Tương phùng cá cóc

Cá cóc như “báu vật” trời ban cho sông nước Cửu Long xứ mình và Biển Hồ nước bạn. Ai may mắn ăn một lần liền ước ao có lần thứ hai. Người chưa ăn càng khao khát!

cá cóc nấu lẩu
Mê say lẩu cá cóc “ngắm” bông!

Người thèm, kẻ sợ

Cái tên cá cóc có nhiều giai thoại. 

Các nhà khoa học thuộc Trung tâm Giống thủy sản nước ngọt Nam bộ (xã An Thái Trung, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang) cho rằng sở dĩ có tên cá cóc là do đọc trại ra từ cách đặt tên cá này của người Campuchia.

Dân gian thì nói, khi bắt được những con cá cóc lớn, còn sống, nó còn nghiến răng như “cậu ông trời”.

 
 
Thuộc họ cá chép Cyprinidae, cá cóc có tên khoa học Cyclocheilichthys enoplos, đặc sản của dòng Mekong hiền hòa. Ở nước ta, cá cóc thường sống trong các sông Tiền, sông Hậu, thích ở những vực nước xoáy và tầng đáy. Theo một số ngư dân giàu kinh nghiệm ở Vĩnh Long, cá cóc thường sống theo đàn. Và sau mùa nước nổi ở miền Tây, cá mẹ sẽ bơi ngược về Biển Hồ đẻ trứng. Có nhiều cách để người ta bắt cá: thả lưới chìm, giăng câu tận đáy và “bao chà” (cắm cây tạo chổ trú quen thuộc cho cá tôm dưới sông, hồ, rồi đợi con nước ròng sát bất ngờ bao lưới vào bắt).
 

Cũng chính cái tên nghe dễ “nổi da gà”, có người không dám gắp vì sợ bị ngộ độc “tiêu đời” như ăn thịt cóc. Thế nên, một chủ nhà hàng chuyên hải sản ở TP.HCM nói rằng, nếu bán cá cóc, anh sẽ đổi tên nó mỹ miều hơn.

Hòa ca

Nhưng dẫu sao, khi xuôi miền Tây sông nước hữu tình, chưa ăn được cái... vảy con cá cóc thì xem như bạn chưa nếm đủ sản vật nơi đây!

Tùy vào nguyên liệu và thói quen bản địa, cá cóc sẽ “vinh hạnh” với những món ngon khác nhau. Ở Vĩnh Long có món cá cóc kho nước dừa ngon “hút hồn”. Qua Tiền Giang, gặp cá cóc kho lạt với trái me xanh, kèm xoài hườm bằm nhuyễn, ngon “vẹo lưỡi”.

Phải đun lửa riu riu cho thịt cá thấm gia vị và mỡ cá hòa vào nước cá kho, toát lên mùi thơm thanh thoát. Quan trọng hơn, vảy cá sẽ nở bung ra, giòn sừn sựt, nhai vào như trỗi nhạc! Đặc biệt, thịt cá sẽ ngọt thơm hơn nếu có vảy cá. Mất vảy cá, thịt cá trở nên nhạt nhẽo, trơ trụi như Bá Nha thiếu Tử Kỳ!

Về đến Sài Gòn, những món ngon cá cóc thêm phóng khoáng, nhờ hội ngộ khách tri kỷ đủ ba miền.

Anh Tuấn, gốc Vĩnh Long, ghé rủ đi ăn cá cóc, tôi mừng hí hửng. Ngồi vào bàn ăn, nhìn món lẩu cá cóc “ngắm” bông, anh bộc bạch: “Tui nhớ má quá trời! Ở quê, đi chợ gặp cá cóc bà mua liền, không so đo mắc rẻ, gửi lên cho tui!”. 

    Thiếu vảy, cá cóc hết... duyên

Nhìn nồi nước lẩu màu trắng sữa, màu của cơm mẻ pha nước hầm xương heo, gợi cho tôi nhớ đến dòng nước phù sa của sông Tiền, sông Hậu. “Sữa” phù sa Cửu Long nuôi nấng bao cây trái và họ hàng cá cóc, cá cầy lớn “phổng phau”. Thêm mớ bông điên điển vàng tươi, bông so đũa trắng muốt tựa tà áo học trò “bồng bột thơ ngây”, cọng bông súng đỏ hồng như bao phận người lam lũ... Tất cả, chứa chan “hồn” đất, tình người!

Tình người miền Tây chân chất, hồn nhiên giống món cá cóc nướng muối ớt thơm lừng vậy. Tạm hiểu thế này nhé: Tôi là cá cóc, không phải cá cầy. Thịt tôi gây... nhớ vì ngọt thơm đặc trưng, mang chút dư vị rong rêu tinh sạch nơi sông sâu, hồ rộng. Và mỡ béo đậm nhưng không gây ngán. Ăn nóng thật mê ly! Ai không chê, xin mời!

Như đã nói, phóng khoáng là tính cách “máu thịt” của dân Nam bộ. Nhờ vậy, ẩm thực vùng này không bảo thủ, luôn dung dưỡng cái mới. Thế nên, mới có món cá cóc quay ngạt ngào hương sả, xen chút nồng cay của ớt hiểm, “áo” (bao bọc) thịt cá cóc trắng tươi, dẻo dai, dạt dào cung bậc ngọt - béo - bùi!

Cần nói thêm, miền Nam có 3 nơi thường bán các món ngon cá cóc: quán cơm Tân Tân, ở Vĩnh Long; quán Tạ Hiền ở TP. Mỹ Tho, Tiền Giang và một quán nướng trên đường Nguyễn Thị Diệu, Q.3, TP.HCM.

Ngon chân phương cá cóc nướng muối ớt

Lạ miệng với cá cóc quay

Cần lưu ý, cá cóc khá giống với cá cầy, cũng thuộc hàng hiếm. Nhưng theo anh Quốc Việt, rành thủy sản Nam bộ, ở Tiền Giang, để ý kỹ vẫn có điểm khác biệt. Cá cóc mình hơi thon dài, vẩy hơi óng ánh màu ngũ sắc. Còn cá cầy giống cá mè dảnh, mình dẹp nên “bề bản” (chiều ngang) rộng hơn, vẩy màu trắng bạc. Cá cầy thường lớn con hơn cá cóc. Khoảng chục năm trước, cá cóc có thể nặng từ 15 - 20kg/con. Nay thường thấy cỡ 4 - 5kg/con, đã lớn lắm rồi.

 

Than Niên Online 06/10/2012
Đăng ngày 08/10/2012
Tấn Tới
Ẩm thực

Tép hòa vị Tết 2025: Làng Vũ Đại đỏ lửa kho cá tiền triệu ngày giáp tết

Mỗi khi xuân về, khi các làng quê khác tấp nập chuẩn bị gói bánh chưng, bánh tát, làng Vũ Đại (Hà Nam) lại bận rộn với các niêu cá kho nghi ngút khói. Những ngày cuối năm, cả làng như đạp nhịịt, đỏ lửa cả ngày lẫn đêm để kịp giao những niêu cá trọn vẹn cho khách hàng trên khắp mọi miền Tổ quốc.

Cá kho làng Vũ Đại
• 09:00 12/01/2025

Lý giải vì sao “đầu cá” lại trở thành hàng hot cho các cửa hàng quán lẩu

Trong ẩm thực Việt Nam, lẩu từ lâu đã là món ăn quen thuộc, gắn liền với những bữa tiệc gia đình hay buổi họp mặt bạn bè. Điểm đặc biệt khiến món lẩu thêm phần độc đáo chính là sự góp mặt của nguyên liệu đầu cá. Từ các quán ăn bình dân đến nhà hàng sang trọng, đầu cá đã vươn lên trở thành một trong những nguyên liệu được săn đón hàng đầu, đặc biệt là trong các món lẩu. Nhưng tại sao món ăn này lại được ưa chuộng đến vậy? Hãy cùng khám phá những lý do vì sao “đầu cá” lại trở thành hàng hot cho các cửa hàng quán lẩu.

Đầu cá hồi
• 10:13 07/01/2025

Tép hòa vị Tết 2025: Giá trị văn hóa và truyền thống của tôm khô trong mâm cơm ngày Tết Việt Nam

Tôm khô là một món ăn dân dã nhưng mang đậm bản sắc văn hóa và giá trị truyền thống trong ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là trong mâm cơm ngày Tết. Đây không chỉ là một nguyên liệu chế biến phong phú mà còn là biểu tượng gắn kết tinh thần gia đình và cộng đồng qua từng bữa ăn.

Tôm khô
• 09:00 05/01/2025

Cua hấp bia: Hương thơm ngọt lành ngày Tết

Mỗi khi Tết đến xuân về, bàn tiệc gia đình không chỉ là nơi sum họp mà còn là thời điểm lý tưởng để thưởng thức những món ăn hấp dẫn, độc đáo

Cua hấp
• 08:00 29/12/2024

Lipid sinh học của tôm: Một kho báu dinh dưỡng

Các thành phần lipid trong tôm là cực kỳ phong phú và có thể mang lại lợi ích về sức khỏe. Một bài đánh giá khoa học do các nhà nghiên cứu từ Đại học Democritus công bố đã đi sâu vào thành phần lipid của nhiều loài tôm khác nhau, tập trung vào lợi ích sức khỏe tiềm năng của các hợp chất hoạt tính sinh học của chúng. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Marine Drugs của MDPI, giải thích cách các lipid này có thể góp phần phòng ngừa và điều trị các bệnh mãn tính, bao gồm các rối loạn tim mạch, tiểu đường, bệnh thoái hóa thần kinh và ung thư.

Lipid
• 20:59 13/01/2025

Cập nhật thị trường thủy sản qua top 6 các website uy tín dưới đây

Trong ngành nuôi trồng và kinh doanh thủy sản, việc cập nhật thông tin giá cả thị trường không chỉ giúp người nông dân đưa ra quyết định hợp lý mà còn hỗ trợ các doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động sản xuất, xuất khẩu. Nhưng làm thế nào để tìm được nguồn thông tin đáng tin cậy? Bài viết này sẽ giới thiệu đến 6 website uy tín nhất giúp bà con dễ dàng cập nhật giá thủy sản mới nhất và chính xác nhất tại Việt Nam.

Tôm thẻ chân trắng
• 20:59 13/01/2025

Xuất khẩu tôm 2024: Hành trình giữ vững vị thế ngành tôm Việt Nam

Năm 2024, ngành tôm Việt Nam vẫn kiên cường duy trì vị thế xuất khẩu mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức. Từ việc phục hồi nhu cầu tại các thị trường lớn đến những chiến lược phát triển bền vững, cùng khám phá hành trình đầy thách thức nhưng cũng đầy tiềm năng của ngành tôm Việt Nam.

Tôm
• 20:59 13/01/2025

Bảo vệ cá nuôi trước thời tiết chuyển biến lạnh

Thời tiết lạnh thường đem đến nhiều thách thức cho việc nuôi cá. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển của cá mà còn tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Bài viết này sẽ cung cấp những biện pháp hiệu quả giúp bảo vệ cá nuôi trước thời tiết lạnh.

Cá nuôi
• 20:59 13/01/2025

Các đặc điểm cần lưu ý khi chọn tôm giống

Việc chọn tôm giống chất lượng là bước đầu tiên và quan trọng nhất để đảm bảo thành công. Tôm giống khỏe mạnh sẽ giúp giảm thiểu rủi ro bệnh tật, tăng tỷ lệ sống sót và cải thiện năng suất ao nuôi. Tuy nhiên, để chọn được tôm giống đạt tiêu chuẩn, người nuôi cần nắm rõ một số đặc điểm quan trọng.

Tôm giống
• 20:59 13/01/2025
Some text some message..