Bình Thuận: Thách thức nghề nuôi tôm trên cát

Nuôi tôm trên cát tại Bình Thuận được đánh giá là đưa công nghiệp vào sản xuất nông nghiệp mang lại giá trị cao trên đơn vị diện tích, nhằm chuyển dịch cơ cấu kinh tế vật nuôi, nghề nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, tăng giá trị xuất khẩu, bước đầu đã mang lại hiệu quả kinh tế nhất định cho người nuôi trong tỉnh. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã nảy sinh nhiều tác động không nhỏ đến môi trường.

nuoi tom tren cat
Nuôi tôm trên cát tại La Gi.

 Hiệu quả kinh tế

Nuôi tôm trên cát được tiến hành theo hình thức nuôi tôm công nghiệp với quy trình kỹ thuật nuôi tôm thâm canh, thả nuôi với mật độ cao. Nguồn nước nuôi là nước biển và nước ngầm được bơm từ các hệ thống giếng khoan với độ sâu tùy theo nhu cầu về độ mặn trong quá trình nuôi. Hệ thống ao được lót bạt hoàn toàn, nên không có hiện tượng nước thẩm lậu, môi trường nước ít bị ảnh hưởng của môi trường chất nền đáy do đó hạn chế được sự lây truyền mầm bệnh theo chiều ngang.

Trong thời gian qua trên địa bàn tỉnh đã có một số mô hình nuôi tôm trên cát tạo được bước đột phá về năng suất và sản lượng nuôi, với năng suất từ 10 - 14 tấn/ha/vụ, và có thể nuôi 2 - 3 vụ/năm. Hiện nay người nuôi thường tập hợp các ao nuôi với diện tích lớn (10 - 30 ha hoặc hơn) đã góp phần không nhỏ cho việc sử dụng nguồn lao động tại chỗ ở nông thôn, đồng thời hạn chế những rủi ro trong vụ nuôi. Trong năm 2012, Trung tâm Khuyến nông Khuyến ngư đã triển khai 3 mô hình nuôi tôm trên cát theo hướng GAP bền vững và đã thành công, được xem là một hướng đi cần học tập và nhân rộng.

 Thực trạng

Bên cạnh hiệu quả kinh tế mang lại từ mô hình nuôi tôm trên cát thì vấn đề đáng lo ngại nhất là sự ô nhiễm môi trường nước biển ven bờ và mặn hóa nguồn nước ngọt. Vì hiện tại hầu hết các hộ nuôi tôm trên địa bàn tỉnh không sử dụng nước mặt (lấy nước biển tự nhiên) mà sử dụng nguồn nước ngầm để nuôi tôm. Trung bình mỗi hộ nuôi có khoảng 3 - 5 giếng khoan, độ sâu của các giếng này tùy theo nhu cầu độ mặn trong quá trình nuôi. Do đó, lượng nước ngầm phục vụ nuôi tôm tương đối lớn, mà vùng cát ven biển thường có trữ lượng nước ngầm thấp, nếu lạm dụng quá mức dễ dẫn đến lún sụt địa tầng và tăng sự xâm nhập mặn lấn sâu vào khu vực nội đồng, gây ảnh hưởng đến hoạt động phát triển nông nghiệp ở một vài địa phương trong tỉnh.

Bên cạnh việc quy hoạch vùng nuôi triển khai chưa đồng bộ, việc xả nước thải từ các ao nuôi tôm tại khu vực nuôi thâm canh nếu không được quản lý và kiểm soát, sẽ làm ô nhiễm nguồn nước ngầm, nguồn nước biển, ảnh hưởng môi trường tự nhiên ven bờ. Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến các hộ nuôi vùng kế cận mà còn ảnh hưởng đến hoạt động nuôi thủy sản lồng bè ở khu vực biển tiếp giáp.

Ngoài ra, phong trào nuôi tôm trên cát phát triển mạnh trong bối cảnh tự phát dễ dẫn đến tình trạng rừng phòng hộ, rừng cây bụi có thể bị thu hẹp, ảnh hưởng trực tiếp đến dân sinh. Hơn nữa, việc xả nước thải trực tiếp ra môi trường xung quanh gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, làm phát sinh và lây lan dịch bệnh cho tôm nuôi. Một trong những nguyên nhân mà dịch bệnh trong vùng luôn ở trong cái vòng luẩn quẩn xả thải – cấp nước. Một số khu vực, do địa hình phức tạp, việc đặt hệ thống cấp nước vô cùng khó khăn, nếu tính toán không kỹ dễ dẫn đến tình trạng xây dựng xong không sử dụng được hoặc thời gian sử dụng quá ngắn so với kinh phí đầu tư rất lớn.

Hướng phát triển trong tương lai

Để nghề nuôi tôm trên cát ở địa bàn tỉnh phát triển bền vững mà còn mang lại lợi ích cho xã hội. Do đó cần phải xem xét cẩn trọng, đặt lợi ích và mặt trái của mô hình lên bàn cân để tính toán. Đồng thời, căn cứ vào tình hình thực tế của từng địa phương: Điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội, để có quy hoạch chi tiết cho vùng nuôi, đối tượng nuôi và hình thức nuôi trên cát. Có báo cáo về đánh giá tác động môi trường, đánh giá trữ lượng nguồn nước ngầm tại địa phương… Bởi nếu không có biện pháp kiểm soát chặt chẽ sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng về môi trường, đừng để những vùng nuôi ven biển biến thành vùng đất “chết”. Bên cạnh đó cần phải tuyên truyền phổ biến kiến thức để nâng cao ý thức cộng đồng cho người nuôi, quy định chặt chẽ về quản lý nguồn nước ngầm, về điều kiện nuôi trồng của các hệ thống này để việc nuôi tôm trên cát không trở thành “lợi bất cập hại” như một số khu vực hiện nay.

Báo Bình Thuận
Đăng ngày 06/12/2012
Trương Hoàng Văn Khoa
Nuôi trồng

FLOCponics: Sự tích hợp hoàn hảo của công nghệ biofloc và cây thủy canh

FLOCponics là một loại Aquaponics thay thế tích hợp công nghệ biofloc (BFT) với sản xuất cây trồng không sử dụng đất.

flocponics
• 15:51 07/03/2022

Mô hình nuôi ba ba lãi 300 triệu đồng/năm

Mô hình nuôi ba ba của ông Lương Thành Kỷ, ở thị trấn Búng Tàu, huyện Phụng Hiệp. Qua 14 năm phát triển, đến nay đàn ba ba sinh sản của ông Kỷ đã phát triển hơn 1.500 con, mỗi năm xuất bán ra thị trường từ 8.000-10.000 con giống, trừ hết các khoản chi phí, lợi nhuận gần 300 triệu đồng/năm.

Ba ba.
• 09:38 14/06/2021

Kinh tế ổn định nhờ nuôi ba ba sinh sản

Hơn 20 năm nuôi ba ba sinh sản, anh Nguyễn Đức Lợi, ấp Phước Thọ B, xã Mỹ Phước, huyện Mỹ Tú, tỉnh Sóc Trăng có cuộc sống khấm khá. Gắn bó lâu năm với con ba ba một phần cũng vì sự yêu thích loài vật này, ba ba lại dễ nuôi, nhẹ công chăm sóc, thị trường tiêu thụ tốt, đem lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình anh.

• 15:40 03/03/2021

Thu trăm triệu đồng mỗi năm từ nuôi ba ba

Nuôi ba ba gai là một công việc đòi hỏi phải có nguồn vốn lớn và kỹ thuật cao. Nhưng bằng ý chí, nghị lực, sự đam mê tận tụy với công việc cùng với áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật mà ông Phạm Tất Đạt ở xã Yên Bình, thành phố Tam Điệp đã thành công, vươn lên trở thành triệu phú.

kỹ thuật sản xuất giống baba
• 10:00 30/05/2017

Tôm bị mủ gan: Có hay không?

Trong ngành nuôi tôm, cụm từ mủ gan thường được nhắc đến khi tôm có dấu hiệu bất thường. Nhưng liệu mủ gan có thực sự là một bệnh lý riêng biệt, hay chỉ là triệu chứng của các vấn đề khác? Hiểu rõ hiện tượng này không chỉ giúp bà con nuôi tôm phát hiện sớm mà còn tìm ra cách xử lý hiệu quả, đảm bảo vụ mùa năng suất. Bài viết này sẽ làm sáng tỏ thực hư về mủ gan, từ nguyên nhân, dấu hiệu đến giải pháp xử lý.

Tôm bị bệnh
• 09:00 16/05/2025

Cách lắng phù sa cho ao nuôi

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi cá, tôm, việc xử lý nước đầu vào là một khâu quan trọng nhằm đảm bảo môi trường ao nuôi ổn định, an toàn cho sinh vật nuôi. Trong đó, phù sa – thành phần tự nhiên thường có trong nước lấy từ sông, kênh rạch – nếu không được xử lý thích hợp, có thể gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng nước ao, làm giảm hiệu suất nuôi và tăng rủi ro dịch bệnh. Một trong những phương pháp xử lý phổ biến là “lắng phù sa”.

Ao nuôi
• 11:00 14/05/2025

Cảnh giác dịch bệnh khi giao mùa

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, ngành nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong thời điểm giao mùa. Giao mùa là khoảng thời gian chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, thường đi kèm với sự biến động lớn về nhiệt độ, độ ẩm, mưa nắng, và môi trường nước. Những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của vật nuôi thủy sản. Nếu không có biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, dịch bệnh có thể bùng phát nhanh chóng, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, môi trường sinh thái.

Tôm thẻ chân trắng
• 09:00 14/05/2025

Nuôi lươn: Hướng tới chuỗi liên kết bền vững

Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và nhu cầu chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững, ngành nuôi trồng thủy sản đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và tạo sinh kế cho hàng triệu người dân. Trong số đó, nghề nuôi lươn đang dần trở thành hướng đi tiềm năng, không chỉ về hiệu quả kinh tế mà còn phù hợp với xu thế phát triển chuỗi giá trị bền vững, nhất là tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ.

Nuôi lươn
• 09:00 14/05/2025

Đừng bỏ qua những lưu ý này khi sử dụng Iodine trong thủy sản

Trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, Iodine – hay còn gọi là I-ốt – được xem là một vi chất quan trọng, không chỉ với con người mà còn đóng vai trò thiết yếu trong việc cải thiện môi trường và sức khỏe vật nuôi dưới nước. Tuy nhiên, việc sử dụng Iodine cần được thực hiện đúng cách để phát huy tối đa hiệu quả sát trùng mà không gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ sinh thái ao nuôi.

Cá nuôi
• 20:02 15/05/2025

Blockchain trong truy xuất nguồn gốc trong thủy sản

Trong bối cảnh ngành nuôi trồng thủy sản đang ngày càng chịu áp lực bởi yêu cầu minh bạch, đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm, công nghệ blockchain đang nổi lên như một công cụ đột phá giúp giải quyết nhiều thách thức cốt lõi của ngành. Với khả năng ghi nhận, lưu trữ và xác thực thông tin một cách minh bạch, không thể chỉnh sửa, blockchain đang mở ra hướng đi mới cho việc quản lý chuỗi cung ứng thủy sản từ ao nuôi đến bàn ăn.

Truy xuất nguồn gốc
• 20:02 15/05/2025

Cách lắng phù sa cho ao nuôi

Trong nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi cá, tôm, việc xử lý nước đầu vào là một khâu quan trọng nhằm đảm bảo môi trường ao nuôi ổn định, an toàn cho sinh vật nuôi. Trong đó, phù sa – thành phần tự nhiên thường có trong nước lấy từ sông, kênh rạch – nếu không được xử lý thích hợp, có thể gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng nước ao, làm giảm hiệu suất nuôi và tăng rủi ro dịch bệnh. Một trong những phương pháp xử lý phổ biến là “lắng phù sa”.

Ao nuôi
• 20:02 15/05/2025

Cảnh giác dịch bệnh khi giao mùa

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng rõ rệt, ngành nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong thời điểm giao mùa. Giao mùa là khoảng thời gian chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, thường đi kèm với sự biến động lớn về nhiệt độ, độ ẩm, mưa nắng, và môi trường nước. Những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của vật nuôi thủy sản. Nếu không có biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời, dịch bệnh có thể bùng phát nhanh chóng, gây thiệt hại nghiêm trọng về kinh tế và ảnh hưởng đến an toàn thực phẩm, môi trường sinh thái.

Tôm thẻ chân trắng
• 20:02 15/05/2025

Nuôi lươn: Hướng tới chuỗi liên kết bền vững

Trong bối cảnh nông nghiệp ngày càng đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và nhu cầu chuyển đổi sang mô hình sản xuất bền vững, ngành nuôi trồng thủy sản đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và tạo sinh kế cho hàng triệu người dân. Trong số đó, nghề nuôi lươn đang dần trở thành hướng đi tiềm năng, không chỉ về hiệu quả kinh tế mà còn phù hợp với xu thế phát triển chuỗi giá trị bền vững, nhất là tại các tỉnh miền Tây Nam Bộ.

Nuôi lươn
• 20:02 15/05/2025
Some text some message..