Một số chứng nhận, tiêu chuẩn quốc tế Nuôi trồng thủy sản

Bài viết này giới thiệu một số yêu cầu chính của các tiêu chuẩn trên liên quan đến nuôi trồng thủy sản và thức ăn sử dụng cho trại nuôi thủy sản.

Một số chứng nhận, tiêu chuẩn quốc tế Nuôi trồng thủy sản
Hình minh họa: Naqua

Trong những năm gần đây, ngày càng có thêm các tiêu chuẩn, tiêu chí, chứng nhận được xây dựng nhằm giúp người tiêu dùng và khách hàng nhận ra những sản phẩm thủy sản đến từ những nghề cá được quản lý, có trách nhiệm và bền vững.

Một số tiêu chuẩn quan trọng như:

- Chứng nhận của Hội đồng quản lý biển (Marine Stewardship Council – MSC);

- Hội đồng quản lý nuôi trông thủy sản (Aquaculture Stewardship Council- ASC),

- Chứng nhận về các thực hành tốt nhất trong nuôi trồng thủy sản toàn cầu (Global Aquaculture Alliance Best Aquaculture Practices (BAP))

- Người bạn của biển cả (Friend of the Sea – FOS)

- Tiêu chuẩn về nguồn cung bột cá có trách nhiệm của tổ chức Dầu cá, bột cá thế giới (IFFO RS)

- Tiêu chuẩn, chứng nhận của Global GAP...

Việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn là hoàn toàn tự nguyện, tuy nhiên, điều này đều do thị trường nhập khẩu và người tiêu dùng quyết định hay mong muốn. Mỗi chứng nhận đều có những tiêu chuẩn, yêu cầu riêng liên quan đến các khía cạnh: chính sách quản lý, bộ máy quản lý, tác động đến môi trường, hệ sinh thái, trách nhiệm xã hội, điều kiện lao động, vệ sinh an toàn thực phẩm…

Bảng 1. Các đặc điểm chính của một số tiêu chuẩn, chứng nhận quan trọng liên quan đến thủy sản.

Tiêu chuẩn

Đơn vị chứng nhận

Nhãn sinh thái

Yêu cầu được phép

Xây dựng tiêu chuẩn độc lập

Chứng nhận độc lập

Được nhận ra trong tiêu chuẩn ASC

Được nhận ra trong tiêu chuẩn BAP

MSC

Nghề cá

v

Bền vững

 

v

v

v

IFFO RS

Nhà máy bột cá

Doanh nghiệp đến Doanh nghiệp

Có trách nhiệm, an toàn

v

Một phần

v

 

ASC

Trại nuôi

v

Có trách nhiệm,

an toàn

 

v

Không có

Không có

 

BAP

Trại nuôi/thức ăn

v

Có trách nhiệm,

an toàn

v

Không có

Không có

 

FOS

Tất cả

v

Có trách nhiệm, an toàn

X

v

X

X

Global GAP

Trại nuôi

Doanh nghiệp đến Doanh nghiệp

An toàn

X

Không có

Không có

 

Một số nét chính của các chứng nhận, tiêu chuẩn có thể được khái quát hóa như sau:

1. MSC

Đây là tiêu chuẩn được biết đến rộng rãi nhất trong lĩnh vực khai thác hải sản, tuy nhiên, chỉ có một phần nhỏ sản lượng cá nguyên con có chứng nhận của MSC được dùng làm nguyên liệu cho việc sản xuất bột cá và dầu cá.

Tiêu chuẩn này dược kết hợp với tiêu chuẩn về Chuỗi hành trình sản phẩm (CoC) nhằm cho phép người mua hàng cuối cùng có thể dán nhãn cho các sản phẩm thủy sản riêng lẻ với nhãn bền vững. MSC là thành viên của ISEAL, hiệp hội quốc tế về các tiêu chuẩn bền vững, và việc đánh giá theo các tiêu chuẩn đó là cực kỳ nghiêm ngặt, cần có sự tham gia của các bên tham gia liên quan ở tất cả các giai đoạn và hoàn toàn minh bạch.

Tuy vậy, mức độ chi tiết và quá trình đánh giá lâu dài có thể rất có ý nghĩa khi tính xem xét về thành phần thức ăn nuôi trồng thủy sản. Những nghề cá đã có chứng nhận của MSC thì nguyên liệu sử dụng sản xuất dầu cá, bột cá đến từ nghề cá đó sẽ tự động được chấp thuận bởi IFFO RS.

2. IFFO RS

Là tiêu chuẩn được thiết kế chuyên cho việc sản xuất dầu cá, bột cá theo hướng có trách nhiệm, sản phẩm có thể được sử dụng trực tiếp (viên dầu cá) hoặc gián tiếp (làm thức ăn gia súc, nuôi thủy sản...) cho con người.

Đây là tiêu chuẩn cho các doanh nghiệp nhận ra nhau trong chuỗi cung cấp, bao gồm nguồn cung nguyên liệu thô và thực hành sản xuất trong nhà máy có trách nhiệm. Đến giữa năm 2012, trên thế giới có khoảng 33% sản lượng dầu cá và bột cá đã được cấp chứng nhận của IFFO RS. Chứng nhận IFFO RS được tiêu chuẩn BAP của GAA chấp nhận hay công nhận về tiêu chí thức ăn nuôi thủy sản, và cũng được công nhận trong một phần của tiêu chuẩn ASC.

3. ASC

Là tiêu chuẩn dành cho các đối tượng thủy sản nuôi, chủ yếu là cá và nhóm nhuyễn thể, giáp xác. Thông thường, mỗi loài thủy sản nuôi sẽ có tiêu chuẩn ASC riêng.

Hiện nay, các tiêu chuẩn đều có yêu cầu dài hạn về thức ăn nuôi biển phải đến từ nghề cá có chứng nhận MSC, trong thời gian hiện tại, tiêu chuẩn của IFFO RS được chấp nhận, tuy vậy, tiêu chuẩn FOS chưa được ASC công nhận cho cá sử dụng làm nguyên liệu chế biến thức ăn cho nuôi trồng thủy sản.

4. GAA BAP

Đây là tiêu chuẩn được áp dụng phổ biến nhất là ở Châu Á và Châu Mỹ trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản. Các tiêu chuẩn BAP cho các yếu tố trong quy trình nuôi, sản xuất cũng rất khác nhau như nhà máy sản xuất thức ăn, trại giống, trại nuôi và nhà máy chế biến thủy sản.

Tiêu chuẩn cho trại nuôi không có bất kỳ yêu cầu nào cụ thể về thành phần thức ăn. Tiêu chuẩn về nhà máy thức ăn của BAP yêu cầu 50% nguyên liệu sản xuất phải đến từ nghề cá được cấp chứng nhận MSC hoặc IFFO RS. Tiêu chuẩn thức ăn này còn tương đối mới, do đó, sản lượng được cấp chứng nhận này chưa nhiều trên thế giới.

5. FOS

Tổ chức này đã đưa ra tiêu chuẩn khác nhau bao phủ toàn bộ chuỗi giá trị từ nghề cá đến trại nuôi. Số lượng nghề cá, nhà máy sản xuất dầu cá, bột cá, thức ăn đang được cấp chứng nhận của FOS ngày càng tăng. Chứng nhận này được phát triển nhiều ở khu vực phía nam Châu Âu.

6. Global GAP

Tổ chức này có kinh nghiệm từ lĩnh vực thực phẩm nông nghiệp an toàn và có nhiều tiêu chuẩn được các nhà bán lẻ lớn sử dụng.

Gần đây, tổ chức này đã phát triển các tiêu chuẩn cho các hệ thống trại nuôi trồng thủy sản với sự tập trung chủ yếu đến vấn đề an toàn thực phẩm tại trang trại và trong các nhà máy chế biến hơn là các quan tâm về vấn đề về môi trường. Tiêu chuẩn cũng có đề cập đến việc sử dụng thức ăn chế biến có thành phần nguyên liệu từ biển như không được sử dụng các loài cá đang bị đe dọa.

Để nghề cá phát triển bền vững, đáp ứng yêu cầu của thị trường, việc áp dụng các tiêu chuẩn, chứng nhận là tất yếu và cần sự tham gia của các bên liên quan.

Tổng Cục Thủy Sản
Đăng ngày 26/05/2017
Nuôi trồng

Tiêu hủy trên 2 triệu con tôm giống không qua kiểm dịch

Ngày 16/11, Phòng Cảnh sát về Môi trường Công an tỉnh Bạc Liêu vừa phối hợp các đơn vị liên quan bắt và tiêu hủy hơn 2 triệu con tôm giống không qua kiểm dịch.

tiêu hủy tôm giống
• 14:37 18/11/2022

Chấn chỉnh việc buôn bán, sử dụng kháng sinh cấm trong nuôi trồng thủy sản

Ngày 9/11, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có công văn gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường quản lý buôn bán, sử dụng thuốc thú y thủy sản trong nuôi trồng thủy sản.

Cần quản lý chặt chẽ chất kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản. Ảnh: Tép Bạc
• 10:41 10/11/2022

Đừng nuôi tôm như... đánh số đề!

Giống tôm kháng bệnh có thể chậm lớn hơn, song sẽ khắc phục được bất lợi của thời tiết, dịch bệnh tại vùng nuôi tôm khu vực Bắc Trung bộ và các tỉnh phía Bắc.

Thu hoạch tôm. Ảnh: icdn.dantri.com.vn
• 09:41 03/11/2022

Bình Định: Đẩy mạnh công tác tuần tra kiểm soát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực thủy sản

TTKN Bình Định phối hợp với Truyền hình Bình Định tổ chức tọa đàm tăng cường kiểm soát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực thủy sản.

tọa đàm
• 11:58 02/11/2022

Giải pháp dựa vào thiên nhiên để quản lý nước thải nuôi tôm

Theo một dự án nghiên cứu mới, các giải pháp dựa trên thiên nhiên có thể được sử dụng hiệu quả trong chiến lược xử lý nước thải cho ngành nuôi tôm.

Ao tôm
• 11:03 22/09/2023

Dư lượng kháng sinh tồn tại lớn trong tôm

Sử dụng kháng sinh bừa bãi trong nuôi tôm là tình trạng sử dụng kháng sinh không đúng cách, không đúng chỉ định của bác sĩ thú y, hoặc sử dụng kháng sinh quá liều. Tình trạng này đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng, gây ra nhiều hậu quả cho sức khỏe con người, môi trường và ngành nuôi tôm.

Kháng sinh
• 15:23 21/09/2023

Thực trạng chênh lệch giá thức ăn nuôi tôm

Hộ nuôi tôm nhỏ lẻ tiếp cận giá thức ăn tại đại lý cao gấp 2 đến 3 lần so với giá của nhà sản xuất, gây ra nhiều khó khăn cho bà con nông dân.

Thức ăn tôm
• 17:23 19/09/2023

Nuôi tôm kích cỡ lớn - giải pháp tối ưu hóa lợi nhuận

Trong những năm gần đây, nghề nuôi tôm ở nước ta có những bước tiến vượt bậc. Điển hình là chất lượng và năng suất tôm không ngừng được nâng cao, đặc biệt là trong nuôi tôm cỡ lớn, từ đó góp phần gia tăng lợi nhuận trong thời điểm giá tôm biến động mạnh.

Tôm thẻ
• 10:28 15/09/2023

Cấu trúc ống tiêu hóa ảnh hưởng đến đặc tính ăn của cá thát lát còm

Trong quá trình sản xuất giống các loài thủy sản, xác định tính ăn của cá bột là có ý nghĩa quyết định sự thành công của quá trình sản xuất. Có rất nhiều nghiên cứu về tính ăn của cá bột cũng như sự phát triển của ống tiêu hóa để chọn lựa loại thức ăn thích hợp ương cá.

Cá thát lát còm
• 13:34 24/09/2023

Loại cá nào nên và không nên có trong chế độ ăn

Nguồn dinh dưỡng từ cá có các chất quan trọng như protein, vitamin D và nguồn axit béo omega - 3 dồi dào, cực kỳ quan trọng đối với cơ thể và não.

Ăn cá
• 13:34 24/09/2023

Một số mầm bệnh phổ biến trên lươn đồng

Lươn đồng là đối tượng nuôi có nhiều tiềm năng do thịt lươn có nhiều dinh dưỡng, thời gian nuôi ngắn, chi phí đầu tư thấp, dễ nuôi, giá cả ổn định đem lại hiệu quả kinh tế cao, giúp cải thiện đời sống cho người dân.

Lươn
• 13:34 24/09/2023

Giải pháp dựa vào thiên nhiên để quản lý nước thải nuôi tôm

Theo một dự án nghiên cứu mới, các giải pháp dựa trên thiên nhiên có thể được sử dụng hiệu quả trong chiến lược xử lý nước thải cho ngành nuôi tôm.

Ao tôm
• 13:34 24/09/2023

Dư lượng kháng sinh tồn tại lớn trong tôm

Sử dụng kháng sinh bừa bãi trong nuôi tôm là tình trạng sử dụng kháng sinh không đúng cách, không đúng chỉ định của bác sĩ thú y, hoặc sử dụng kháng sinh quá liều. Tình trạng này đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng, gây ra nhiều hậu quả cho sức khỏe con người, môi trường và ngành nuôi tôm.

Kháng sinh
• 13:34 24/09/2023