Nghiên cứu về cá song vua: giải quyết khó khăn về con giống

Hướng tới tự chủ về con giống

Tiến sĩ Trương Quốc Thái - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển nuôi biển Nha Trang (xã Phước Đồng, TP. Nha Trang), thuộc Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản III cho biết, trung tâm đang nuôi thử nghiệm cá song vua thương phẩm. Dự án do Trung tâm Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Australia (ACIAR) tài trợ, được triển khai tại Khánh Hòa từ năm 2016, dự kiến kết thúc vào tháng 9-2019. Cá song vua có tốc độ sinh trưởng nhanh, giá trị kinh tế cao. Tuy nhiên, từ trước đến nay, việc phát triển đối tượng nuôi này còn nhiều khó khăn do chúng ta chưa chủ động về con giống, kiến thức nuôi còn thiếu hụt. Nằm trong hợp phần do ACIAR tài trợ, dự án phát triển công nghệ cá song vua được triển khai tại 3 nước là Australia, Philippines và Việt Nam. Trong đó, tại Việt Nam tập trung nghiên cứu phát triển kỹ thuật sinh sản, ấp trứng, ương nuôi ấu trùng, sản xuất cá giống và nuôi thử nghiệm thành phẩm cá song vua.

Qua quan sát, tại trung tâm hiện có 16 con cá song vua bố mẹ, trọng lượng mỗi con từ 30 đến 60kg. Song song đó là hệ thống ương nuôi cá giống hiện đại để cho ra đời con giống đồng đều, chất lượng. Theo Tiến sĩ Trương Quốc Thái, với sự hỗ trợ của ACIAR, tới thời điểm này, trung tâm đã trở thành nơi cung cấp nguồn trứng cá song vua uy tín cho nhiều trại sản xuất giống trên cả nước. Ngoài ra, trung tâm đã xây dựng thành công quy trình sản xuất giống cá song vua và đã sản xuất được số lượng 80.000 con trong năm 2018 với chất lượng tốt, số con giống này được bán trợ giá cho người nuôi trong và ngoài tỉnh. Kết quả nghiên cứu còn cho thấy, hoạt động nuôi thương phẩm cá song vua đang phát triển tốt, do loài cá này có tốc độ tăng trưởng nhanh, khả năng kháng bệnh cao, chống chịu tốt với sự thay đổi của môi trường, chất lượng thịt ngon, được thị trường ưa chuộng.

Hiệu quả kinh tế cao

Ông Lê Kim Hòa (thôn Tân Quý, xã Cam Thành Bắc, TP. Cam Ranh) đang thả nuôi 15.000 con cá song vua thương phẩm, ngoài ra còn sản xuất giống để cung cấp cho người nuôi khu vực lân cận. Ông cho biết, từ trước đến nay, người nuôi cá song vua chủ yếu nhập con giống từ Đài Loan, Indonesia, Malaysia, Trung Quốc… Chất lượng con giống không đồng đều, không được bảo hành, tỷ lệ sống thấp. Ngoài ra, việc lệ thuộc vào nguồn giống từ bên ngoài dẫn tới không bền vững, không chủ động.

Theo lãnh đạo Chi cục Thủy sản tỉnh, cá song vua thực chất là một loài cá mú, cụ thể là cá mú lai. Hiện nay, toàn tỉnh có khoảng 160ha nuôi cá mú, phân bổ chủ yếu ở TP. Cam Ranh, huyện Cam Lâm. Những năm gần đây, người dân đang chuyển dần từ nuôi cá mú đen, mú hoa, cá chẽm… sang nuôi cá song vua.

Những tồn tại nêu trên đã được giải quyết trong khoảng 2 năm qua, khi Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển nuôi biển Nha Trang nghiên cứu thành công việc ương nuôi và cung cấp giống cá song vua cho người nuôi. “Chất lượng con giống tại đây rất tốt, tỷ lệ sống đạt từ 80 đến 90%, có nơi hơn 90%. Thích nhất là nghiên cứu ngay tại địa phương mình để cho ra đời đàn cá giống phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu ở đây; lại rất thuận lợi cho người nuôi cá không phải vận chuyển cá giống quá xa. Hiệu quả kinh tế từ đó được nâng lên. Tùy thuộc vào thời tiết, mật độ, quy trình, kỹ thuật nuôi, nếu mọi sự thuận lợi, từ khi thả nuôi đến khi cá đạt trọng lượng phổ biến 1kg/con là khoảng 11 tháng. Cá hiện nay được bán với giá 180.000 - 280.000 đồng/kg tùy thời điểm. Trừ chi phí, có thể mang lại cho người nuôi lãi ròng hơn trăm nghìn đồng/kg”, ông Hòa cho biết.

“Thành công của dự án chưa dừng lại ở đây. Bởi số lượng con giống tại trung tâm chưa đáp ứng được nhu cầu nuôi cá song vua hiện nay trên cả nước. Những năm gần đây, việc phụ thuộc vào nguồn giống cá song vua nhập từ Đài Loan, Trung Quốc… vẫn còn lớn. Vì thế, trung tâm sẽ tiếp tục phát triển dự án này, không ngừng bổ sung, gia tăng đàn cá bố mẹ và nâng cao quy trình công nghệ sản xuất giống để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người nuôi”, Tiến sĩ Trương Quốc Thái cho biết.