Toàn cầu tranh phần, món hàng tỷ USD Việt Nam đối mặt tình huống xấu

Các nước đua nhau tăng nuôi đẩy sản lượng toàn cầu vượt mốc 3 triệu tấn, trong khi xuất khẩu cá tra Việt sang thị trường lớn nhất là Trung Quốc đang lao dốc. Năm 2022, con cá “tỷ đô” của nước ta dự báo sẽ gặp nhiều khó khăn.

cá tra
Xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc sụt giảm mạnh năm 2021. Ảnh noinaupho

Hết “mắc cạn” lại khó trăm bề

Khép lại năm 2021 đầy sóng gió, xuất khẩu cá tra của cả nước đạt khoảng 1,54 tỷ USD, tăng nhẹ so năm 2020, giữ vững ngôi số 1 thế giới cả về sản lượng lẫn kim ngạch xuất khẩu.

Thị trường Mỹ chiếm 22% tỷ trọng xuất khẩu, tăng trưởng mạnh nhất. Nhu cầu nhập khẩu cá tra của Mỹ tăng mạnh sau chiến dịch tiêm vắc xin và gói phục hồi kinh tế của quốc gia này. Thị trường Brazil và Mexico có tăng trưởng tích cực, bù đắp sụt giảm tại các thị trường chủ lực như Trung Quốc, châu Âu.

Tổng Thư ký VASEP Trương Đình Hoè nhận xét, năm 2020 ngành cá tra “mắc cạn” vì lệnh phong tỏa tại các thị trường xuất khẩu chủ lực, thì từ quý 3 năm 2021, dịch Covid-19 tại Việt Nam khiến ngành sản xuất, xuất khẩu cá tra khó khăn trăm bề. Dịch Covid lần thứ 4 bùng phát khiến chuỗi sản xuất đứt gãy. Toàn bộ chi phí đầu vào, chi phí thức ăn, bao bì, phụ gia,... và chi phí chế biến “ba tại chỗ” làm tăng đáng kể giá thành nuôi trồng và chế biến. Chi phí cước tàu tăng 8-10 lần, ông dẫn chứng.

Theo ông Hoè, dù các DN đã sẵn tâm thế sống chung với dịch, nhưng nhu cầu thị trường xuất khẩu khó tăng trưởng mạnh, cộng với dịch bệnh khiến việc duy trì sự tăng trưởng dương trong cả năm 2022 là điều không hề dễ dàng với các DN.

Thị trường Trung Quốc được dự báo vẫn giữ vững vị trí số 1 về nhập khẩu cá tra Việt Nam trong năm 2022. Tuy nhiên, thị trường sẽ vẫn bị tác động từ những yếu tố cũ trong năm 2021, như chính sách “Zero Covid” khiến các địa phương ngày càng siết chặt việc kiểm soát hàng nhập khẩu cả biên mậu lẫn chính ngạch. Các nhà hàng Trung Quốc cũng không còn hồ hởi tiếp nhận cá tra như giai đoạn trước mà chuyển sang xem xét, thay cá tra với các lựa chọn cá nội địa tại Trung Quốc.

Trong khi đó, thị trường 1,4 tỷ dân này cũng sắp mở cửa cho con cá tra của Campuchia. Điều đó cũng đồng nghĩa, con cá “tỷ đô” của Việt Nam sẽ có thêm đối thủ cạnh tranh. Thực tế, kim ngạch xuất khẩu cá tra Việt sang thị trường Trung Quốc trong 11 tháng năm 2021 giảm 22%, chỉ đạt 376 triệu USD. Còn với thị trường EU, theo bà Lê Hằng - Phó Giám đốc Trung tâm VASEPPRO, mức tăng trưởng vẫn không khởi sắc từ khi có dịch Covid-19 nên rất khó kỳ vọng đạt mức tăng cao trong năm 2022.

cá tra
Năm 2022, xuất khẩu cá tra được kỳ vọng tăng trưởng tại những thị trường nhỏ. Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, nhiều thị trường không chịu nỗi mức giá tăng của cá tra do áp lực cước vận chuyển tăng vọt gấp 10 lần. Định kiến cá tra là loại cá thịt trắng rẻ tiền làm người tiêu dùng không dễ dàng móc hầu bao để trả cho mức gia tăng giá bán. Ngay cả Anh, thị trường có sự tăng trưởng mạnh mẽ năm 2020, cũng sụt giảm 23% trong năm 2021 nên cần có thời gian để rà soát nhu cầu của thị trường.

Chưa kể, nhiều nước đang đẩy mạnh nuôi cá tra, sản lượng toàn cầu năm 2022 sẽ vượt mốc 3 triệu tấn. Như vậy, con cá tra Việt Nam sẽ gặp nhiều đối thủ cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế.

Cửa sáng tại các thị trường nhỏ

VASEP dự báo, năm 2022, xuất khẩu cá tra Việt Nam sẽ mang về kim ngạch 1,7 tỷ USD, tăng 13% so với năm 2021. Để hoàn thành mục tiêu này, ông Trương Đình Hoè cho rằng, việc phát triển cá tra đòi hỏi linh hoạt để đối phó với ảnh hưởng của dịch Covid-19, duy trì sản xuất; tập trung nâng cao chất lượng để đáp ứng nhu cầu khắt khe của thị trường. 

Áp lực từ việc tăng giá cước tàu một cách phi lý thời gian qua và chưa có dấu hiệu giảm nhiệt đang tạo áp lực rất lớn cho xuất khẩu thủy sản, trong đó có cá tra. VASEP kiến nghị Chính phủ quan tâm, có sự can thiệp sâu và hiệu quả hơn nữa đến vấn đề cước phí vận tải quốc tế để tránh đứt gãy xuất khẩu, giúp DN chủ động hơn trong năm 2022.

Còn về thị trường xuất khẩu, Mexico, Brazil, Colombia, Nga và Ai Cập là các thị trường đầy tiềm năng, kỳ vọng tăng trưởng trở lại trong năm 2022 và có thể bù đắp phần nào cho sự sụt giảm của thị trường Trung Quốc và châu Âu. Năm 2021, xuất khẩu cá tra sang các thị trường này đều tăng trưởng hai con số, từ 44-84%, tổng thị phần của 5 thị trường này chiếm đến 16,3% về kim ngạch xuất khẩu của ngành cá tra trong 11 tháng năm 2021. Thế nên, các DN chế biến và xuất khẩu cần tận dụng tốt cơ hội để đẩy mạnh xuất khẩu.

Đồng quan điểm, bà Lê Hằng cũng lưu ý, khi các thị trường lớn đang dẫn “bão hoà” và có xu hướng sụt giảm thì vai trò của các thị trường nhỏ khác sẽ ngày càng quan trọng, trong đó có Brazil, Mexico, Colombia, Anh...

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến đề nghị tiếp tục mở cửa thị trường đối với ngành cá tra, đa dạng hoá sản phẩm theo hướng tiện lợi cho người tiêu dùng. Ông cũng nhấn mạnh, ngoài thị trường xuất khẩu cũng cần chú ý tới thị trường nội địa. Bởi thực tế thời gian qua, khi xuất khẩu bị đình trệ thì thị trường nội địa được xem là “cứu cánh” của con ca tra. Song, ông cũng lưu ý, phải đẩy mạnh bán theo hình thức thương mại điện tử.

VietNamNet
Đăng ngày 26/01/2022
Tâm An
Kinh tế

Thị trường tiêu thụ tôm trước những ngày cận kề tết dương lịch

Cứ mỗi dịp cuối năm, nhu cầu tiêu thụ tôm trên thị trường nội địa và quốc tế đều tăng đột biến. Trong đó, nổi bật nhất là sản phẩm tôm - một nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, thường được lựa chọn cho các bữa tiệc gia đình và những sự kiện quan trọng. Theo thông lệ, trong những ngày cận Tết Dương Lịch, tỷ lệ người dùng tôm gia tăng đến 25 - 30% so với các tháng bình thường.

Tôm thẻ
• 10:03 18/12/2024

Người nuôi tôm thẻ Tiền Giang trúng lớn nhờ giá tôm tăng vọt

Cuối năm 2024, giá tôm thẻ tại tỉnh Tiền Giang đạt mức cao nhất trong nhiều năm qua, mang lại lợi nhuận đáng kể cho người nuôi với mức lãi lên tới 50%. Đây là tín hiệu tích cực cho ngành thủy sản địa phương, đặc biệt trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh dịp cuối năm.

Tôm thẻ
• 09:44 18/12/2024

Mỹ áp thuế đối với tôm nhập khẩu: “Cú hích” hay rào cản cho ngành thủy sản Việt Nam?

Vào cuối năm 2024, thông tin về việc Mỹ áp thuế đối với tôm nhập khẩu đã thu hút sự chú ý lớn từ ngành thủy sản toàn cầu. Là một trong những thị trường xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam, Mỹ không chỉ mang lại doanh thu khổng lồ mà còn là điểm tựa giúp nâng cao giá trị và thương hiệu cho tôm Việt.

Tôm thẻ
• 10:15 10/12/2024

Xuất khẩu thủy sản gần tới đích 10 tỷ đô

Xuất khẩu thủy sản trong 11 tháng đã đạt gần 9,2 tỷ USD, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, đích 10 tỷ USD năm 2024 trong tầm tay.

Tôm đông lạnh
• 11:08 03/12/2024

Chlorine Aqua-ORG - Giải pháp tiên tiến vượt trội, lựa chọn hàng đầu trong nuôi trồng thuỷ sản

Trong nuôi trồng thủy sản, đảm bảo chất lượng nước luôn sạch và ổn định chính là chìa khóa giúp tôm, cá tăng trưởng nhanh, khỏe mạnh, đem lại năng suất cao.

Chlorine Aqua-ORG
• 00:51 20/12/2024

Hiệu quả của mô hình nuôi cá hữu cơ hiện nay

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản đang đối mặt với nhiều thách thức, mô hình nuôi cá hữu cơ đang nổi lên như một hướng đi bền vững, mang lại nhiều hiệu quả to lớn cho người nuôi trồng và người tiêu dùng. Hãy cùng Tép Bạc tìm hiểu chi tiết về những lợi ích và đóng góp mà mô hình này mang lại.

Nuôi cá hữu cơ
• 00:51 20/12/2024

Phụ phẩm từ mực và bạch tuộc được tận dụng như thế nào?

Ngành chế biến thủy sản, đặc biệt là mực và bạch tuộc, đang ngày càng phát triển với sự gia tăng của nhu cầu tiêu thụ toàn cầu. Tuy nhiên, một lượng lớn phụ phẩm như đầu, xúc tu, nội tạng, da, và nước thải từ quá trình chế biến lại bị bỏ phí hoặc chưa được sử dụng hiệu quả. Việc tận dụng các phụ phẩm này không chỉ giúp giảm thiểu lãng phí mà còn mang lại giá trị kinh tế và bảo vệ môi trường.

Mực
• 00:51 20/12/2024

Điểm danh các loài cá cảnh đắt tiền và quý hiếm

Nuôi cá cảnh không chỉ là thú vui giải trí mà còn là một cách thể hiện phong cách sống, sự tinh tế và đẳng cấp của người chơi.

Cá cảnh
• 00:51 20/12/2024

Điều kiện tự nhiên thuận lợi để nuôi cá tầm lấy trứng ở nước ta

Cá tầm, một loài cá quý hiếm và có giá trị kinh tế cao, đặc biệt với sản phẩm trứng cá tầm (caviar), được coi là một trong những thực phẩm xa xỉ bậc nhất thế giới. Tại Việt Nam, nhờ điều kiện tự nhiên lý tưởng, ngành nuôi cá tầm lấy trứng đang dần trở thành một hướng đi triển vọng trong lĩnh vực thủy sản.

Trứng cá tầm
• 00:51 20/12/2024
Some text some message..