Rào cản xuất khẩu cá tra năm 2016

Mỹ và Trung Quốc là hai điểm nhấn của bức tranh XK cá tra trong năm qua với giá trị tăng trưởng mạnh so với năm trước. Trong khi đó, XK cá tra sang EU tiếp tục giảm mạnh còn các thị trường khác chưa tốt hơn.

Mỹ: Quý IV/2016, giá trị XK cá tra sang Mỹ đạt 100,6 triệu USD, tăng 21% so với cùng kỳ năm trước. Năm 2016, XK cá tra sang Mỹ đạt 387,4 triệu USD, tăng 22,8% so với năm 2015. Đây là thị trường XK lớn nhất của cá tra Việt Nam, chiếm 22,6% tổng giá trị XK cá tra.

Năm 2016, Mỹ NK cá da trơn từ 13 nước chính, trong đó, Việt Nam, Trung Quốc và Guyana là 3 nguồn cung lớn nhất.

Ngoài NK sản phẩm cá tra, Mỹ còn NK một số loài cá thịt trắng, trong đó sản phẩm cá rô phi Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh số 1 của cá tra Việt Nam. Ngoài ra, còn một số sản phẩm khác như: Haddock, cá Cod… Rào cản kỹ thuật và thương mại về thuế chống bán phá giá và chương trình thanh tra cá da trơn tiếp tục gây trở ngại cho các DN XK cá tra Việt Nam sang Mỹ trong năm 2017.

Trung Quốc – HongKong: Tháng 8 và 9/2016, XK cá tra sang thị trường Trung Quốc đã đạt mức đỉnh 30,9 triệu USD và 30 triệu USD. Tính cả 9 tháng, tổng giá trị XK cá tra sang thị trường Trung Quốc – Hong Kong đạt 201,9 triệu USD, tăng 75,6% so với cùng kỳ năm trước. Sau nhiều tháng tăng trưởng không ngừng, kết thúc tháng 9/2016, Trung Quốc đã vượt EU trở thành thị trường XK cá tra lớn thứ 2 của Việt Nam. Năm 2016, giá trị XK cá tra sang thị trường Trung Quốc đạt 304,7 triệu USD, tăng 88,7% so với năm 2015.

Hiện nay, thị trường Trung Quốc – Hong Kong càng ngày càng tiến gần hơn tới vị trí của thị trường truyền thống và lớn nhất của DN cá tra Việt Nam: Mỹ.

Hiện nay, Trung Quốc vừa là nước XK lớn của DN XK cá tra Việt Nam, vừa là nguồn cung một số sản phẩm cá các loại như: cá chình, cá chuối, cá cờ, cá tầm, cá ngừ… và nhuyễn thể hai mảnh vỏ như: hàu, sò điệp, ốc bào ngư, nghêu…

EU: Quý IV/2016, giá trị XK cá tra sang EU đạt 63,8 triệu USD, giảm 3,2% so với cùng kỳ năm trước. Năm 2016, tổng giá trị XK sang thị trường này đạt 260,9 triệu USD, giảm 8,5% so với năm 2015. Trong đó, giá trị XK sang 4 thị trường đơn lẻ lớn nhất đều giảm: Hà Lan (-7,5%); Anh (-4,2%); Tây Ban Nha (-6,2%) và Đức (-4,9%) so với cùng kỳ năm trước.

Giá XK trung bình sang thị trường này liên tục giảm so với năm 2015, khiến cho giá trị XK giảm, mặc dù nhu cầu NK gần tương đương với năm 2015. Năm 2016, giá cá tra XK trung bình sang thị trường EU dao động ở mức 2,1 EUR/kg, thấp hơn so với mức 2,3 EUR/kg năm 2015.

Mới đây, truyền hình Tây Ban Nha đã phát một video ngắn với nội dung tiêu cực và thiếu chính xác về cá tra Việt Nam nuôi trong môi trường ô nhiễm. Thông tin này ảnh hưởng lớn đến hình ảnh sản phẩm cá tra trong con mắt người tiêu dùng không chỉ ở Tây Ban Nha mà ở một số siêu thị Châu Âu doanh số cũng bị ảnh hưởng. Đây sẽ là một thách thức của cá tra tại EU trong năm 2017.

Các thị trường khác: Ngoài EU, năm 2016, XK cá tra sang một số thị trường lớn khác giá trị giảm so với năm trước: ASEAN giảm 0,2%; Mexico giảm 12%; Brazil giảm 12,5%, Colombia giảm 5,4%; Ảrập Xêut cũng giảm 16,6%.