Phương pháp sử dụng vi sinh phòng ngừa bệnh

Sử dụng vi sinh để thay thế các hoá chất, thuốc thủy sản 

Vi sinh (hay vi sinh vật) là các sinh vật đơn bào hoặc đa bào, nhân sơ hoặc nhân thực, có kích thước rất nhỏ và thường chỉ quan sát được qua kính hiển vi, bao gồm cả vi khuẩn, virus, nấm, tảo và nguyên sinh động vật và có vai trò có lợi hoặc có hại đối với sinh vật khác hay môi trường. 

Việc lạm dụng các loại hóa chất khiến cho chất lượng tôm nước ta đi xuống, vì vậy việc nghiên cứu và cho ra đời các biện pháp thay thế để xử lý dịch bệnh và giảm tỷ lệ chết rất quan trọng. Ngày nay nhiều giải pháp được đưa ra như nuôi công nghệ biofloc hay copper floc, sử dụng chế phẩm sinh học (probiotics),... được sử dụng phổ biến bởi những lợi ích thiết thực và tính ứng dụng cao. 

Thuật ngữ “probiotic” đã được định nghĩa là “đơn hoặc đa hỗn hợp nuôi cấy các vi sinh vật sống có tác dụng hữu ích cho vật chủ bằng cách cải thiện các đặc tính của hệ vi sinh vật bản địa”. Sau này, các nhà khoa học đã mở rộng định nghĩa này cho nuôi trồng thuỷ sản, bao gồm việc đưa các loài vi khuẩn tự nhiên vào bể/ao nuôi trồng thuỷ sản. 

Thành công của men vi sinh trong nuôi trồng thủy sản 

Men vi sinh hay chế phẩm sinh học (Probiotics) được mô tả như là thành phần của một tế bào vi sinh vật mang lại tác dụng hữu ích trên vật chủ bằng cách cải thiện khả năng kháng bệnh, thúc đẩy sự tăng trưởng, sử dụng thức ăn và tình trạng sức khỏe, thông qua việc đạt được sự cân bằng vi khuẩn trong cả vật chủ và môi trường xung quanh.  

Trong nuôi trồng thủy sản, chế phẩm sinh học (Probiotics) bao gồm tất cả các vi sinh vật có tác dụng hữu ích trên vật chủ, và được bổ sung vào muôi trường nước, nhầm kiểm soát dịch bệnh, phân hủy chất hữu cơ, chất thải trong ao. 

Nên lựa chọn loại men vi sinh chất lượng, uy tín và phù hợp với tôm trong ao. Ảnh: uv-vietnam.com.vn

Vai trò của men vi sinh trong môi trường nước ao nuôi 

Ao nuôi sử dụng chế phẩm sinh học giúp ổn định chất lượng nước ao nuôi: ổn định pH, ổn định màu nước, vi khuẩn có lợi phát triển ức chế vi khuẩn có hại trong ao, kích thích sự phát triển của tảo có lợi. Ổn định pH nước ao. 

Các chế phẩm sinh học giúp phân hủy chất hữu cơ trong nước và dưới đáy ao làm môi trường ao nuôi ổn định, đáy ao sạch. 

Giảm hàm lượng khí độc NH₃, NO₂, H₂S. Một số loại vi khuẩn có khả năng giảm độ phèn trong ao nuôi. 

Vai trò của men vi sinh trong sức khỏe tôm nuôi 

Giúp ngăn cản sự xâm nhập và ức chế sự phát triển của vi khuẩn có hại, các ký sinh trùng ảnh hưởng đến đường ruột tôm. 

Các Probiotic giúp ổn định pH đường ruột: Các sản phẩm trao đổi chất của vi khuẩn như các enzyme, axit lactic, axit acetic... làm ổn định pH đường ruột, tạo môi trường không thuật lợi cho vi khuẩn có hại phát triển gây nên bệnh gan tụy, bệnh liên quan đến đường ruột như bệnh phân trắng, lỏng đường ruột... 

Ổn định hệ men đường ruột, tăng sức đề kháng, tăng tiêu hóa thức ăn, ngăn ngừa bệnh. 

Kích thích sự phát triển vi sinh vật có lợi trong ao từ đó tạo được nguồn thức ăn tự nhiên cho tôm, giảm thức ăn công nghiệp và hệ số chuyển đổi thức ăn thấp. 

Phương pháp sử dụng vi sinh 

Men vi sinh được tạo nên từ ba thành phần chính như:  

- Các chủng vi khuẩn có lợi tham gia sử dụng và phân hủy các hợp chất hữu cơ như: Bacillus sp., Nitrobacter sp., Nitrosomonas sp., Clostridium sp, Lactobacillus sp, L.acidophillus, Streptococcus sp., Sacharomyces sp… 

- Các loại enzyme được vi sinh vật tiết ra xúc tác cho quá trình phân hủy chất hữu cơ: Protease, Lypase, Amyllase, Chitinnase… 

- Chất dinh dưỡng sinh học để kích hoạt sinh trưởng ban đầu hệ vi khuẩn. 

Vi sinh vật hỗ trợ tôm phát triển tốt

Vi sinh vật được xem là mắt xích quan trọng trong các chu trình chuyển hóa vật chất và năng lượng trong tự nhiên, chúng tham gia vào việc gìn giữ tính bền vững của hệ sinh thái và bảo vệ môi trường. 

Có 2 cách ủ men: ủ yếm khí (đậy kín) và hiếu khí (có cung cấp oxy), và nhân sinh khối có cung cấp oxy hòa tan, tùy theo nhóm vi khuẩn yếm khí hay hiếu khi mà bà con tiến hành ủ. 

Hiện nay trên thị trường các chế phẩm vi sinh có thể được bán dưới dạng bột ( bao gồm cả chất độn, thường là các loại tinh bột) hoặc dạng lỏng. Và có hơn 200 loại probiotics đang được lưu hành trên thị trường. Thành phần chủ yếu có thể là các chủng vi khuẩn dị dưỡng, vi khuẩn nitrat hóa,...  

Vì vậy, bà con hãy lựa chọn các sản phẩm chất lượng, uy tín và sử dụng đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất để mang lại hiệu quả cao cho ao nuôi. Lưu ý khi ủ men không đạt chất lượng sẽ có mùi hôi thối hoặc phân tầng các thành phần, khi đó bà con không được sử dụng tránh gây hại tôm trong ao.