Lưới kéo, lưới rê, lưới vây là những nghề đánh bắt chủ lực của ngư dân trong tỉnh. Trong đó, nghề lưới kéo chiếm gần 32%, lưới rê 16 - 17%, lưới vây 17 - 18%. Mỗi năm, những nghề này đóng góp vào sản lượng khai thác hải sản của tỉnh gần 200 nghìn tấn. Vì đối tượng khai thác của các nghề lưới vây, lưới rê sống ở ngư trường xa, nên ngư dân phải đầu tư máy móc, thiết bị và ứng dụng các công nghệ hiện đại, nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Đầu tư thiết bị hiện đại
Tiên phong ứng dụng hầm bảo quản cá bọc i-nox và phun Polyurethane (PU), ngư dân Nguyễn Văn Hiền, xã Tịnh Kỳ (TP.Quảng Ngãi) cho rằng: “Nhờ công nghệ PU, tôi tiết kiệm trên 15% chi phí, tăng 20 - 25% giá trị sản phẩm”.
Đầu năm 2014, từ nguồn vốn hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, ông Hiền tiên phong ứng dụng hầm bảo quản hải sản theo công nghệ PU, với tổng kinh phí đầu tư trên 100 triệu đồng. Với lớp đá phủ cá dày 10-12cm, nên thời gian “giữ” đá của hầm bảo quản ứng dụng công nghệ PU tăng từ 7 - 20 ngày so với trước. Vì vậy, dù có nhiều phiên biển kéo dài hơn 30 ngày, nhưng ông Hiền cũng không lo lắng chuyện đá tan, ảnh hưởng đến chất lượng hải sản.
“Công nghệ PU giúp chất lượng hải sản đảm bảo và ổn định, nên tàu tôi cũng không phải ra vào thường xuyên để xuất bán sản phẩm vì hết đá! Điều này giúp tôi tiết kiệm rất nhiều thời gian, chi phí nhiên liệu”, ông Hiền cho biết. Từ hiệu quả trên, ông Hiền tiếp tục đầu tư hơn 400 triệu đồng để trang bị hầm bảo quản theo công nghệ PU cho 4 chiếc tàu hành nghề khai thác và dịch vụ hậu cần.
Cùng với việc ứng dụng công nghệ PU trong bảo quản sản phẩm, nhiều ngư dân khai thác hải sản xa bờ cũng mạnh dạn đầu tư máy định vị, máy định dạng để dò tìm và “đánh dấu” tọa độ luồng cá; hoặc hệ thống đèn led, đèn dẫn dụ cá có màu sắc, ánh sáng phù hợp để thuận lợi trong quá trình gom bắt cá. “Dù nguồn lợi hải sản ngày càng suy giảm, nhưng nhờ sự hỗ trợ của trang thiết bị, máy móc hiện đại, nên hiệu quả khai thác hải sản vẫn đảm bảo, giúp ngư dân mạnh dạn bám biển”, ngư dân Nguyễn Văn Dũng, xã Bình Châu (Bình Sơn) cho biết.
Hướng đến phát triển bền vững
Toàn tỉnh hiện có trên 1.500 tàu cá được lắp đặt máy thông tin liên lạc sóng HF tầm xa tích hợp định vị vệ tinh GPS VX - 1700, loại thiết bị vừa giúp ngư dân khai thác hải sản hiệu quả, vừa đảm bảo thông tin liên lạc giữa tàu cá và trên bờ. “Chất lượng liên lạc của máy VX - 1700 tốt hơn Icom, nên giúp anh em trên tàu nắm bắt đầy đủ, kịp thời các thông tin, nhất là các bản tin dự báo thời tiết, để kịp thời điều tàu tránh trú khi có thiên tai hoặc ra khỏi những khu vực nguy hiểm”, ngư dân Nguyễn Trường Giang, xã Bình Châu cho biết.
Máy VX - 1700 cũng giúp các lực lượng chức năng cập nhật đầy đủ, chính xác hành trình sản xuất của ngư dân trên các vùng biển xa. Qua đó, kịp thời giúp đỡ, hỗ trợ công tác cứu hộ, cứu nạn khi xảy ra rủi ro, sự cố; đồng thời hướng dẫn họ không xâm phạm các vùng biển trong quá trình khai thác hải sản. Tuy mang lại hiệu quả thiết thực, nhưng theo Luật Thủy sản năm 2017, máy VX - 1700 hiện vẫn chưa đạt chuẩn giám sát thiết bị hành trình trên biển. Vì vậy, Chi cục Thủy sản (Sở NN&PTNT) đã yêu cầu đơn vị cung cấp thiết bị nâng cấp chức năng và khẩn trương lắp đặt máy VX - 1700 thế hệ mới cho ngư dân.
Theo Chi cục Thủy sản, việc ngư dân mạnh dạn đầu tư và ứng dụng công nghệ, thiết bị tiên tiến trong quá trình khai thác hải sản không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất, mà còn giúp ngành thủy sản thuận lợi hơn trong công tác quản lý, giám sát, góp phần thực hiện có hiệu quả các khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu, tiến tới gỡ “thẻ vàng” thủy sản trong thời gian sớm nhất.