi cá nước lạnh đang mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho nhiều hộ dân tại huyện Bắc Hà thông qua các mô hình nuôi cá thuần túy, nuôi cá kết hợp với phát triển dịch vụ, du lịch.
