Sự chọn lựa khó hiểu

Nếu buộc phải chọn lựa giữa sống còn và phát triển, thì chắc ai cũng phải chọn sống còn. Ấy vậy, mà với những gì đã và đang xảy ra ở đồng bằng sông Cửu Long, thì sự chọn lựa đó đôi khi là ngược lại!

Sự chọn lựa khó hiểu
Dù muốn đánh đổi cái gì đi nữa thì cũng đừng đánh đổi sự sống còn. Bởi sự chọn lựa này là không có cơ hội để sửa sai! Ảnh: Báo Thế giới và Việt Nam

Sau bữa ăn sáng, người chồng nói phải đi họp, người vợ thì đi chợ và đứa con thì đi thi. Tuy nhiên những người hàng xóm thì thấy họ chẳng đi đâu cả trong ngày hôm đó. Vậy có phải là họ đã dời hay hủy kế hoạch của từng người hay không? Thật ra thì mỗi người trong gia đình đó đã hoàn thành kế hoạch trong ngày của mình, bởi vì người chồng thì tham gia một buổi họp trực tuyến, người vợ thì đi chợ qua mạng và đứa con thì đang theo học chương trình giáo dục từ xa.

Đang ngồi uống cà phê với bác nông dân từ Cà Mau mới lên Cần Thơ thì nghe điện thoại của bác kêu bíp bíp, rồi bác mở ra bấm bấm... Thì ra bác đang “bơm” nước mặn vào các ao nuôi tôm. Nhờ hệ thống điều khiển từ xa, nên khi độ mặn trong ao nuôi tôm bị giảm, tức thì tín hiệu được chuyển đến cho bác, dù ở đâu bác cũng có thể “ra lệnh” cho hệ thống ở nhà bơm nước biển bổ sung vào ao nuôi.

Nói như vậy để thấy là ngày nay sự phát triển đã làm thay đổi hoàn toàn những hiểu biết vốn có của chúng ta. Ví như “đi chợ” mà không cần phải ra khỏi nhà, “đi họp” mà không cần đến phòng ốc, “đi thi” mà chẳng có giám thị phát đề thi và canh gác, ngồi uống cà phê ở Cần Thơ mà vẫn “bơm nước” ở tận Cà Mau!

Nhìn rộng ra cho toàn xã hội chúng ta còn bắt gặp những thứ thay đổi đã làm xáo trộn cả những hiểu biết thông thường hiện nay như trồng trọt không cần đất đai; tưới tiêu thì không cần tưới cho cả khu ruộng mà có thể tưới theo nhu cầu nước cho từng cây; kinh doanh taxi thì không cần mua xe, không cần thuê mướn tài xế...

Tất cả những thay đổi này là do sự phát triển của ngành công nghệ thông tin, mà mọi người hay nói là cuộc “cách mạng 4.0”. Cách mạng 4.0 kết nối chúng ta ở mỗi nơi mỗi lúc, thỏa mãn nhu cầu ngày càng nhiều của con người, tạo ra cơ hội bình đẳng hơn cho sự cạnh tranh của từng cá nhân trong xã hội. Chắc là sau 4.0 sẽ có 5.0, 6.0 hay 7.0 tiếp theo. Sự phát triển này sẽ còn làm đảo lộn những hiểu biết thông thường của chúng ta hiện nay.

Tuy nhiên, dù có “đi chợ” kiểu nào đi nữa thì hàng hóa mà người thật hay người máy (robot) mang đến tận nhà cũng là thịt cá, rau củ, muối đường. Trong đó muối thì phải mặn, đường phải ngọt, cà chua thì phải chua và khổ qua thì phải đắng. Hóa ra những thứ cần cho nhu cầu sống thì không thay đổi bao nhiêu. Dù trái cà chua có vuông tròn, to nhỏ, đỏ vàng thay đổi đến đâu thì nó vẫn phải có mùi vị của cà chua mà không thể là một loại trái nào khác.

Vì vậy dù phát triển làm cho mọi thứ có thể thay đổi từ “thật” sang “ảo”, như người thật thì không đẹp nhưng khi “lên mạng” thì hóa thành hoa hậu dễ dàng, ngoài đời thì lao động vất vả vậy mà nhóm “bạn bè ảo” vẫn luôn gọi “đại gia” mỗi ngày. Tuy nhiên dù có “ảo” đến đâu nhưng những thứ cần cho nhu cầu sống thì không thể nào “ảo” được, đó là cần không khí để thở, nước để uống, cơm cá thịt rau để ăn và nhà cửa để ở.

Trong đó nếu có tiền thì có thể mua được nhà đẹp, mua được thức ăn ngon và hợp vệ sinh, nhưng không thể nào mua được một bầu không khí trong lành. Và ai ai cũng biết là con người có thể nhịn ăn vài ngày, nhịn uống vài giờ, nhưng chỉ “nhịn thở” được có vài phút!

Ấy vậy mà khi nhìn xung quanh chúng ta thì không khí là thứ tài nguyên rẻ nhất, ít ai quan tâm nhất. Người ta sẵn sàng đốn trụi một khu rừng tự nhiên để làm thủy điện vì lý do cần điện cho phát triển. Luật lệ để kiểm soát việc xả chất thải ô nhiễm xuống đất xuống sông thì xây dựng rất chặt chẽ, nhưng nếu xả “lên trời” thì khá dễ dàng.

Đồng bằng sông Cửu Long là vùng đất trù phú, là nơi sản xuất chính các mặt hàng thiết yếu cho sự sống như lúa gạo, cá tôm, heo gà, rau màu, cây ăn trái, thì lại mọc lên hàng chục nhà máy nhiệt điện than, nhà máy tái chế giấy phế liệu, nhà máy hóa chất với cùng một lý do là phục vụ cho sự phát triển. Mỗi năm lại có hàng triệu tấn hóa chất độc hại đổ thẳng vào đồng ruộng, ao chuồng, sông rạch cũng được biện minh là do nhu cầu sản xuất. Làm sao để có thể thuyết phục được người tiêu dùng ở trong nước và trên thế giới là hàng hóa nông sản của chúng ta sạch và an toàn?

Để rồi người dân sống ở một nơi có nguồn nước mặt dồi dào nhất thế giới thì lại phải xài nước ngầm vì nguồn nước mặt đã bị ô nhiễm. Ai cũng biết là nguồn nước ngầm này có hạn và càng hút lên sử dụng thì mặt đất càng lún sụt, ngập lụt càng gia tăng.

Quan trọng hơn là còn lại nước mưa, một nguồn nước trời cho đã giúp những người tiên phong khai khẩn vùng duyên hải của đồng bằng sông Cửu Long tồn tại hàng trăm năm qua, cũng đang có nguy cơ bị ô nhiễm do các nhà máy nhả khói ngày đêm lên trời.

Vậy mà nhiều người vẫn ráng biện minh là muốn phát triển thì bắt buộc phải đánh đổi. Nhưng dù muốn đánh đổi cái gì đi nữa thì cũng đừng đánh đổi sự sống còn. Bởi sự chọn lựa này là không có cơ hội để sửa sai! 

Thesaigontimes
Đăng ngày 15/02/2018
Dương Văn Ni
Khoa học

Vaccine cho tôm: Tảo lục Chlorella vulgaris

Bệnh đốm trắng (white spot disease - WSD) là một trong những loại bệnh truyền nhiễm phổ biến nhất trên tôm nuôi và đồng thời cũng là nguyên nhân chính gây thiệt hại kinh tế cho nghề nuôi tôm toàn cầu.

Tảo lục
• 09:00 14/03/2024

Các yếu tố virus nội sinh gây hội chứng đốm trắng (EVE)

Nơi khu trú của virus đề cập đến các phản ứng miễn dịch cụ thể, thích nghi của tôm đối với nhiễm virus xảy ra trong từng tế bào và có thể dẫn đến nhiễm vô hại kéo dài đến suốt đời của vật chủ.

Virus
• 14:33 07/03/2024

Sinh sản nhân tạo một số loài cá hiếm gặp

Đề tài do Trường Thủy sản làm Chủ nhiệm với sự hỗ trợ kinh phí từ Sở Khoa học Công nghệ TP. Cần Thơ. Kết quả nghiên cứu cho thấy cá chạch lửa thành thục tốt trong điều kiện nuôi vỗ trong vòng 4-6 tháng.

Cá chạch lửa
• 10:01 07/03/2024

Phát hiện nhanh và chính xác Tilv trên mẫu cá rô phi

Năm 2009, sản lượng cá rô phi đánh bắt tự nhiên tại hồ Kinneret giảm mạnh, có mức độ trung bình giảm từ 257 tấn mỗi năm đến 8 tấn mỗi năm và không rõ nguyên nhân.

Cá rô phi
• 10:10 06/03/2024

Các loài cá lóc nuôi cảnh thú vị cho người chơi cá cảnh

Trong những năm gần đây, việc nuôi cá lóc cảnh tại Việt Nam đã trở nên phổ biến hơn. Đây là loại cá săn mồi có nhiều màu sắc đẹp, mà trước đây chỉ được một số ít người chơi quan tâm.

Cá lóc cảnh
• 19:57 29/03/2024

Những điều cần biết về bệnh đốm trắng và biện pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh đốm trắng trên tôm do virus gây ra là một trong những bệnh vô cùng nguy hiểm, tỷ lệ chết của tôm lên tới 90 – 100% chỉ sau từ 3 – 10 ngày nhiễm bệnh, xuất hiện chủ yếu khi nhiệt độ xuống thấp dưới 320C.

Bệnh đốm trắng trên tôm
• 19:57 29/03/2024

Công tác chuẩn bị để khởi đầu vụ nuôi mới thành công

Khi bắt đầu nuôi tôm hoặc sau mỗi kỳ thu hoạch, mọi người thường quan tâm đến việc chuẩn bị những gì để khởi đầu vụ nuôi mới thành công hơn và đạt được thuận lợi. Để bảo đảm rằng quá trình chuẩn bị ao nuôi tôm mới ít gặp rủi ro, tôm phát triển đều, cũng như để làm cho các vụ nuôi sau này trở nên dễ dàng hơn. Bài viết dưới đây sẽ trình bày những điểm cần lưu ý khi tiến hành chuẩn bị khởi đầu vụ nuôi mới cho bà con.

Tôm thẻ chân trắng
• 19:57 29/03/2024

Chuyển dịch xanh: Yêu cầu và cơ hội tăng cao với thủy sản

Ngày 28/3/2024, VCCI Cần Thơ tổ chức hội thảo “Chuyển dịch xanh: Thách thức, cơ hội cho doanh nghiệp ĐBSCL và giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp” trao đổi về những yêu cầu và cơ hội cho doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh giảm phát thải khí nhà kính.

Thủy sản
• 19:57 29/03/2024

Chất kích thích hệ miễn dịch ở tôm

Nhắc đến tôm, có lẽ bạn chưa biết chúng là một loài động vật không có cơ quan miễn dịch. Vì vậy, việc sử dụng chất kích thích miễn dịch là biện pháp hiệu quả giúp tăng cường đề kháng cho tôm, công cụ quan trọng trong quá trình kiểm soát bệnh tôm nuôi.

Tôm thẻ chân trắng
• 19:57 29/03/2024