Sự thật về hàu: ‘Cỗ máy lọc nước’ siêu việt nhưng cũng là ‘nam châm’ hút chất độc

Hàu từ lâu đã là một trong những “kỹ sư hệ sinh thái” mạnh mẽ nhất đại dương, có thể lọc hàng chục lít nước mỗi ngày và góp phần cứu cả vùng biển ô nhiễm. Nhưng chính khả năng lọc thần kỳ ấy cũng biến chúng thành vật tích tụ độc tố bậc nhất, mang theo rủi ro lớn nếu ăn sống.

Hàu
Hàu là các máy lọc nước “độc nhất vô nhị” ở đại dương

 “Cỗ máy lọc nước” mạnh nhất đại dương

Hàu là một sinh vật phi thường. Bằng cách chụm lại với nhau, chúng tạo ra các rạn san hô phức tạp, cung cấp nơi trú ẩn cho vô số loài sinh vật biển khác. Nhưng vai trò quan trọng nhất của chúng lại nằm ở khả năng lọc nước.

Một con hàu trưởng thành có thể lọc tới 189 lít nước mỗi ngày. Chúng ăn bằng cách hút nước vào, lọc lấy các hạt dinh dưỡng như tảo và trầm tích, sau đó thải ra nước sạch hơn. Quá trình này giúp loại bỏ lượng nitơ dư thừa (từ phân bón, nước thải) ra khỏi môi trường nước, ngăn chặn hiện tượng "tảo nở hoa" gây thiếu oxy và làm chết các sinh vật khác.

Giá trị của chúng lớn đến mức, tại Maryland (Mỹ), các rạn hàu được phục hồi có thể lọc toàn bộ một con lạch chỉ trong vòng chưa đầy 10 ngày. Dịch vụ sinh thái này được định giá tương đương với việc loại bỏ 20.000 bao phân bón khỏi môi trường mỗi năm.

Mặt trái của “siêu năng lực”: Khi hàu trở thành ‘nam châm’ hút độc tố

Tuy nhiên, chính cơ chế lọc nước hiệu quả này lại biến hàu thành một "bộ lọc sống" tích tụ các chất ô nhiễm. Mọi thứ có trong nước đều có thể bị giữ lại trong các mô của chúng. Điều này bao gồm:

- Các loại vi khuẩn nguy hiểm như Vibrio (phát triển mạnh trong nước ấm) dễ dàng được hàu lọc và tích tụ lại.

- Các chất độc hại từ hoạt động công nghiệp như chì, thủy ngân, cadmium...

- Hàu có thể ăn phải các loại tảo độc trong những đợt "thủy triều đỏ".

- Các vi nhựa siêu nhỏ trôi nổi trong đại dương.

Điều này giải thích vì sao những vùng biển ô nhiễm hoặc nhiệt độ cao thường đi kèm nguy cơ cao, vì một con hàu trông tươi ngon và có mùi bình thường vẫn có thể chứa đầy vi khuẩn và độc tố. Nói cách khác, khi ăn một con hàu sống, bạn có thể đang nếm trải những chất ô nhiễm của chính vùng biển nơi nó được thu hoạch.

HàuMột con hàu trông tươi ngon và có mùi bình thường vẫn có thể chứa đầy vi khuẩn và độc tố

Ăn hàu sống: Rủi ro và cách phòng tránh

Hàu sống là món khoái khẩu của nhiều người, nhưng đây cũng là cách dễ làm cơ thể nhiễm khuẩn nhất. Ăn hàu sống, đặc biệt là hàu từ những vùng nước không được kiểm soát, tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Vibrio. Các triệu chứng có thể xuất hiện chỉ sau vài giờ, bao gồm tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng và sốt. Những người có hệ miễn dịch yếu, phụ nữ mang thai, người già và trẻ nhỏ tuyệt đối không nên ăn hàu sống.

Vi khuẩn và độc tố không bị tiêu diệt bởi chanh, rượu hay bất cứ gia vị nào. Để giảm rủi ro, hàu phải được lấy từ vùng nước sạch, bảo quản đúng nhiệt độ, và ưu tiên chế biến chín – đặc biệt với người có sức đề kháng yếu hoặc bệnh nền. Một con hàu mở hé mà không tự khép lại khi chạm tay nghĩa là nó đã chết và không còn an toàn. 

Chỉ cần hiểu đúng và xử lý đúng cách, món ăn này vẫn có thể được thưởng thức mà không lo nguy hiểm. Cách duy nhất để đảm bảo an toàn tuyệt đối là nấu chín. Nhiệt độ cao sẽ tiêu diệt vi khuẩn và làm giảm thiểu rủi ro. Nếu bạn vẫn muốn thưởng thức hàu sống, hãy chắc chắn rằng chúng đến từ những vùng nuôi được kiểm soát chất lượng nước nghiêm ngặt, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.

Đăng ngày 26/11/2025
Hồng Hà @hong-ha
Lạ

Làm giàu từ nuôi ốc nhồi thương phẩm

Tận dụng khuôn viên lò gạch thủ công đã đóng cửa, ông Cao Tất Thái (thôn Quý Tân, xã Ia Trok, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai) xây dựng bể nuôi ốc nhồi thương phẩm. Mô hình bước đầu đem lại hiệu quả.

Nuôi ốc nhồi thương phẩm.
• 09:48 14/06/2021

Nuôi hàu trên dòng Nhật Lệ

Đoạn sông Nhật Lệ chảy qua thị trấn Quán Hàu, xã Lương Ninh và Võ Ninh (Quảng Ninh) có chiều dài khoảng 3km, được ví như một mỏ hàu khổng lồ trời cho. Hàu có ở nhiều nơi, nhưng có lẽ không đâu ngon bằng con hàu sống ở đoạn sông Nhật Lệ này. Thế nhưng, thứ đặc sản quý này đang ngày càng bị cạn kiệt bởi khai thác quá mức, cho đến khi một số hộ nông dân nơi đây nghĩ ra cách nuôi chúng.

Hàu nuôi.
• 08:26 08/06/2021

Khai thác nghêu ổn định sau đợt nắng nóng

Sau đợt nắng nóng kéo dài hơn 1 tháng từ đầu tháng 3 đến trung tuần tháng 04/2021 đã gây thiệt hại hơn 70 tấn nghêu, trị giá hơn 1 tỷ đồng tại Hợp tác xã (HTX) thủy sản Rạng Đông, xã Thới Thuận, huyện Bình Đại. Nhờ công tác chăm sóc, bảo vệ, quản lý và khắc phục tốt thiệt hại, không lâu sau đó, HTX đã bắt đầu tổ chức khai thác ổn định trở lại.

Nghêu.
• 10:45 07/06/2021

Nuôi ngao vùng bãi triều: Phát triển nghề nuôi ngao theo hướng bền vững

Thiên nhiên ưu đãi vùng ven biển Kim Sơn bằng việc mỗi năm ban cho vùng đất này hàng trăm ha đất lấn biển, lượng phù sa màu mỡ bồi đắp tạo thành những cồn bãi nuôi ngao lý tưởng.

Nuôi ngao.
• 09:45 26/04/2021

Cá bàng chài vệt xanh - Kẻ duy nhất dám chui vào miệng sát thủ

Trong đại dương đầy rẫy hiểm nguy, việc tự nộp mình vào miệng kẻ săn mồi là điều không tưởng. Tuy nhiên cá bàng chài vệt xanh sở hữu đặc quyền hiếm thấy khiến những sát thủ đại dương gạt bỏ bản năng săn mồi để đổi lấy dịch vụ vệ sinh đặc biệt.

Cá bàng chài vệt xanh
• 12:34 09/12/2025

Bọt biển đàn hạc: Một cư dân độc lạ dưới biển sâu

Ở càng sâu dưới đáy biển, đại dương càng giấu kín những điều vượt ngoài trí tưởng tượng, khơi dậy trong con người khao khát khám phá.

Bọt biển đàn hạc
• 09:00 27/11/2025

Sự thật về hàu: ‘Cỗ máy lọc nước’ siêu việt nhưng cũng là ‘nam châm’ hút chất độc

Hàu từ lâu đã là một trong những “kỹ sư hệ sinh thái” mạnh mẽ nhất đại dương, có thể lọc hàng chục lít nước mỗi ngày và góp phần cứu cả vùng biển ô nhiễm. Nhưng chính khả năng lọc thần kỳ ấy cũng biến chúng thành vật tích tụ độc tố bậc nhất, mang theo rủi ro lớn nếu ăn sống.

Hàu
• 09:00 26/11/2025

Bí ẩn cá đổi giới tính không phải là một sự ngẫu nhiên

Dưới đại dương, quyền lực có thể thay đổi cơ thể. Bí ẩn cá đổi giới tính không phải là một sự ngẫu nhiên, mà là một cuộc chạy đua sinh tồn tàn khốc. Đó là nơi một con cá cái có thể biến thành đực để thống trị hậu cung, hoặc một con đực phải biến thành cái để duy trì nòi giống.

Nemo
• 09:00 24/11/2025

"Hóa chất vĩnh cửu" PFAS có trong thủy sản nhập khẩu

Một nghiên cứu mới vừa tiết lộ một rủi ro tiềm ẩn đáng báo động. Mạng lưới thương mại thủy sản toàn cầu đang vô tình hoạt động như một hệ thống phân phối khổng lồ, mang các "hóa chất vĩnh cửu" (PFAS) từ những vùng biển ô nhiễm đến bàn ăn của người tiêu dùng khắp thế giới.

Cá
• 03:21 26/12/2025

Xây dựng tiêu chuẩn phúc lợi đầu tiên cho cá basa Việt Nam

Trong bối cảnh Việt Nam cung cấp tới 90% lượng cá tra nhập khẩu toàn cầu, một quan hệ đối tác mới giữa các chuyên gia quốc tế và trong nước đã được khởi động. Mục tiêu là phát triển và công bố quy trình đánh giá phúc lợi đầu tiên cho cá basa, một bước đi nhằm nâng cao tính bền vững cho ngành hàng tỷ đô này.

Chế biến cá
• 03:21 26/12/2025

Tại sao tôm luộc lên thịt bị bở, không dai dù nhìn vẫn tươi?

Trong ẩm thực Việt, tôm luộc luôn được xem là món “thử lửa” độ tươi của nguyên liệu. Tuy nhiên, không ít trường hợp tôm sau khi luộc lại bị bở, nhão và nhạt vị, khiến nhiều người lầm tưởng nguyên nhân nằm ở cách nấu.

Tôm luộc
• 03:21 26/12/2025

Gia Lai hỗ trợ chuyển đổi nghề và giải bản tàu cá không đủ điều kiện khai thác

HĐND tỉnh Gia Lai vừa thông qua chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề và giải bản tàu cá không đủ điều kiện khai thác, nhằm tháo gỡ khó khăn cho ngư dân, bảo đảm an sinh xã hội và góp phần chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU).

Tàu cá
• 03:21 26/12/2025

Khi ao nuôi "già" đi: Làm sao để phục hồi "trái tim" của hệ sinh thái đáy?

Trong nuôi tôm thâm canh, người nuôi thường chú trọng con giống, thức ăn mà bỏ quên đất đáy ao, hệ sinh thái quyết định sự bền vững. Vậy, làm sao nhận biết ao đã lão hóa và cách hồi sinh nền đáy kiệt quệ sau nhiều vụ nuôi?

Ao nuôi tôm
• 03:21 26/12/2025
Some text some message..