Rưng rưng nỗi nhớ cơm nhà: Trái chay nấu cá ngày đông

Quả chay tươi có thể dầm nước rau muống luộc, nấu chua với cá. Chay đem kho cá thì ăn miếng chay với cơm trắng cũng thấy bữa cơm ngon lạ.

chay sốt cá
Chay tươi sốt cá cho một bữa ăn lạ miệng

Chay là một thứ quả không phổ biến lắm ở đồng bằng. Loại quả này chỉ thấy xuất hiện ở vùng núi trung du. Mùa chay vào tháng 4 trở đi. Cho đến tháng 8 là chính vụ. Chay thân gỗ, rất dễ đậu quả, mỗi mùa chay, cả cây trĩu trịt. Nếu cây thấp có thể đứng dưới vít một cành đã có thể hái đầy một rổ.

Quê tôi miền trung du, trong vườn nhà đủ các thứ cây ăn trái, bòng bưởi, mít, cam, chanh... Trong đó có hai cây chay mùa nào cũng cho quả sai trĩu. Những người đi buôn thường vào mua trọn cả cây rồi hái thành từng bao, mang sang các vùng khác bán lại.

Nhà tôi chỉ bán một ít, còn lại để cho, biếu bà con, anh em họ hàng. Hàng xóm láng giềng sang xin chay chẳng cần hỏi. Bà tôi bảo, cứ cầm cái sào tre, hái được bao nhiêu cứ hái, để cả vào tủ lạnh ăn dần.

chay
Chay là một thứ quả của miền trung du

Bà tôi quan niệm, năm may mắn là năm cây chay đậu quả vào mùa đông (quê tôi gọi là chay chiêm). Tuyệt nhiên, số quả ấy chẳng ai đem bán mà coi như là một thứ quà trời cho.

Ngày đông ít nắng, có khi bà thái chay rồi hong khô trên gác bếp chờ chúng quắt lại. Chay kém thơm một chút nhưng vị ngon thì không đổi.

Chay là giống quả lắm nhựa. Hái trên cây không cẩn thận cũng có thể khiến vạt áo sáng màu đi tong. Bà nội thường có thói quen, hái chay từ trên cây xuống ngâm ngay vào chậu nước gạo, thái mỏng lát chay nếu cần, làm thế này để vừa tiện trong khâu chế biến, lại khiến món ăn ngon hơn.

Ngày hè, chúng tôi thích nhất chay dầm nước rau muống luộc. Rau muống luộc chín, vớt ra rồi thả trái chay vào, nấu cho chín. Phải nhớ là không nên cho chay và rau vào cùng lúc vì sẽ làm cho rau chuyển sang màu đỏ quạch.

Dầm chay, cho thêm muối, bột ngọt, sẽ được một bát canh hết ý ngày nắng nóng. Nước rau có màu hồng đẹp mắt, uống xong đọng lại vị ngọt, chua đậm đà của thứ quả tươi. Ăn mỗi rau với nước canh thôi cũng khiến rất đưa cơm.

chay phơi khô

 Chay phơi khô dưới nắng cho món cá kho được thơm ngon  

Chay hợp với cá, các loại cá nước mặn và nước ngọt. Nấu canh chua với chay, cà chua, ngò hành, ớt cho món ăn có màu sắc thêm hấp dẫn.

Chay kho cá thì cần cầu kỳ hơn. Chay thái lát trải đều xuống đáy nồi. Xếp lần lượt một lớp cá, một lớp chay, thêm riềng, sả, ớt, hạt tiêu, nước hàng (kẹo đắng), phủ thêm một lớp chay lên trên cùng. Đổ xâm xấp nước vào nấu đến khi trong nồi còn sền sệt thì bắc ra. Đảm bảo nồi cá kho đã thơm ngào ngạt.

Cá kho chay đặc biệt khi bao nhiêu cái béo, cái ngon của cá ngấm cả vào lát chay. Xới bát cơm nóng, nhẩn nha thêm vài lát chay kho cá, thấy cái mằn mặn, chua chua, béo ngậy trong lát quả quen, mới thấy cái ngon đâu phải đến từ những thứ cao lương mĩ vị.

Chúng tôi đi học xa nhà, giấy báo đỗ đại học báo cuối tháng 7, đến cuối tháng 8 bà nội đã phơi xong cho một túi lớn chay khô. Chay thái lát mỏng, phơi quắt lại, vàng nâu, thơm mùi nắng.

Bà dặn đi dặn lại, luộc rau nên cho bao lát chay, kho cá thì xếp chay thế nào là ngon nhất. Mùa đông, mấy đứa líu ríu dọn bữa cơm trên chiếc bàn gấp, một đĩa rau luộc, một đĩa cá kho mặn, chay khô nhiều hơn cả cá, mà vẫn thấy ngon đến rưng rưng...

iHay.Thanhnien, 12/12/2013
Đăng ngày 13/12/2013
Bài, ảnh: Trần Nguyễn Như Minh
Ẩm thực

Nhận biết cá stress bằng chỉ số từ vảy

Trong nhiều năm, các nhà nghiên cứu đã tìm kiếm một cách dễ dàng để xác định thời điểm cá bị căng thẳng. Giờ đây, lần đầu tiên các nhà khoa học tại Đại học Guelph của Canada đã chỉ ra rằng hormone gây căng thẳng là cortisol tích tụ trong vảy cá từ từ và tồn tại trong nhiều tuần.

cá bị căng thẳng
• 18:20 02/11/2021

21 loại cây thủy sinh đẹp cho bể cá tại nhà- Phần 1

Một bể cá cảnh nước ngọt sẽ đẹp và độc đáo hơn rất nhiều khi có những cây thủy sinh sống động. Bài viết này lược dịch từ trang newson6 nhằm gợi ý cho người nuôi cá cảnh 21 loài cây thủy sinh phổ biến và hoàn hảo cho bể cá gia đình.

• 10:31 30/10/2021

Ảnh hưởng của kích thước bể đến hành vi của cá ngựa vằn

Một nghiên cứu mới đây của Abudusaimaiti Maierdiyal và cộng sự 2020 đã cho thấy ảnh hưởng của kích thước bể đến hành vi của cá ngựa vằn (loài cá rất quan trọng trong nghiên cứu khoa học.)

• 14:09 26/10/2021

5 bước để vệ sinh bể cá cảnh đúng cách

Những người nuôi cá cảnh sẽ biết rằng việc vệ sinh không đúng cách không chỉ xáo trộn hệ vi khuẩn có lợi trong bể cá mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe cá. Để hạn chế điều đó bài viết hướng dẫn vệ sinh bể nuôi cá cảnh đúng cách chỉ với những dụng cụ cơ bản.

Cá phượng hoàng
• 17:27 17/09/2021

Cộng đồng mạng thích thú trước món cua Dương Quá độc lạ

Gần đây, cộng đồng mạng (CĐM) không khỏi xôn xao khi một món ăn độc đáo, "cua cùi," trở thành chủ đề nóng được chia sẻ rầm rộ. Với tên gọi nghe có vẻ lạ lẫm, món cua này đã khiến không ít người ngạc nhiên bởi không chỉ là món ăn độc đáo mà còn chứa đựng một câu chuyện thú vị và đầy bất ngờ.

Cua
• 08:00 26/04/2025

Surimi là gì? Quy trình sản xuất Surimi truyền thống và hiện đại

Surimi là nguyên liệu từ thịt cá trắng xay nhuyễn, bắt nguồn từ Nhật Bản, được dùng để chế biến nhiều sản phẩm như chả cá, thanh cua, viên thả lẩu... Việt Nam là một trong những nước sản xuất surimi lớn, sử dụng nguyên liệu từ phụ phẩm cá biển và cá nuôi, phục vụ cả thị trường nội địa và xuất khẩu.

Surimi
• 10:26 16/04/2025

Cua Cà Mau: Đặc sản trứ danh và tiềm năng xuất khẩu

Cà Mau, vùng đất cực Nam của Việt Nam, không chỉ nổi tiếng với ngành tôm xuất khẩu mà còn được biết đến với một đặc sản quý giá - cua biển.

Cua
• 10:01 06/03/2025

Bí mật bạn chưa biết: Vì sao thịt cá biển thường dai hơn cá sông?

Cá là một trong những nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, được ưa chuộng trong bữa ăn hằng ngày. Tuy nhiên, nếu bạn để ý kỹ sẽ thấy thịt cá biển thường dai, chắc hơn so với cá sông, trong khi cá sông lại có phần thịt mềm, bở hơn. Hãy cùng khám phá những bí mật thú vị đằng sau sự khác biệt này!

Cá biển
• 12:00 02/02/2025

Lườn cá hồi: Tốt hay hại cho sức khỏe người tiêu dùng

Lườn cá hồi, phần thịt bụng béo ngậy, mềm mại, luôn được bà con Việt Nam yêu thích trong các bữa ăn gia đình hay nhà hàng sang trọng. Với hương vị đậm đà, lườn cá hồi không chỉ ngon mà còn giàu dinh dưỡng. Tuy nhiên, nhiều người băn khoăn liệu phần này có thực sự tốt cho sức khỏe hay tiềm ẩn rủi ro?

Lườn cá hồi
• 13:40 27/04/2025

Cộng đồng mạng thích thú trước món cua Dương Quá độc lạ

Gần đây, cộng đồng mạng (CĐM) không khỏi xôn xao khi một món ăn độc đáo, "cua cùi," trở thành chủ đề nóng được chia sẻ rầm rộ. Với tên gọi nghe có vẻ lạ lẫm, món cua này đã khiến không ít người ngạc nhiên bởi không chỉ là món ăn độc đáo mà còn chứa đựng một câu chuyện thú vị và đầy bất ngờ.

Cua
• 13:40 27/04/2025

Siết chặt quản lý khai thác thủy sản năm 2025

Việt Nam là một trong những quốc gia ven biển có ngành thủy sản phát triển mạnh mẽ tại khu vực Đông Nam Á.

Tàu cá
• 13:40 27/04/2025

Ảnh hưởng của bọt khí siêu nhỏ lên tôm thẻ chân trắng

Nuôi tôm tại Việt Nam đối mặt với thách thức lớn từ bệnh hoại tử gan tụy cấp (AHPND) do vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus. Nghiên cứu này đánh giá tiềm năng ứng dụng công nghệ bong bóng nano oxy và ozone trong kiểm soát bệnh, thông qua thí nghiệm so sánh hiệu quả giữa bong bóng thường và bong bóng nano trên tôm thẻ chân trắng. Mục tiêu nhằm tìm giải pháp thay thế kháng sinh, cân bằng giữa hiệu quả diệt khuẩn và an toàn cho tôm.

Tôm thẻ chân trắng
• 13:40 27/04/2025

Tình hình nuôi trồng và quy hoạch thủy sản Việt Nam năm 2025

Ngành thủy sản Việt Nam từ lâu đã đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, không chỉ cung cấp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng mà còn tạo ra hàng triệu việc làm và đóng góp đáng kể vào kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, trước những thách thức của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, và yêu cầu ngày càng cao từ các thị trường quốc tế, ngành thủy sản nói chung và lĩnh vực nuôi trồng thủy sản nói riêng đang đứng trước yêu cầu phải chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng hiện đại, hiệu quả và bền vững.

Nuôi trồng thủy sản
• 13:40 27/04/2025
Some text some message..